، تهران , (اخبار رسمی): افراد برای انجام یک پروژه تحقیقاتی، نیاز به تحقیقات میدانی دارند. بهترین راه برای به دست آوردن اطلاعات از روش میدانی، تهیه و توزیع پرسشنامه میان افراد جامعه هدف است. برای اینکه نتایج دقیق و داده‌ها استاندارد باشد افراد به تهیه پرسشنامه استاندارد نیاز دارند.
مقدمه
پرسشنامه چیست؟ پرسشنامه در فرهنگ لغت معانی زیادی دارد که من جمله می‌توان گفت پرسشنامه سندی است که این سند باید به گونه‌ای تنظیم شده باشد تا به طور دقیق، طیف وسیع و رنگارنگی از موضوعات بحث مورد نظر را پوشش دهد و در ادامه، به گونه‌ای کدگذاری شده باشد که تحلیل خروجی‌ها از طریق وارد کردن نتایج به کامپیوتر مقدور باشد.
در روند تهیه پرسشنامه باید به دو اصل توجه داشت.
1) پرسشنامه باید به گونه‌ای پیش برود که نظرات افراد مورد مطالعه را به صورت دقیق و صحیح‌ترین حالت ممکن جمع آوری کند.
2) پرسشنامه باید به طور دقیق، مختص حوزه مورد مطالعه، تهیه و تدوین شده باشد. به عنوان مثال، برای رشته‌های معماری نمی‌توان از همان چارچوب نگاشته‌های نظری بهره گرفت (هر پرسشنامه مختص یک رشته و یک گرایش خاص است.)
انواع پرسشنامه‌ها
پرسشنامه‌ها دسته‌بندی‌های زیادی دارند برای مثال پرسشنامه از لحاظ ماهیت به دو دسته باز و بسته دسته‌بندی می‌شوند.
پرسشنامه باز:
در این نوع پرسشنامه، سؤال‌هایی مطرح و از پاسخ‌دهنده درخواست می‌شود که به سوالات پاسخ بدهد. در این نوع پرسشنامه جواب سؤال، مشخص و محدود نیست و پاسخ دهنده در برابر پرسش مطرح شده، به نوشتن پاسخ مبادرت می‌کند. برای مثال سوال‌هایی از قبیل موارد زیر در آن بیان می‌شود.
زمانی که در خانه هستید اوقات بیکاری به چه کارهایی مشغول هستید؟
آشنایی شما با گروه پژوهشی مدیریت ایران به چه طریقی بوده است؟
یکی از مزیت‌های این پرسشنامه این است که در آن، سوالات و اطلاعات، دقیق‌تر، کامل‌تر و دارای ارزش بیشتری هستند.
از معایب آن نیز می‌توان به زمان‌بر بودن و مشکل بودن طبقه‌بندی و نتیجه‌گیری اشاره کرد.
بنابراین این نوع پرسشنامه اطلاعات کمّی زیادی به افراد نمی‌دهد و اغلب اطلاعات به صورت کیفی ارائه می‌شود.
پرسشنامه بسته:
در پرسشنامه بسته افراد با پرسش‌های مشخص و پاسخ‌های مشخص مواجه هستند. برای هر پرسش تعدادی گزینه و پاسخ انتخاب شده است که فرد پاسخ‌دهنده باید یکی از آن‌ها را به عنوان پاسخ گزینش کند. هریک از پاسخ‌ها به گونه‌ای تنظیم شده است که در عین منطقی بودن برای آن سوال، از پاسخ مربوط به دیگر سوالات مجزا باشد که ابزار مناسبی برای دریافت اطلاعات به صورت کمّی محسوب می‌شود.
یکی از مزیت‌های آن این است که پاسخ‌ها را می‌توان به سرعت نوشت و همچنین تجزیه، تحلیل و طبقه‌بندی پاسخ‌ها نیز ساده‌‌تر است. از معایب این پرسشنامه نیز می‌توان به این مورد که اطلاعاتش به دقت و کاملی پرسشنامه باز نیست، اشاره کرد.
البته پرسشنامه بسته اطلاعات کمّی بیشتری نسبت به پرسشنامه باز به ما ارائه می‌دهد اما با این حال باز هم کامل نیست.
پرسشنامه ترکیبی :
در این نوع پرسشنامه یک سری سوال‌ها به صورت باز و سری دیگر به صورت بسته ارائه می‌شود که بهترین روش برای جمع آوری اطلاعات است.
پرسشنامه استاندارد:
پرسشنامه استاندارد یا همان هنجار شده، ابزار‌ی دقیق جهت جمع آوری اطلاعات جهت به دست آوردن دقیق‌ترین داده‌ها است. این پرسشنامه می‌تواند شامل چندین پرسش شود. پرسشنامه استاندارد از قبل طراحی و به دفعات زیادی آزمون و خطا می‌شود. گاهی اوقات با فروش فایل پرسشنامه نیز می‌توان کار‌های آماری را تسریع کرد.
ویژگی‌های پرسشنامه استاندارد
1)پرسشنامه استاندارد مولف و طراح آن مشخص و سال انتشار پرسشنامه نیز در پرسشنامه قید می‌شود.
2)هدف از جمع آوری اطلاعات در پرسشنامه مذکرو را مشخص و به عنوان هدف در نظر می‌گیرند.
3)سوالات طرح شده بر اساس طیف‌هایی استاندارد نمره‌گذاری می‌شوند.
4)روایی داشتن: این بحث در ارزیابی نگرش‌ها برای مسائل مدیریتی و روانشناسی بسیار مهم است و استاندارد بودن پرسشنامه جهت ارزیابی داده‌ها بسیار اهمیت دارد. محتوا و ماهیت پرسش‌ها لازم است با هدف پرسشنامه یکی باشد یعنی ارتباط معنایی و مفیدی داشته باشد. به عنوان مثال برای ارزیابی نگرش فردی شخص، نیازی نیست افراد بدانند که برای خرید به کدام فروشگاه می‌رود. پس پرسش‌ها باید با شاخص هدف، ارتباط معنایی داشته باشند. زمانی که پرسشنامه‌ای چنین خصوصیتی داشته باشد به اصطلاح می‌گویند پرسشنامه دارای روایی است.
5)پایایی: پرسشنامه‌ای استاندارد محسوب می‌شود که از اعتبار برخوردار باشد یعنی نتیجه نهایی قابل اطمینانی ارائه کند و در صورت تکرار جمع آوری اطلاعات توسط پرسشنامه، همان نتایج یا نتیجه‌ای نزدیک به آن را ارائه دهد،
6)روش اجرا و ارزیابی نتیجه: یکی دیگر از شاخص‌های پرسشنامه استاندارد، روش اجرای مشخص است، نحوه نتیجه‌گیری و نمره‌گذاری پرسشنامه باید مشخص و تعریف شده باشد.
7)روش تعبیر: نتیجه، تحلیل یا تفسیر هر کدام یکی باشد؛ یعنی شاخصی برای اعلام نتیجه پرسشنامه مشخص شده باشد.
کاربرد‌های رایج پرسشنامه استاندارد به علت فراگیر بودن در علوم مختلف در طیف‌های زیادی استفاده می‌شود و شامل رشته‌های زیادی از جمله رشته‌های علوم انسانی است.
یکی از رایج‌ترین و پر کاربرد‌ترین آن‌ها، پرسشنامه مدیریت است. این نمونه پرسشنامه بر اساس نوع ساخت تقسیم بندی می‌شود، اینکه چه کسی پرسشنامه را ساخته است؟ چه ابعادی را ارزیابی می‌کند؟ ارزیابی سبک‌های مدیریتی به شیوه منظم و سیستماتیک، همین‌طور پرسشنامه‌هایی راجع به مدیریت زمان، مدیریت شخصی، محقق ساخته، دانشمند ساخته و ...
چگونه و از کجا می‌توان پرسشنامه تهیه کرد؟
گروه پژوهشی مدیریت ایران فعال در زمینه تهیه پرسشنامه‌های استاندارد و جامع با دارا بودن تیم‌های فعال دانشگاهی آشنا با مرسومات فضای آکادمیک و به روز، افراد را در این راه یاری می‌کند.
علاقه‌مندان می‌توانند جهت تهیه پرسشنامه مورد نظر و کسب اطلاعات بیش‌تر به سایت گروه پژوهشی مدیریت ایران مراجعه کنند.
### پایان خبر رسمی