، تهران , (اخبار رسمی): پرورش هوش و نبوغ کودکان نیاز به آموزشهای خاص و روشهای پیچیده ندارد. گاهی اوقات به جای اینکه برای رشد گیاه به آن فشار آوریم کافی است موانع رشد آن را بشناسیم و آنها را کنار بزنیم. با اجرای هفت قانون ساده و اثر بخش، میتوان به رشد و شکوفایی هوش و نبوغ کودکان کمک کنیم و از آنها نابغه بسازیم.
روانشناس معروف پرفسور ساندرز پیشنهاد میکند که هر روز زمانی کوتاهی را برای بازی با کودک در نظر بگیرید، این کار روابط عمیق و اعتماد پایداری بین فرزند و والدین برقرار میکند
هفت قانون ساده برای شکوفاسازی هوش و نبوغ کودکان
تصور کنید وقتی فرزند شما متولد میشود گروهی از متخصصان مغز و اعصاب و روان شناسان بگویند ارزیابیها نشان میدهد کودک شما نابغه و بسیار با استعداد است و برای پرورش استعداد، هوش و تواناییهایش باید آموزشهای ویژهای ببیند. باور به این نکته که فرزند شما یک نابغه است با اجرای چند قانون زیر به احتمال زیاد از او یک نابغه میسازد.
قانون 1 : فرزندتان را باور کنید
هر انسانی که به دنیا میآید کاملاًمنحصر به فرد است و دارای یک استعداد ذاتی و ویژه است و اگر در محیط مناسب قرار گرفته و رشد کند ممکن است همان نابغهای باشد که دنیا را دگرگون میکند. اگر باور داشته باشید که فرزند، استعداد ذاتی و خدادادی دارد و باید برای رشد و پرورش استعداد او را کمک کرد به تدریج مشاهده میکنید که استعداد و نبوغ کودک جوانه میزند و می توان محصول موفقیت خود را دید. قانون اول میگوید اگر والدین به نبوغ و استعداد فرزند ایمان و باور داشته باشند، کودک نیز خود را باور میکند و آن استعداد ذاتی را به زودی نشان میدهد. بنابراین باور کنید فرزند شما نابغه است، والدین در بارورسازی نبوغ فرزندان نقش دارند و باید باور کنندکه به زودی با رعایت اصول و قوانین ساده شاهد نبوغ و استعداد او خواهند بود.
قانون 2 : آموزشها باید مناسب سن و رشد شناختی کودک باشد
کودکان در مسیر رشد شناختی (ذهنی) و جسمی خود، هر روز چیزهای جدیدی یاد میگیرند. از همان ماه دوم تولد به بعد باید آموزشهای متناسب با سن کودک انجام داد. آموزشهای مناسب هر گروه سنی براساس روان شناسی کودک و رشد شناختی آنها طبقهبندی شده است. این کار کمک میکند تا بدانید کودک برای هر سنی از رشد، دقیقاً باید چه آموزشی ببیند، چه مهارتهایی کسب کند و با چه روشی آموزش ببیند. هر کودکی در مسیر رشد، دورانهایی طلایی را پشت سر میگذارد. با آگاهی از این دورانها و انجام مستمر بازیهای مناسب هر دوره، بدون شک هر روز یک گام به شکوفایی نبوغ کودک خود نزدیکتر میشوید. این بازی و آموزشهای طبقه بندی شده را در انتشارات کتاب کودکان یا مرکز هوش و تکنولژی کودکان (تک هوش) میتوانید مشاهده کنید.
قانون 3 : کودک به طور مستمر و روزانه باید آموزش ببیند
یک دانۀ گیاه به آرامی رشد میکند، شاید در هر لحظه آن را احساس نکنید ولی هر هفته شاهد قسمتی از رشد آن خواهید بود. رشد و یادگیری طبیعی یعنی مرحله به مرحله، آرام و مستمر. منظور از آموزش برای کودکان زیر 7 سال یعنی فعالیتی شاد و جذاب که مفاهیم و نکات مورد نیاز کودک در آن دروره را به او منتقل میکند. برای مثال آموزش میتواند یک بازی ساده مانند انداختن و گرفتن توپ باشد که یک مهارت اجتماعی را به کودک یاد میدهد یا نشان دادن و صحبت کردن درباره یک کتاب داستان مصور باشد که باعث میشود کودک با برخی کلمات جدید آشنا شود، چند حیوان جدید را ببیند، به اشیاء و آدمها توجه کند و به مرور میزان دقت و توجه و تمرکزش روی یک موضوع افزایش پیدا کند. بنابراین فکر نکنید باید از صبح تا شب به کودک آموزش دهید بلکه باید روزانه چند دقیقه، مطالب متناسب با سن کودک را در شرایطی شاد و لذتبخش به کودک منتقل کنید. بقیه مطالب را براساس حس کنجکاوی و کاوشگری که در وجودشان برنامهریزی شده است یاد میگیرند. به یاد داشته باشید کودکان صحبت کردن را خود به خود و در کنار والدین یاد میگیرند ولی اگر هفتسالگی به مدرسه نروند خواندن و نوشتن را نمیتوانند بیاموزند. هدف از آموزش مستمر مفاهیم و مطالبی است که کودک به طور مستقل و طبیعی نمی تواند یاد بگیرد و باید مانند درسهای مدرسه، مرحله به مرحله به او آموزش داده شود.
قانون 4 : صبور باشید و با تشویق مناسب اعتماد به نفس کودک را افزایش دهید
هنگام آموزش نباید توقع داشته باشید کودک مراحل را به سرعت طی کند و یاد بگیرد. با حوصله و بدون عجله مطالب را به کودک آموزش دهید. کودکی که به صورت بازی و در جوی شاد آموزش میبیند از آن خوشش میآید و آن را ادامه میدهد. بهترین زمان را برای آموزش انتخاب کنید. کودک نباید خواب آلود، گرسنه و بی حوصله باشد. عجله نداشته باشید کودک چیزی را زود یاد بگیرد. اگر میخواهید نبوغ و استعداد کودک شکوفا شود باید او را رها کنید تا مانند یک نهال به آرامی مرحله به مرحله پیش برود، غنچه دهد، شکوفه بزند و به ثمر بنشیند. باید کوچکترین پیشرفت و یادگیری کودک را تشویق کنید. با تشویق کلامی (گفتن آفرین و احسنت و ...) و یا تشویق لمسی (دست کشیدن روی سر و صورت، در آغوش گرفتن و ...) و تشویق احساسی ( لبخند زدن و نشان دادن خوشحالی و ...) به کودک حس موفقیت را منتقل کنید. شیوههای صحیح تشویق و تنبیه کودک در شکلگیری رفتار و موفقیتهای کودک نقش بسیار مهمی دارند.
قانون 5 : کودک را محدود نکنید و حس کاوشگری او را تحریک کنید
وقتی کودکی به دنیا میآید هوش و استعدادهای متفاوتی با دیگران دارد به همین علت در روان شناسی کودکان صحبت از تفاوتهای فردی میشود. از بین انواع هوش به 8 نوع مختلف آن اشاره میشود.
هوش دیداری-فضایی، هوش منطقی-ریاضی، هوش آوایی-موسیقیایی، هوش جنبشی-حرکتی، هوش کلامی-زبانی، هوش طبیعت گرا-هستی گرا، هوش اخلاقی- معنوی و هوش احساسی-هیجانی. هر کودک به طور کلی با این 8 نوع هوش متولد میشود اما نکتۀ قابل توجه این است که همۀ این هوشها در افراد یکسان نیستند. مثلاً کودکی دارای هوش ریاضی و فضایی بالایی است ولی هوش کلامی و موسیقیایی پایینی دارد. بدیهی است که این کودک فعالیتهای ریاضی و هندسی را به راحتی یاد میگیرد و در آن زمینه استعدادش را نشان میدهد. کودکی دیگر هوش کلامی و هیجانی بالایی دارد و در هر جمعی با شیرین زبانی و صحبت کردن و ... همگان را شیفته میکند. دقت به این مسأله کلید استعدادیابی کودکان است.
به مرور و در روند رشد کودک میتوان متوجه شد که کودک شما بیشتر به چه کارهایی علاقه نشان میدهد و تواناییهایش بیشتر روی چه کارهایی متمرکز است. اگر کودک را محدود نکنید و اجازه دهید تا محیطهای مختلف را ببیند و چیزهای محیطی را در روند آموزش تجربه کند به مرور به استعداد کودک خود پی میبرید. مهمترین عامل برای داشتن یک کودک نابغه این است که استعداد او را به درستی کشف کنیم، او را در مسیر درست هدایت کنیم، به او آموزش مناسب بدهیم و با تشویق، انگیزۀ یادگیری و پیشرفت را برایش مهیا کنیم. واضح است که این کودک تا شکوفایی نبوغ و موفقیت هایش در آینده به درستی حرکت خواهد کرد.
قانون 6 : کودک را به مرحله خودآموز هدایت کنید
مهمترین نکته در موفقیت کودکان این است که به تدریج تشویقهای بیرونی را تبدیل به انگیزه درونی کرد. آموزش دادن را تبدیل به خودآموزی کنید. برای این کار باید از همان سالهای اولیه تولد برنامهریزی انجام شود. کتاب خواندن برای کودک اولین گام برای این برنامه است. عادت به مطالعه و کتاب خوانی باید از سن 4 ماهگی شروع شود. بنابراین از همان دوره باید هر روز کتابی را به دست بگیرید و برای کودک بخوانید و شکل و نوشتههایش را به کودک نشان دهید. یک کتاب را بارها و بارها برای کودک بخوانید و یا داستان آن را برای کودک تکرار کنید چون آنها از این کار خسته نمیشوند. به تدریج که بزرگتر میشوند باید احساس کنند که کتاب و آموزش، جزئی از برنامه و کارهای روزانه آنها است. برخی از ناشران مانند کتاب کودکان یا مرکز تکنولژی و هوش کودکان این طبقه بندی سنی و کتابهای مناسب آن را در اختیار والدین قرار میدهند. کودک را به کتابخوانی، آزمایش کردن، کاوشگری، خلاقیت و ایده پردازی تشویق کنید. کمک کنید تا از کتاب، موبایل، کامپیوتر و ... برای یادگیری استفاده کند و تمام زمانش را صرف بازی نکند. انگیزه کودک برای کشف قوانین دنیای اطرافش و ساخت و ایده پردازی یک وسیله جدید باید درونی شود.
قانون 7 : با کودک خود همراه شوید و همیشه کنارش باشید
اگر کودکان را رها کنید توسط رفتار و اعمال همسالان، افکار حاکم بر جامعه، بی انگیزگی و سرخوردگی و... ربوده میشوند و مانند ماشینی که از حرکت باز ایستد، متوقف میشوند یا از مسیر خارج میشوند. باید در مراحل اولیه همیشه همراه و مربی او باشید، به تدریج که کودک مراحل استقلال جسمی، فکری و اجتماعی را میگذراند باید او را همراهی کنید و از دور مراقبش باشید، در زمان مناسب به او مشاوره دهید و در صورت نیاز به عنوان تکیه گاه فکری همراهش باشید.
برای اینکه همیشه حس صمیمیت و دوستی بین والدین و کودکان حاکم باشد و نسبت به والدین حرف شنو باشند باید روابط احساسی- عاطفی از کودکی به درستی شکل گیرد. برای این کار یک راهکار علمی و بسیار مؤثر که روان شناس معروف پرفسور ساندرز پیشنهاد میکند این است که هر روز یا هر چند روز یک بار زمانی حدود 20 تا 30 دقیقه را برای بازی با کودک در نظر بگیرید. از همان سنین پایین شروع کنید. هر کدام از والدین باید به نوبت این کار را انجام دهند. مثلاً دو یا سه روز درهفته هر کدام باید برای کودک وقت بگذارند و به او بگویند من الان نیم ساعت وقت دارم با تو بازی کنم. سپس بازی مورد علاقه و چیزی را که کودک پیشنهاد میکند با او انجام دهند. این بازی از یک سالگی تا سنین جوانی میتواند ادامه یابد اما شاید شکل، زمان و نحوه انجامش تفاوت کند. این بازی به دلیل ایجاد روابط هیجانی و صمیمانه باعث میشود تا کودک همواره به والدین خود به عنوان دوست نگاه کند و جزئیترین و خصوصیترین مسائل و مشکلاتش را با آنها در میان بگذارد.
### پایان خبر رسمی