، تهران , (اخبار رسمی): شرکتهای دانش بنیان یکی از مهمترین ابزارها و روش‌ها برای توسعه اقتصاد مبتنی بر علم و دانش هستند. در ادامه حال و آینده شرکتهای دانش بنیان از نگاه یک شرکت کارگزاری که سال‌ها با شرکتهای نوپای فناورانه کار کرده، بررسی شده است.
موضوع شرکت های دانش بنیان، موضوعی جدید در اقتصاد کشور است که گام‌های ابتدایی آن در کشور برداشته شده و نوید آینده‌ای روشن برای اصلاح اقتصاد را می‌دهد. برای رسیدن به سهم 20% این اقتصاد در 10 سال آینده کشور، گام‌های بسیار زیادی باقی مانده و نیازمند تلاش همه جانبه عوامل مؤثر است.
شرکتهای دانش بنیان در گذشته
تا سال ۹۱، به دلیل عدم تعریف مکانیزم دانش بنیان، در برابر یک فکر، ایده و فناوری خوب برای حل مشکلات کشور معمولاً یکی از سه راه زیر وجود داشت:
- تلاش برای تجاری سازی به صورت شخصی و انفرادی (مشابه با تأسیس شرکتهای معمول دیگر)
- ثبت اختراع و شرکت در جشنواره‌های مختلف برای پیدا کردن حامی
- رها کردن ایده و به امور سهل‌تر و بی دردسر مشغول شدن در حوزه پژوهش کشور
در عمل، نتیجه این راه‌ها منجر به رشد جنبه علمی دانشگاه‌ها و مراکز علمی کشور شد. تعداد مقالات علمی و ضریب تاثیر آنها بالا و بالاتر رفت و رتبه علمی کشور اکنون در برخی حوزه ای علمی تک رقمی است. در بعد اقتصادی و نتیجه عملی این مقالات و پژوهش‌ها در کشور، نتایج به قدری ناچیز بود که به جز چند دانشگاه مادر، کسب درآمد از فناوری برای بسیاری از مراکز تقریباً تعریف نشده است.
وضعیت کنونی شرکتهای دانش بنیان
امروز حدود ۴ سال از عمیق شدن و اجرایی شدن موضوع شرکتهای دانش بنیان در کشور می‌گذرد. امروز یک راه بسیار روشن برای ایده‌ها و فناوری‌ها باز شده است؛ راه حلی به نام شرکتهای دانش بنیان. امروز در برابر هر ایده و فناوری نو می‌توان این راه را به فناور نشان داد. در ۴ سال گذشته این اتفاقات رخ داده است:
- حدود 3000 (سه هزار) شرکت دانش بنیان در کشور ایجاد و یا شناسایی شده است.
- ارزش افزوده حاصل از شرکتها، سال به سال در حال افزایش است.
- روزنه‌های صادرات در برخی از محصولات ایجاد شده و روز به روز توسعه بازار آنان و محصولات صادراتی فناورانه در حال افزایش است.
- یک همگرایی اجتماعی برای حمایت و هدایت این شرکتها در کشور به وجود آمده است.
- یک متولی مشخص در معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری تشکیل شده است.
به رغم این رخدادها، شرکتهای دانش بنیان فعلی و آتی، با چندین مشکل اساسی روبه رو هستند. از جمله این مشکلات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- شرکتهای دانش بنیان پس از تأیید به حال خود رها می شود.
- نیمی از شرکتها، نو پا هستند که بیشتر آنها یا فروشی تجربه نکرده‌اند و یا فروش محصول را بلد نیستند.
- برخی حمایت‌ها، اصلا حمایت نیست و تنها یک استثناء حمایتی است.
- نقش واحدهای مشاوره، بروکرها و ... بسیار کمرنگ و در حد کارگزاری ارزیابی دانش بنیان است.
- در حالی که نهادهای متولی از شرکتهای دانش بنیان انتظار ساختاری ارگانیک و فناورانه دارند، ولی خود ساختاری بروکراتیک و اداری دارند.
- شرکتهای دانش بنیان هیچ ارتباط و شناختی نسبت به شرکتهای فعال در حوزه‌های کاری خود و یا منطقه خود ندارند.
به عبارت بهتر، شرکتهای دانش بنیان با چالش‌های زیر روبه‌رو هستند:
- ساختار درونی شرکتها
- ساختار کارگروه دانش بنیان
- ساختار حمایت‌ها و مراکز حمایتی
- ساختار بروکرهای خصوصی
شرکتهای دانش بنیان در آینده
طی ۹سال آینده تا افق ۱۴۰۴ باید سهم اقتصاد دانش بنیان در کشور را از ۲% فعلی به 20% رساند. به عبارت بهتر طی ۹ سال سهم این اقتصاد را ۱۰ برابر کرد یا ساده‌تر، سالانه 30% نسبت به سال قبل رشد داشت. برای رسیدن به این هدف که عدد بزرگی است تنها راه تحقق، پویایی سیستم دانش بنیان است و به هیچ عنوان با ساختارهای ثابت محقق نخواهد شد.
### پایان خبر رسمی