، (اخبار رسمی): نشانه‌ها و معیارهای اختلال استرس حاد با جزئیات نوشته شده است. به یاد بسپارید که تشخیص اختلال روانی تنها از سوی روان‌شناس انجام می‌شود و تنها با خواندن نشانه‌ها و یا دیدن آنها نمی‌توانید فردی را دچار اختلال روانی بدانید زیرا برخی از نشانه‌ها در اختلالات روانی دیگر نیز دیده می‌شوند
اختلال استرس حاد نوعی استرس است که شباهت‌های فراوانی با استرس پس از حادثه دارد و بر اثر نوعی تروما به وجود می‌آید. تروما هم تعریف پزشکی دارد و هم تعریف روانپزشکی.
اختلال استرس حاد نوعی استرس است که شباهت‌های فراوانی با استرس پس از حادثه دارد و بر اثر نوعی تروما به وجود می‌آید. تروما هم تعریف پزشکی دارد و هم تعریف روانپزشکی.
اصطلاح تروما در پزشکی به معنی آسیب، جراحت یا شوک جدی به بدن است و طب تروما در اورژانس انجام می‌شود. در روانپزشکی به تجربه‌ای که از نظر عاطفی دردناک، آزاردهنده یا شوکه‌کننده باشد و آثار روانی و فیزیکی آن تا مدت‌ها باقی بماند، تروما می‌گویند.
درمجموع، باورها بر این است هرچه قرار گرفتن در معرض سانحه مستقیم‌تر باشد، خطر آسیب روانی بیشتر است. بنابراین، مثلا در سانحه‌ی تیراندازی در مدرسه، دانش‌آموزی که جراحت می‌بیند بیشتر از نظر روانی تحت تاثیر قرار می‌گیرد و دانش‌آموزی که تیر خوردن یا مرگ همکلاسی خود را می‌بیند، بیشتر از دانش‌آموزی که هنگام وقوع خشونت در جای دیگری از مدرسه بوده، در معرض آسیب قرار می‌گیرد.حتی مشاهده‌ی اعمال خشونت نیز فرد را تحت تاثیر قرار می‌دهد. به همین دلیل، تمام کودکان یا نوجوانانی که در معرض خشونت یا سانحه قرار می‌گیرند، حتی اگر از طریق پوشش خبری باشد، باید از نظر علائم پریشانی عاطفی تحت نظارت قرار بگیرند.
چه کسانی دچاراین اختلال می شوند :
تخمین زده می‌شود بین ۵ تا ۲۰ درصد از کسانی که در معرض سانحه مانند تصادف، تعرض یا مشاهده‌ی تیراندازی دسته جمعی قرار می‌گیرند، دچار اختلال استرس حاد می‌شوند و تقریبا نیمی از آنها اختلال استرس بعد از سانحه را نیز تجربه می‌کنند. علائم استرس حاد معمولا بعد از اینکه فرد دچار حادثه‌ی آزاردهنده شود یا شاهد حوادثی نظیر خطر مرگ، آسیب جدی یا خشونت فیزیکی و جنسی باشد ظاهر می‌شود. علائم استرس حاد بعد از بروز سانحه شروع یا تشدید می‌شود و از سه روز تا یک ماه به طول می‌انجامد
تروما چیست :
تروما دارای تعریف پزشکی و نیز روانپزشکی است. در پزشکی تروما به صدمات و جراحات جسمی وخیم یا شوک گفته می‌شود و با اقدامات درمانی خاص در وضعیت‌های اورژانسی در ارتباط است. اما در روانپزشکی تروما تعریف متفاوتی دارد و به تجربیاتی گفته می‌شود که به‌لحاظ عاطفی رنج‌آور، پریشان‌‌کننده یا هولناک‌‌اند و اغلب به عوارض جسمی و روانی پایدار می‌انجامند. به‌طورکلی، هرچه فرد مستقیم‌تر با وقایع تروماتیک مواجه شود، خطر بروز صدمات روانی افزایش می‌یابد. برای مثال، اگر در مدرسه‌ای حادثه‌ی تیراندازی رخ بدهد، دانش‌آموزی که تیر می‌خورد، احتمالا شدیدترین آسیب روانی را خواهد دید. همچنین دانش‌آموزی که صحنه‌ی تیرخوردن همکلاسی خود یا کشته‌شدنش را می‌بینید، بیشتر از دانش‌آموز دیگری که از صحنه‌ی حادثه دورتر بوده است، صدمه خواهد دید. حتی مواجهه‌ی دست‌دوم با خشونت نیز می‌تواند تروماتیک باشد. به‌همین‌دلیل تمامی کودکان و نوجوانانی که درمعرض خشونت یا حوادث ناگوار واقع می‌شوند، حتی اگر این مواجهه فقط ازطریق رسانه‌ها باشد، باید از لحاظ ابتلا به علائم پریشانی عاطفی بررسی شوند.
علائم اختلال استرس حاد
نشانه‌ها و معیارهای اختلال استرس حاد با جزئیات نوشته شده است. به یاد بسپارید که تشخیص اختلال روانی تنها از سوی روان‌شناس انجام می‌شود و تنها با خواندن نشانه‌ها و یا دیدن آنها نمی‌توانید فردی را دچار اختلال روانی بدانید زیرا برخی از نشانه‌ها در اختلالات روانی دیگر نیز دیده می‌شوند پس برای تشخیص درست یک اختلال روانشناختی باید از روان‌شناس کمک گرفت.
A: فرد به یک یا چند شیوه‌ی زیر در معرض جراحت جدی، تجاوز جنسی یا مرگ قرار می‌گیرد یا واقعا قربانی آن می‌شود:
۱- فرد رویدادهای تروماتیک را به طور مستقیم تجربه می‌کند.
۲- رویدادهای تروماتیک را که برای دیگران روی می‌دهند می‌بیند.
۳-آگاه می‌شود که رویداد یا رویدادهای تروماتیک برای یکی از افراد خانواده، یا دوستانش روی داده است آگاه می‌شود. این رویدادها باید خشن یا تصادفی باشند.
۴- فرد پیاپی یا بیش از اندازه در معرض جزپیات ناراحت‌کننده‌ی رویدادهای تروماتیک است. برای نمونه افسران پلیس نخستین کسانی هستند که به صحنه‌ی قتل می‌روند و از جزپیات قتل آگاه می‌شوند. این موضوع شامل مواردی نیست که فرد در رسانه‌های اجتماعی مانند تلویزیون، فیلم و شبکه‌های اجتماعی در معرض رویدادهای تروماتیک قرار می‌گیرد، مگر اینکه با شغل او مرتبط باشد.
B: حضور ۹ نشانه (یا بیش از ۹ نشانه) از سمپتوم‌های زیر، در یکی از طبقه‌های مزاحمت، خودداری، گسستگی و برانگیختگی که پس از رویدادهای تروماتیک آغاز می‌شوند یا اگر پیش‌تر آغاز شده‌اند بدتر می‌شوند:
سمپتوم‌های مزاحمت- Intrusion Symptoms
۱- فرد خودبه‌خود یا با دیدن و شنیدن محرک‌های گوناگون، به یاد خاطراتی از رخدادهای تروماتیک می‌افتد که ناخواسته، ناراحت‌کننده و مزاحم هستند. کودکان در این مورد به بازی‌هایی می‌پردازند که در آنها موضوعات یا جنبه‌هایی از رویدادهای تروماتیک دیده می‌شوند.
۲- فرد پیاپی خواب‌هایی می‌بیند که محتوا و احساسات درون آن با رویدادهای تروماتیک ارتباط دارند. البته در کودکان ممکن است محتویات خواب قابل تشخیص نباشد ولی خواب‌ها ترسناک هستند.
۳- فرد واکنش‌های گسستگی مانند فلش‌بک از خود نشان می‌دهد و احساس یا رفتارش به گونه‌ای است که گویا رویدادهای تروماتیک دوباره در حال رخ دادن هستند. در شدیدترین حالت، ممکن است فرد آگاهیش را درباره‌ی جایی که اکنون در آن است از دست بدهد. ممکن است کودکان رویدادهای مرتبط با تروما را در بازی‌هایشان به نمایش بگذارند.
۴- فرد در برابر محرک‌های بیرونی که نماد یکی از جنبه‌های رویدادهای تروماتیک یا شبیه به آن هستند به رنج شخصی و پریشانی (Distress) شدید دچار می‌شود یا واکنش‌های فیزیولوژیکی شدید نشان می‌دهد.
خلق و خوی منفی – Negative Mood
۵- ناتوانی همیشگی در تجربه کردن هیجان‌های مثبت مانند ناتوانی در تجربه کردن شادی، احساسات عاشقانه، امید به آینده و رضایت از زندگی.
سمپتوم‌های گسستگی – Dissociative Symptoms
۶- فرد، خودش یا محیط پیرامونش را به شیوه‌ای غیرواقعی احساس می‌کند. برای نمونه خودش را از چشم‌اندازی دیگر می‌بیند در حالت بهت‌زردگی قرار دارد یا ادراکی از گذر زمان ندارد و گشذت زمان را کند احساس می‌کند.
۷- فرد نمی‌تواند یک یا چند جنبه‌ی مهم رویدادهای تروماتیک را به یاد بیاورد. به فراموشی گسسته (Dissociative Amnesia) دچار می‌شود و این فراموشی نباید به دلیل ضربه‌ی مغزی، نوشیدن الکل، دارو یا مصرف مواد مخدر باشد.
سمپتوم‌های خودداری – Avoidance Symptoms
۸- فرد تلاش می‌کند تا از احساسات، افکار یا خاطراتی که درباره‌ی رویدادهای تروماتیک هستند یا ارتباط نزدیکی با آنها دارند خودداری و پرهیز کند. این تلاش، خودداری از محرک‌های یادآورنده‌ی درونی به شمار می‌آید.
۹- فرد تلاش می‌کند تا از محرک‌های یادآورنده‌ی بیرونی مانند افراد، مکان‌ها، کارها، اشیا و موقعیت‌هایی که احساسات، افکار و خاطرات ناراحت‌کننده درباره‌ی رویدادهای تروماتیک را فعال می‌کنند یا ارتباط نزدیکی با رویدادهای تروماتیک دارند خودداری کند. به بیان دیگر فرد از محرک‌های بیرونی که یادآور رویدادهای تروماتیک است خودداری و پرهیز می‌کند.
سمپتوم‌های برانگیختگی – Arousal Symptoms
۱۰- فرد در به خواب رفتن مشکل دارد. پیاپی از خواب می‌پرد یا خوابش آرام نیست.
۱۱- فرد زودرنج است و زود خشمگین می‌شود یا رفتارهای پرخاشگرانه نشان می‌دهد.
۱۲- گوش به زنگ و حواسش به شدت به پیرامونش است.
۱۳- دقت و تمرکز حواس و توجه کامل برایش مشکل است.
۱۴- با کوچک‌ترین محرکی از جا می‌پرد و این از جا پریدن با شدت محرک مورد نظر تناسب ندارد.
C: نشانه‌های یاد شده در B، سه روز تا یک ماه پس از قرار گرفتن در موقعیت تروما دیده می‌شوند. دقت کنید که نشانه‌ها بلافاصله پس از تروما آغاز می‌شوند ولی باید ۳ روز تا ۱ ماه دنباله داشته باشند تا با معیارهای این اختلال همخوانی داشته باشند.
D: ناراحتی فرد نابسامانی شدید در کارکردهای فردی، شغلی و اجتماعی فرد به دنبال دارد و به طور کلی زندگی فردی، خانوادگی و اجتماعی فرد را با چالش روبه‌رو می‌کند.
E: این ناراحتی نباید با یک بیماری جسمانی یا مصرف ماده و الکل توجیه‌پذیر باشد و نشانه‌ها نباید مربوط به اختلال سایکوتیک کوتاه مدت باشند. پس اگر نشانه‌ها مربوط به یک بیماری فیزیولوژیکی یا یک اختلال روانشناختی دیگر باشند نمی‌توانیم فرد را دچار اختلال استرس حاد بدانیم.
دلایل اختلال استرس حاد
برای درمان این اختلال باید به طور جدی به مطالعه علل استرس حاد پرداخت. علل استرس حاد نیز همان سانحه و اتفاق ترسناک و شوک‌آوری است که برای فرد پیش آمده است.
فرد باید در معرض سانحه قرار بگیرد تا خطر ابتلا به اختلال استرس حاد رخ دهد. هنوز مشخص نیست چرا درصد کمی از کسانی که در معرض حادثه قرار می‌گیرند دچار این اختلال می‌شوند. اگر فرد سابقه‌ی اختلال روانی داشته باشد، حادثه در باور او بسیار جدی و شدید باشد، روش او برای کنار آمدن با استرس از نوع اجتناب باشد یا قبلا در معرض سانحه قرار گرفته باشد، خطر بروز اختلال استرس حاد بالا می‌رود.
احتمال ابتلا به اختلال استرس حاد در زنان بیشتر از مردان است و علل استرس حاد در زنان باید به طور جدی‌تر بررسی شود.
بدن به صورت طبیعی به استرس‌های حاد واکنش نشان می‌دهد که به آن واکنش استرس گفته می۶شود. بدن به محض درک موقعیت ترسناک یا خطرناک، به صورت خودکار واکنش نشان می‌دهد که یا در جهت مقابله با تهدید، سر جا ایستادن یا فرار از موقعیت است (واکنش جنگ/گریز/انجماد).
از جمله علائم اختلال استرس حاد می‌توان به بالا رفتن ضربان قلب، فشار خون، تعریق، تنفس و متابولیزم و انقباض عضلات اشاره کرد. افزایش خروجی قلب و تشدید متابولیزم برای تحریک بدن به واکنش ضروری است.
تشخیص
هر فردی می تواند در هر نقطه از زندگی خود به اختلال استرس حاد مبتلا شود. با این وجود، برخی افراد ممکن است در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این شرایط قرار داشته باشند.
از جمله عواملی که می توانند خطر ابتلا به اختلال استرس حاد را افزایش دهند می توان به موارد زیر اشاره کرد:
– تجربه، مشاهده، یا آگاهی از یک رویداد آسیب‌زا
– سابقه ابتلا به اختلالات سلامت روانی دیگر
– سابقه واکنش های گسستی به رویدادهای آسیب‌زای گذشته
– کمتر از ۴۰ سال سن داشتن
– زن بودن
پزشک یا متخصص سلامت روان می تواند اختلال استرس حاد را تشخیص دهد. آنها پرسش هایی را درباره رویداد آسیب‌زا و علائم فرد مطرح می کنند.
پزشک معمولا در صورت ابتلا به نه یا تعداد بیشتری از علائم اختلال استرس حاد طی یک ماه پس از رویداد آسیب‌زا، این شرایط را تشخیص خواهد داد. علائمی که پس از این بازه زمانی ظاهر می شوند یا بیش از یک ماه ادامه می یابند ممکن است به اختلال استرس پس از سانحه اشاره داشته باشند.
پیش از تشخیص اختلال استرس حاد، پزشک دلایل احتمالی دیگر بروز علائم را نیز بررسی می کند که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:
– اختلالات روانپزشکی دیگر
– مصرف مواد مخدر
– شرایط پزشکی زمینه ای
درمان اختلال استرس حاد
رفتار درمانی شناختی موفق‌ترین نوع درمان در مقابله با اختلال استرس حاد گزارش شده است. این راهکار درمانی از دو بخش اصلی تشکیل می‌شود: اول اینکه سعی بر آن است تا ادراکات فرد یا بهتر بگوییم الگوهای فکری او پیرامون واقعه‌ی تروماتیک تغییر داده شوند. دوم اینکه درمان‌گر می‌کوشد تا رفتارهای فرد در موقعیت‌های اضطراب‌زا را اصلاح کند. رفتاردرمانی شناختی نه‌تنها علائم اختلال استرس حاد را بهبود می‌بخشد، بلکه کمک می‌کند که از بروز اختلال استرس پساآسیبی نیز جلوگیری شود.
از جمله‌ی دیگر راه‌های درمان اختلال استرس حاد می‌توان به گروه‌های بازگویی روانشناختی و مدیریت اضطراب اشاره کرد. بازگویی روانشناختی شامل گونه‌ای از مداخلات درمانی شدید، بلافاصله پس از تجربه‌ی تروماست؛ طوری که فرد ترومادیده خواهد توانست هرآنچه را که بوده درموردش صحبت کند. این روش درمورد برخی از بیماران نتیجه‌بخش است، اما عده‌ای نیز هستند که وقتی درمورد آنچه سبب پریشانی‌شان شده صحبت می‌کنند، تجربه‌ی تروما مجددا برای‌شان تکرار می‌شود.
داروهای روان‌گردانِ تجویزی نیز می‌توانند در بهبود علائم اضطراب و برانگیختگی شدید مؤثر باشند. در این میان از تأثیر استراتژی‌های کاهش استرس مانند ذهن آگاهی و استراتژی‌های آرام‌سازی نیز نباید غافل بود. این قبیل تمرین‌ها می‌توانند در مقابله با علائم اختلال استرس حاد و همچنین کاهش این علائم مفید واقع شوند
پیشگیری
همواره امکان پرهیز از تجربه رویدادهای آسیب‌زا وجود ندارد. با این وجود، روش هایی برای کاهش خطر ابتلا به اختلال استرس حاد پس از آنها وجود دارد که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:
– مشورت با یک پزشک یا متخصص سلامت روان پس از یک رویداد آسیب‌زا
– دریافت کمک از خانواده و دوستان
– درمان دیگر اختلالات سلامت روان
– همکاری با یک مربی رفتاری برای ایجاد مکانیزم های مقابله موثر
– انجام تمرینات آماده سازی اگر شغل فردی شامل خطر بالای مواجهه با رویدادهای آسیب‌زاست
مراقبت های پرستاری پس از اختلال استرس حاد
فرایند پرستاری در اختلال استرس پس از ضایعه روانی شامل مراحل زیر می‌باشد.
بررسی پرستاری
تشخیص پرستاری
برنامه‌ریزی اقدامات
اجرای مراقبت‌ها و اقدامات پرستاری
ارزشیابی و اثر بخشی اقدامات
بررسی
به‌طور کلی بیماران مبتلا به اختلالات اضطرابی نیاز به بررسی و معاینه کامل جسمی و روانی و اخذ شرح حال کامل دارند
معاینات طبی به این جهت ضرورت دارند که بسیاری از بیماری‌های طبی وجود دارند که علایم مشابه اختلالات اضطرابی ایجاد می‌کنند.
پرستار باید بتواند اضطراب مرضی را از اضطراب طبیعی تفکیک نماید.
در معاینه بیماران مبتلا به اختلالات اضطرابی هم به علایم روانشناختی و هم به علایم جسمانی باید توجه داشت.
به علاوه پرستار نیاز به تعیین سطح اضطراب بیمار دارد (از طریق مشاهده رفتار کلامی و غیر کلامی بیمار و سؤال از خود بیمار و سؤال در مورد اینکه آیا در مقابل موقعیت‌های خاص، احساس اضطراب می‌کند (کدام واقعه درگذشته به یاد اومی آید او را دچار اضطراب می‌کند)
بیمار موقع اضطراب به چه کاری مشغول است؟ در کجا دچار اضطراب می‌شود؟
باید شرح مفصلی از گذشته و حال بیمار تهیه نمود
درشرح حال کشمکش‌های موجود بین بیمار و سایرین یا دردرون خود بیمار حایز اهمیت است.
شروع بیماری ازچه زمانی بوده؟ آیا در آن زمان حادثه ناگواری (سوگ عزیزان، جنگ و…)رخ داده‌است؟
آیا عوامل استرس زا همراه با شروع بیماری هنوزهم وجود دارند؟
اغلب برای تکمیل بررسی لازم است سطح اضطراب بیمار از طریق دارو کاهش یابد.
برنامه‌ریزی
طرح مراقبت پرستاری در درجه اول باید باعث کاهش سطح اضطراب این بیماران شود. برنامه‌ریزی‌ها بر اساس تشخیص‌های پرستاری و مشکلات بیمار است
اقدام :
در مواردی که اختلال، پس از سانحه اخیر شروع شده‌است پرستار باید اقداماتی در جهت کاهش هیجان و تشویق به یادآوری ترتیب دهد. باید به بیمار فرصت داده شود که حوادث استرس زا را به یاد آورد و هیجانات مربوط به آن را بیان کند.
مقادیر پایین داروهای ضداضطراب ممکن است برای آرام کردن فرد ضرورت داشته باشد و یک داروی خواب‌آور نیز برای بهبود خواب بیمار به مدت چند شب مفید باشد
رایج‌ترین استراتژی مقابله‌ای در این بیماران، اجتناب است، یعنی فرد از صحبت کردن و فکر کردن دربارهٔ آنچه که روی داده، اجتناب می‌کند و رایج‌ترین مکانیزم دفاعی، انکار است یعنی فرد ممکن است احساس کندکه واقعاً حوادثی روی نداده‌است یا آنها را فراموش کند. درچنین مواقعی نیز بیمار باید برای یادآوری حوادث استرس زا تشویق گردد. همچنین، حمایت‌های محیطی (مثل دوستان و بستگان) باید فراهم شود و بیمار از معرض استرس دور بماند
پرستار از شیوه‌های مختلفی در این باره می‌تواند استفاده کند · تشویق بیمار به صحبت · پرستار باید توضیحات واضحی برای علایم جسمانی اضطراب به بیمار بدهد · کمک به بیمار برای شناسایی موقعیت‌های بیرونی اضطراب‌انگیز · کمک به بیمار و خانواده بیمار در جهت تغییر محیط یا تعدیل عوامل اضطراب زا
مداخلات درمورد ترس
تشویق بیمار برای وارد شدن به موقعیت یا شی مورد اجتناب · استفاده از روش‌های رفتاری مانند مواجه‌سازی (بطور تدریجی و حساسیت زدایی یا به‌طور ناگهانی و غرقه سازی) برای درمان ترس
مداخلات در تخریب تعاملات اجتماعی
آموزش مهارت‌های اجتماعی و قاطعیت · تشویق بیمار برای شرکت در فعالیت‌های اجتماعی · تشویق بیمار برای شروع فعالیت‌های طبیعی زندگی روزمره · به بیمار بگوییم هر چقدر تسلیم بیماری شود بر شدت آن افزوده می‌شود و اومی تواند به تنهایی فعالیت‌های اجتماعی خود را شروع کند
مداخلات در اختلال خواب
استفاده از روش‌های ساده برای رفع بیخوابی:ایجاد محیط آرام، دوش آب گرم قبل از خواب، فعالیت بدنی، اجتناب از مصرف چایی، قهوه، سیگار و بحث پیرامون مسایل استرس زا · دادن داروی آرامبخش یا خواب‌آور به مدت چند شب طبق دستور پزشک
مداخلات دراختلال تنفسی
آموزش به بیمار که مکرراً در یک پاکت کاغذی یا نایلون تنفس کند. · آموزش به بیمار که به کندی و تحت کنترل نفس بکشد
ارزشیابی اختلال استرس پس از ضایعه روانی
ارزیابی پیوسته پیشرفت بیمار برای دستیابی به نتایج شناخته شده چه در داخل بیمارستان و چه در جامعه توسط پرستار. ملاک نهایی برای ارزشیابی نتایج، توانایی بیمار برای عملکرد در سطح انجام فعالیت‌های روزانه زندگی در یک سطح آرام
مرکز مشاوره زندگی خوب آماده ارئه خدمات مشاوره به شما عزیزان می باشد
### پایان خبر رسمی