، کرج , (اخبار رسمی): یکی از دلایل اهمیت توافق هسته‌ای برای مردم ایران، رفع تحریم‌های بین‌المللی اقتصادی کشور است. عرصه کسب‌وکارهای اینترنتی کشور نیز از این قاعده مستثنا نبوده و قطعا بازار روبهرشد و پرپتانسیل تجارت آنلاین کشور مورد توجه شرکت‌های اینترنتی بین‌المللی قرار خواهد گرفت. حال سوال اینجاست که شرایط آتی، چه تاثیری بر روی کسب‌وکارهای اینترنتی نوپا و صاحب‌نام کشور گذاشته و عرصه رقابت داخلی را چگونه رقم خواهد زد.
زمانی که گوگل به عنوان یکی از برجسته‌ترین پیشروان و پرچمداران اینترنت و کسب‌وکارهای اینترنتی دنیا تحریم‌ها و محدودیت‌های خدمات خود را برای کاربران اینترنت ایران لغو کند، می‌توان موج استفاده کاربران از خدمات تبلیغاتی گوگل و مارکت اندرویدی گوگل را شاهد بود.
به گزارش روابط عمومی وبسایت آراتیس( تحلیلگر کسب‌وکارهای اینترنتی ایرانی)، امید بر بهبود فضای کسب‌وکار و رونق اقتصادی و به تبع آن افزایش رفاه عمومی نگاه غالب عامه مردم جامعه به فضای پس از لغو تحریم‌ها است. اما صاحبان کسب‌وکارهای ایرانی به گونه‌ای دیگر به این شرایط نگاه کرده و با ذره‌بین خود سعی دارند فرصت‌ها و تهدیدهای آن را شناسایی کرده و با استفاده از تحلیل داخلی خود مبنی بر نقاط ضعف و قوت خود، در ابتدا از هرگونه تاثیر منفی شرایط جدید اقتصادی بر تجارت خود جلوگیری کرده و سپس از آن به عنوان پله‌ای برای پیشرفت کسب‌وکار خود استفاده کنند.
عرصه کسب‌وکارهای اینترنتی کشور نیز از این قاعده مستثنا نبوده و قطعا بازار روبهرشد و پرپتانسیل تجارت آنلاین کشور مورد توجه شرکت‌های اینترنتی بین‌المللی قرار خواهد گرفت. همانگونه که در ایام تحریم، شاهد حضور راکت اینترنت و سرمایه‌گذاری کلان آن در کشور بودیم، قطعا پس از بهبود روابط تجاری ایران و کشورهای توسعه‌یافته با یکدیگر، به تدریج شاهد رقابتی بین‌المللی برای حضور در بازار اینترنتی کشور خواهیم بود.
حال سوال اینجاست که شرایط آتی، چه تاثیری بر روی کسب‌وکارهای اینترنتی نوپا و صاحب‌نام کشور گذاشته و عرصه رقابت داخلی را چگونه رقم خواهد زد. به عبارت دیگر، ورود شرکت‌های بین‌المللی به ایران، ماهیت کسب‌وکارهای اینترنتی کشور از نظر رقابت و کمیت و کیفیت خدمات اینترنتی را چگونه تغییر داده و کسب‌وکارهای اینترنتی و استارتاپ‌های ایرانی را با چالش‌هایی روبهرو خواهد ساخت، لذا در این مطلب، احتمالات ممکن در پاسخ به این پرسش مهم بیان شده است تا چشم‌انداز روشن‌تری برای استراتژی‌های پیش‌روی استارتاپ‌های اینترنتی ایران به تصویر کشیده شود.
1- دسترسی به حساب‌های اینترنتی بین‌المللی و سهولت در تراکنش مالی ارزی آنلاین
با رفع تحریم‌های مالی علیه ایران، کاربران اینترنت ایرانی خواهند توانست در وب‌سایت‌هایی نظیر پی‌پال، حساب‌های اینترنتی خود را افتتاح کرده و با استفاده از شرکت‌های واسط بانکی در ایران، خدمات تبادل ارز در این حساب‌ها را با سادگی و اطمینان بیشتری انجام دهند. این امر سبب می‌شود تا کاربران بتوانند با سهولتی که شاید تاکنون رخ نداده بود از خدمات سایت‌های غیرایرانی استفاده کرده و نسبت به خرید اقلام و خدمات موردنیاز خود از این سایت‌ها اقدام کنند. این امر سبب می‌شود نگاه شرکت‌های بین‌المللی تجارت الکترونیک و همچنین وب‌سایت‌ها به بازار چند ده میلیون نفری جدید در خاورمیانه جلب شود.
2- آثار لغو تحریم‌های گوگل علیه ایران
زمانی که گوگل به عنوان یکی از برجسته‌ترین پیشروان و پرچمداران اینترنت و کسب‌وکارهای اینترنتی دنیا تحریم‌ها و محدودیت‌های خدمات خود را برای کاربران اینترنت ایران لغو کند، می‌توان موج استفاده کاربران از خدمات تبلیغاتی گوگل و مارکت اندرویدی گوگل را شاهد بود. این امر سبب می‌شود که کسب‌وکارهای اینترنتی ایرانی در زمینه‌های مشابه (مثلا شبکه تبلیغات در بخش تبلیغات کلیکی و بازار در بخش مارکت‌ها) به طور موقت با کاهش نسبی استفاده از خدمات خود و به دنبال آن کاهش نسبی درآمد روبهرو شوند.
همچنین وب‌مسترها نیز از آن پس خواهند توانست از خدمات درآمدزایی گوگل در وب‌سایت‌های خود استفاده کنند که این نیز گرایش بی‌سابقه‌ای را از سایت‌های مشابه ایرانی به این بخش در پی خواهد داشت. ( برای سال‌ها، کسب درآمد با گوگل ادسنس در ایران به یک رویا شباهت داشت!)
به جز موارد ذکرشده، بسیاری دیگر از وب‌سایت‌ها و شرکت‌های اینترنتی نیز به پیروی از گوگل، خدمات خود را به روی کاربران اینترنت ایران گشوده و سعی خواهند کرد علاوه بر تلاش برای کسب سهم بازار، از مزایای تبلیغاتی آن نیز استفاده کنند.
3- بهبود و توسعه سیستم پست بین‌المللی
پس از بهبود سیستم تراکنشات ارزی برای کاربران اینترنت ایرانی، وقت آن خواهد رسید تا ایران نیز بتواند همچون سایر کشورها مرسولات پستی برون‌مرزی را با مکانیزمی ساده‌تر و کارآتر ارسال و دریافت کند. گرچه این امر به مساعدت دولت وابسته است، اما می‌توان امید داشت که روند رو به جلوی رونق روابط تجاری و پیشرفت اقتصادی سبب شود تا نهادهای دولتی مربوطه به اهمیت این امر پی برده و با توجه به نیاز و تقاضای بازار، انجام این امر را در دستور کار خود قرار دهند.
در نتیجه با حل شدن دو مشکلی که تاکنون مانع از انجام خرید اینترنتی کالا و محصولات از سایت‌های غیرایرانی مطرح بود (تراکنشات ارزی و دریافت پستی کالا)، به تدریج شاهد افزایش خریدهای اینترنتی کاربران ایرانی از سایت‌های غیرایرانی خواهیم بود. البته به دلیل پایین بودن نرخ ریال نسبت به ارز بین‌المللی، حجم این خریدها چشمگیر نخواهد بود، اما می‌توان این احتمال را نیز در نظر داشت که شرکت‌های دیگری به پیروی از راکت اینترنت، شعبه‌ای از سیستم خرید اینترنتی خود را در ایران دایر کنند تا بتوانند از این بازار پرسود نیز درآمد داشته باشند.
4- زنگ خطری برای فروشگاه‌های اینترنتی کشور
زمانی‌که بستر فعالیت فروشگاه‌ها و بازارهای اینترنی بین‌المللی در ایران فراهم شود، به تدریج فروشگاه‌های اینترنتی مطرح کشور مانند دیجی‌کالا و حتی هایپرمارکت‌ها مانند البسکو زنگ خطری را برای ورود رقبای جدید قدرتمند به بازار تحت تصرف خود احساس خواهند کرد. گرچه این فروشگاه‌ها به خوبی می‌دانند که علاوه بر برخورداری از امتیاز بومی بودن (تکیه و تمرکز بر حس میهن‌دوستی کاربران برای استفاده از خدمات سایت‌های ایرانی) و قیمت‌های مناسب ریالی (هزینه بالای تبدیل نرخ ارز و هزینه پست بین‌المللی به ریال) می‌توانند با ارتقای خدمات و تغییر استراتژی‌های مارکتینگ خود سعی کنند تا ورود این رقیبان قدرتمند را در نطفه خفه کرده و سهمی از بازار خود را در اختیار آنها قرار ندهند. در حین این تلاش، شکاف بین فروشگاه‌های اینترنتی مطرح کشور و خرده‌فروشان گمنام اینترنتی بیشتر شده و عرصه برای فعالیت آنها تنگ می‌شود؛ لذا بسیاری از فروشگاه‌های اینترنتی کوچک کم‌سابقه از سوددهی فاصله گرفته و تعطیل خواهند شد.
5- خدمات کاربران غیرایرانی وب‌سایت‌های ایرانی
همانطور که در این سال‌های اخیر شاهد بودیم، بسیاری از تولیدکنندگان اپلیکیشن‌ها و وب‌سایت‌های خدماتی، محصولات خود را به صورت بین‌المللی عرضه می‌کردند؛ حال در شرایطی که ایران کانون توجه بنگاه‌های اقتصادی دنیا قرار گرفته و نگاه سرمایه‌گذاران و شرکت‌های اینترنتی نیز به سمت بازار آنلاین ایران معطوف است، عکس این قضیه نیز از سوی وب‌سایت‌های ایرانی رخ خواهد داد. به عبارت دیگر، وب‌سایت‌هایی راه‌اندازی خواهد شد که نقش واسطه خدماتی برای کسب‌وکارهای ایرانی و غیرایرانی جهت انجام مراودات مالی، تجاری و خدماتی بین طرفین را خواهند داشت که قطعا بازار پرسودی را در اختیارشان خواهد گذاشت.
همچنین از سوی دیگر، وب‌سایت‌های ایرانی تلاش خواهند کرد علاوه بر برخورداری از پتانسیل مالی بازار ایران، تمام یا بخشی از خدمات خود را به کاربران غیرایرانی و انگلیسی زبان عرضه کنند. به عنوان مثال، سایت‌های محتوامحور بیتوته و برترین‌ها می‌توانند بخش مطالب انگلیسی خود را نیز راه اندازی کنند. اما در این حین، برخی کسب‌وکارهای آنلاین ایرانی به دلیل وجود رقبای بسیار قدرتمند در بیرون از مرزهای ایران، امکان مانور بسیار کمی در سطح بین‌المللی خواهند داشت و احتمالا ریسک شکست در آن‌سوی مرزها را به جان نخواهند خرید و با قدرت بیشتری بر بازار داخلی تمرکز خواهند کرد. ( مثلا دیجی‌کالا و آمازون، شبکه تبلیغات و خدمات تبلیغاتی گوگل، کافه بازار و گوگل پلی و ... )
6- سایت‌های جدید غیرایرانی اما فارسی‌زبان در ایران
ایران به عنوان بازار روبهرشد و وسیع در خاورمیانه و به عنوان محور کشورهای فارسی‌زبان منطقه، به کانونی برای راه‌اندازی شعبه فارسی وب‌سایت‌های تجاری بین‌المللی تبدیل خواهد شد. به عبارت دیگر، وب‌سایت‌ها و خدمات کسب‌وکارهای اینترنتی جهانی با زبان فارسی و بومی‌شده در ایران راه‌اندازی و مدیریت شده و هدف آنها، علاوه بر رشد در بازار ایران، فعالیت در سطح منطقه را در دستور کار آینده خود قرار خواهند داد. (مشابه ورود کمپانی راکت اینترنت در ایران)
7- افزایش رقابت داخلی در برخی حوزه‌های کسب‌وکارهای اینترنتی
زمانی که رقابت در برخی زمینه‌ها مانند فروش آنلاین کالا و خدمات در کشور رو به افزایش بوده و ورود به این رقابت با ریسک زیادی همراه خواهد بود، در سویی دیگر، برخی حوزه‌های کسب‌وکارهای اینترنتی فضای آرام و نسبتا مطمئنی را در اختیار داشته و از این رقابت جان سالم به در می‌برند! به عنوان مثال، حوزه خدمات نیازمندی اینترنتی - که سایت‌هایی نظیر دیوار و شیپور در آن برند هستند – را می‌توان یکی از این حوزه‌ها دانست (مثال دیگر: وب‌سایت‌های خبری). این امر سبب می‌شود بسیاری از علاقه‌مندان به فعالیت یا سرمایه‌گذاری در تجارت آنلاین، به سمت این حوزه‌ها گرایش پیدا کنند و رقابت داخلی در این بخش‌ها گسترش پیدا کند.
8- آرامش خاطر برخی کسب‌وکارهای اینترنتی به دلیل فیلترینگ
برخی کسب‌وکارهای اینترنتی در کشور از هرگونه رقابت داخلی و خارجی مصون مانده و تغییر محسوسی را در فضای کسب‌وکار خود احساس نخواهند کرد. شبکه‌های اجتماعی، سرویس آپارات و ... جزو کسب‌وکارهایی هستند که فیلتر بودن سایت‌های رقیب خود و عدم ارتباط سیاست فیلترینگ با بحث رفع تحریم‌ها و توافق هسته‌ای، سبب می‌شود که بدون دغدغه و نگرانی از تغییر شرایط به فعالیت خود ادامه داده و سیاست‌های پیشین خود را ادامه دهند.
8 مورد ذکرشده تنها احتمالات برجسته‌ای بود که می‌توان آنها را از پیش حدس زد. قطعاً تغییرات جزئی بسیاری نیز رخ خواهد داد که در حال حاضر نمی‌توان به آنها اشاره کرد. این احتمالات به صورت زنجیروار و متصل به هم است که ممکن است تحقق هر کدام از آنها بیش از یک یا چند سال طول بکشد، لذا فعالان کسب‌وکارهای اینترنتی باید به انتظار نشسته و منفعلانه منتظر شرایط جدید و واکنش به آن باشند و یا از همین امروز با تحلیل شرایط، برای هر احتمال موثر در کسب‌وکار اینترنتی خود برنامه‌ریزی کنند.
نوشته احسان خواجوی - مدیرمسئول سایت آراتیس (تحلیلگر کسب‌وکارهای اینترنتی ایرانی)
### پایان خبر رسمی