استرس چه علائمی دارد؟

یک‌شنبه 98/8/12، (اخبار رسمی): بر اساس ادعای علم روانشناسی دانستن علائم استرس و نشانه‌های ان می‌تواند کمک زیادی به مدیریت بهتر استرس باشد. در ادامه نشانه‌های استرس و نگرانی بهتر بررسی شده است.

استرس را معمولا به عنوان فشار روانی و یا عاطفی ناشی از شرایط نامساعد تعریف می‌کنند که اکثر افراد دچار این وضعیت هستند. فارغ از اینکه اصلا استرس چیست، مطالعات نشان داده است که ۳۳ درصد از بزرگسالان در معرض سطوح بالایی از استرس قرار دارند. علائم استرس در افراد با نشانه‌هایی همراه است که تشخیص آن را راح‌تر می‌کند.

در ادامه ۱۱ مورد از نشانه‌های استرس از دید روانشناسی بررسی شده است.

نشانه‌ها و علائم استرس کدامند؟

استرس همواره به علت عوامل ناخوشایند و نامطلوب در فرد به وجود نمی‌آید. یک مژده بسیار مسرت بخش و موفقیت غیر منتظره در یک مسابقه بزرگ نیز می‌تواند برای فرد ایجاد استرس کند به همان گونه که یک خبر ناگوار و یک تسلیت ناگهانی نیز چنین است.

استرس را لزوماً نباید به عنوان یک پدیده منفی در نظر گرفت. میزانی مشخص از استرس که برای فرد سازنده و محرک باشد استرس مفید است و نباید از آن هراس داشت.

آنچه باید کنترل و با آن مقابله شود استرس‌های مضر و مخل است. استرس به مفهوم اضطراب نیست زیرا اضطراب جنبه روانی دارد.

در حالی که استرس، صرفاً حالتی روانی نیست و جنبه روان – تنی دارد. مقدار کم استرس نه تنها مضر نیست بلکه می‌تواند مفید هم باشد و به زندگی جذابیت و تحرک بخشد و افراد را در مقابل تغییرات یاری و حس سازش پذیری را تقویت کند.

استرس این فرصت را فراهم می‌آورد تا با خطر مبارزه کرد یا از آن گریخت، واحد استرس را براساس تغییرات می‌سنجند. هرچه تغییرات بیشتر باشد استرس بالاتر است. اگر استرس از حد مجاز فراتر رود و بر روی هم انباشته شود، بحرانی به وجود می‌آورد که بر زندگی اثر منفی گذاشته و آن را مختل می‌کند و باید به فکر درمان آن بود.

آکنه و جوش یکی از علائم استرس بیش از حد است. آکنه واضح‌ترین نشانه استرس است.

برخی افراد وقتی در معرض استرس قرار می‌گیرند مدام صورت خود را لمس می‌کنند که این کار باعث افزایش باکتری در پوست و ایجاد آکنه می‌شود. مطالعات متعددی نیز این فرضیه را که استرس زیاد رابطه مستقیمی با اکنه دارد تایید کرده‌اند.

یکی از این مطالعات که روی ۲۲ نفر قبل و بعد از امتحان انجام شد نشان داد که بعد از امتحان و هنگام اعلام نتایج تعداد بیشتری آکنه مشاهده شده است. تحقیق دیگری در مورد علائم استرس نیز که روی ۹۴ نوجوان دیگر انجام شد این مساله به ویژه در پسران را تایید کرد.

درست است که تمام شواهد حاکی بر آن است که استرس زیاد در به وجود آمدن آکنه نقش مهمی دارد اما عوامل دیگری از جمله تغییرات هورمونی، باکتری‌ها، چربی بیش از حد پوست و بسته بودن منافذ پوست نیز تاثیر مهمی در تعداد آکنه‌ها دارند.

می‌توان نتیجه گرفت که سطح بالای استرس در به وجود آمدن آکنه نقش بسزایی دارد. اگر مدام صورت به هم می‌ریزد و پوست تغییر حالت می‌دهد یعنی فرد استرس دارد.

سر درد از بارزترین علائم استرس است

سر درد نیز یکی دیگر از علائم استرس است که این درد معمولا در ناحیه سر و گردن احساس می‌شود. مطالعه روی ۲۶۷ نفر از افرادی که از سر درد مزمن رنج می‌برند نشان داده است که ۴۵ درصد از این دردها ناشی از استرسی بوده که فرد قبل از سردرد آن را تجربه کرده است.

طبق تحقیقی که در یک کلینیک پزشکی انجام شد سردرد ناشی از استرس دومین و شایع ترین علت سر درد است. همچنین استرس افراد در طول ماه رابطه مستقیمی با تعداد سردرد افراد در همان ماه دارد.

علل دیگری نیز از جمله کمبود خواب، مصرف نوشیدنی‌های غیر مجاز (الکلی) و کمبود آب بدن نیز بر ایجاد سر درد اثر می‌گذارند. استرس عامل مهمی برای سردرد بوده و تحقیقات به عمل آمده پیرامون این موضوع نشان داده است که سطح استرس در میزان سردرد نقش مهمی دارد

دردهای مزمن از علائم استرس هستند. افزایش سطح استرس می‌تواند دلیلی بر افزایش دردهای مزمن باشد به همین خاطر است که پیشگیری از استرس اهمیت زیادی دارد.

مطالعاتی که روی ۳۷ نوجوان مبتلا به سلول داسی شکل انجام شد نشان داد که میزان استرس با احساس درد روزانه در آنها ارتباط دارد. از علائم استرس زیاد است که باعث افزایش هورمون کورتیزول می‌شود

این هورمون در بدن نیز باعث افزایش دردهای مزمن می‌شود. برای مثال آزمایشی که روی ۱۶ نفر از افرادی که دردهای مزمن دارند نشان داد که این افراد دارای سطح بالایی از هورمون کورتیزول هستند. در این تحقیق عوامل دیگری که ممکن است باعث افزایش سطح هورمون کورتیزول شوند در نظر گرفته نشده‌اند.

پس به طور قطعی نمی‌توان گفت که افزایش این هورمون باعث افزایش درد می‌شود اما در هر صورت افزایش ترشح هورمون کورتیزول از علائم استرس مزمن است.

افزایش سن آسیب به ستون فقرات و آسیب‌های عصبی از جمله عواملی هستند که بر دردهای مزمن تاثیر می‌گذارند. به طور کلی می‌توان نتیجه گرفت که استرس بیشتر باعث افزایش هورمون کورتیزول و همچنین افزایش دردهای مزمن می‌شود.

از علائم استرس می‌تواند بیماری‌های مکرر باشد. اگر از جمله افرادی هستید که احساس میکنید مدام بیمار هستید، استرس می‌تواند دلیلی برای این وضعیت باشد.

استرس ممکن است با اثر بر سیستم ایمنی و تضعیف آن باعث افزایش آلرژی و بیماری شود. این یکی از شواهد قوی تاثیر استرس بر بدن انسان است.

در یکی از مطالعات پیرامون علائم استرس به ۶۱ نفر از افراد مسن واکسن آنفولانزا تزریق شد. برخی از آنها که استرس مزمن داشتند واکنش ضعیف‌ تری نسبت به واکسن از خود نشان دادند که امر نشان از ضعف سیسیتم ایمنی داشت.

مطالعه دیگری برای کشف نشانه‌های استرس زیاد روی ۲۳۵ نفر از بزرگسالان انجام شد به این ترتیب که آنها به دو گروه از نظر سطح استرس تقسیم بندی شدند.

بعد از یک دوره شش ماه افرادی که بیش از ۷۰ سال سن داشته و استرس بالایی را تجربه می‌کردند به بیماری‌های عفونی تنفسی مبتلا شدند. تحلیل ۲۷ آزمایش مختلفی که در رابطه با این موضوع انجام شده نشان می‌دهد که افزایش استرس باعث افزایش عفونت‌های تنفسی و حساسیت‌ها می‌شود.

برای درک بهتر موضوع پیچیده تاثیر استرس بر سلامتی تحقیقات بیشتری لازم است. با این حال استرس فقط قطعه‌ای از پازلی است که در سلامت بدن و سیستم ایمنی نقش دارند. رژیم غذایی نادرست، عدم فعالیت فیزیکی بدن و برخی بیماری‌ها مانند لوکمی و مولتیپل میلوما نیز باعث اختلال سیستم ایمنی می‌شوند.

استرس بالا باعث ضعف سیستم ایمنی و افزایش حساسیت‌های عفونی می‌شود. خستگی و کمبود خواب زیاد می‌تواند از نشانه‌های استرس بالا باشد. احساس خستگی مداوم و اختلال در خواب یکی دیگر از علائم استرس بیش از حد است. محققان با مطالعه‌ای که روی ۲۴۸۳ نفر انجام دادند دریافتند که خستگی بیش از حد با افزایش سطح استرس در ارتباط است. همچنین استرس باعث اختلال در روند خواب شده که همین امر نیز موجب کاهش سطح انرژی و احساس خستگی در فرد می‌شود.

طبق یکی دیگر از مطالعاتی که در این زمینه انجام شده است سطح بالای استرس باعث بی‌قراری در خواب نیز می‌شود. تحقیق مشابه دیگری با ۲۳۱۶ شرکت کننده نیز انجام شده است.

نتایج تحقیق در مورد علائم استرس نشان می‌دهد که با افزایش استرس، ابتلا به اختلال خواب نیز شدیدتر شده است.

لازم به ذکر است در تحقیقات درباره علائم استرس عوامل دیگری که ممکن است باعث کاهش سطح انرژی و اختلال خواب شوند در نظر گرفته نشده است.

کمبود آب بدن، قند خون پایین، رژیم غذایی نامناسب و یا کم کاری تیروئید نیز از جمله عوامل دیگری هستند که در کمبود سطح انرژی نقش دارند. استرس زیاد باعث کاهش سطح انرژی شده که اختلال در خواب و خستگی را به همراه دارد. تغییر در امیال جنسی از اولین علائم استرس است.

بسیاری از مردم هنگام مواجه با استرس متوجه تغییراتی در روابط جنسی خود می‌شوند. در این زمینه تحقیقی روی ۳۰ زن انجام شد به این صورت که سطح استرس آنها بررسی شد. در هنگام تماشای فیلم‌های تحریک آمیز نیز سطح استرس آنها را بررسی کردند. نتیجه این تحقیق درباره علائم استرس نشان داد:

زنانی که استرس بیشتری داشتند نسبت به زنانی که سطح استرسشان پایین‌تر بود کمتر تحریک شدند.

مطالعه دیگری نیز که روی ۱۰۳ زن دیگر انجام شد نشان می‌دهد زنانی که استرس بیشتری دارند از روابط جنسی خود کمتر احساس رضایت می‌کنند. نتیجه یکی دیگر از این مطالعات که بر روی ۳۳۹ نفر از بیماران انجام شد نیز نشان دهنده این بود که سطوح بالای استرس منفی تحریک و رضایت جنسی را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

تغییرات هورمونی خستگی بدن و شرایط روانی افراد نیز می‌تواند عاملی برای تغییرات در میل جنسی افراد باشد. از مطالعات انجام شده می‌توان نتیجه گرفت که سطح بالای استرس باعث کاهش میل جنسی و رضایت در افراد می‌شود.

علائم استرس و بروز مشکلات گوارشی

جالب است بدانید از علائم استرس این است که سیستم گوارشی را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد. مشکلات دستگاه گوارش مانند اسهال و یبوست نیز می‌تواند به دلیل استرس باشد. مطالعه‌ای که روی ۲۶۹۹ کودک انجام شد نشان داد که:

قرار گرفتن در معرض شرایط استرس زا با افزایش احتمال یبوست در آنها ارتباط مستقیم دارد.

استرس ممکن است افرادی را که از اختلالات گوارشی مانند سندروم روده تحریک پذیر (ibs) و یا التهاب روده رنج می‌برند بیشتر تحت تاثیر قرار دهد. این مشکلات با نفخ،  درد معده، اسهال و یبوست خود را نشان می‌دهند.

مطالع‌هی در مورد نشانه‌های استرس که روی ۱۸۱ زن مبتلا به آی بی اس که همان سندروم روده تحریک پذیر است نشان داد که:

استرس روزانه باعث مشکلات بیشتر گوارشی در آنها شده است.

### پایان خبر رسمی