، تهران , (اخبار رسمی): صنعت پتروشیمی ایران طی دو دهه اخیر به‌عنوان یکی از ارکان اصلی اقتصاد کشور شناخته می‌شود. این صنعت نه تنها نقش تعیین‌کننده‌ای در صادرات غیرنفتی دارد، بلکه در ایجاد ارزش افزوده، اشتغال‌زایی و توسعه صنایع پایین‌دستی مانند پلاستیک، لاستیک و لوله پلی اتیلن نیز سهم قابل‌توجهی ایفا کرده است.
بزرگترین پتروشیمی‌های ایران و نقش آن‌ها در توسعه صنایع پلیمری
بزرگترین پتروشیمی‌های ایران و نقش آن‌ها در توسعه صنایع پلیمری
صنعت پتروشیمی ایران طی دو دهه اخیر به‌عنوان یکی از ارکان اصلی اقتصاد کشور شناخته می‌شود. این صنعت نه تنها نقش تعیین‌کننده‌ای در صادرات غیرنفتی دارد، بلکه در ایجاد ارزش افزوده، اشتغال‌زایی و توسعه صنایع پایین‌دستی مانند پلاستیک، لاستیک و لوله پلی اتیلن نیز سهم قابل‌توجهی ایفا کرده است.
ایران با برخورداری از منابع عظیم نفت و گاز و موقعیت جغرافیایی ممتاز در خلیج فارس، یکی از مراکز استراتژیک تولید محصولات پتروشیمی در منطقه محسوب می‌شود. بر اساس گزارش‌های رسمی شرکت ملی صنایع پتروشیمی، ظرفیت تولید سالانه کشور در حال حاضر به بیش از ۹۰ میلیون تن رسیده و پیش‌بینی می‌شود طی دهه آینده از مرز ۱۸۰ میلیون تن عبور کند. در این گزارش، نگاهی جامع داریم به مهم‌ترین و بزرگترین مجتمع‌های پتروشیمی کشور که در مسیر توسعه صنعتی و افزایش ظرفیت تولید مواد پایه و پلیمری نقش کلیدی دارند. پتروشیمی مارون شرکت پتروشیمی مارون با ظرفیت بالای تولید اتیلن و محصولات پلیمری، یکی از بازیگران اصلی زنجیره ارزش در کشور به شمار می‌رود. این مجموعه با دو واحد بزرگ در بندر امام خمینی و جاده اهواز ـ ماهشهر فعالیت می‌کند و سالانه بیش از یک میلیون تن اتیلن و صدها هزار تن پلی‌اتیلن و پروپیلن تولید می‌کند.مارون از نخستین مجتمع‌هایی بود که به بخش خصوصی واگذار شد و اکنون در فهرست شرکت‌های پیشرو در بازار صادرات پلیمر ایران قرار دارد. پتروشیمی امیرکبیر پتروشیمی امیرکبیر در منطقه ویژه اقتصادی ماهشهر واقع شده و از پروژه‌های مهم طرح الفین ششم است. این مجتمع با بهره‌گیری از دانش فنی روز، پلی‌اتیلن‌های سنگین و سبک خطی را برای مصارف گسترده در صنایع بسته‌بندی، کشاورزی و آبرسانی تولید می‌کند.
محصولات این پتروشیمی به‌طور مستقیم در تولید و قیمت لوله پلی اتیلن باکیفیت مورد استفاده قرار می‌گیرند که یکی از مهم‌ترین اجزای زیرساختی در بخش‌های عمرانی، کشاورزی و فاضلابی کشور است. پتروشیمی جم پتروشیمی جم در منطقه ویژه اقتصادی پارس جنوبی قرار دارد و با ظرفیت بیش از یک میلیون و سیصد هزار تن اتیلن در سال، از بزرگترین تولیدکنندگان مواد پایه پلیمری در خاورمیانه محسوب می‌شود.
این مجتمع با تمرکز بر تولید پلی‌اتیلن سبک و سنگین، نقش مؤثری در تأمین نیاز بازار داخلی و صادرات به کشورهای آسیایی دارد. تولیدات جم در صنایع لوله، فیلم‌های پلاستیکی و قطعات صنعتی کاربرد گسترده‌ای دارد. پتروشیمی نوری یکی از بزرگترین واحدهای تولید آروماتیک در خاورمیانه، پتروشیمی نوری است. این مجتمع در منطقه عسلویه قرار دارد و با ظرفیت سالانه بیش از ۴ میلیون تن، بخش مهمی از بنزن، پارازایلن و ارتوزایلن مورد نیاز صنایع پتروشیمی کشور را تأمین می‌کند.
محصولات نوری در زنجیره تولید رزین‌ها، مواد اولیه الیاف مصنوعی و پلاستیک‌های مهندسی استفاده می‌شوند و از لحاظ حجم تولید، این شرکت یکی از رکوردداران منطقه به شمار می‌رود. پتروشیمی اروند پتروشیمی اروند به عنوان بزرگترین زنجیره تولید PVC در ایران شناخته می‌شود. این شرکت با ظرفیت تولید سالانه بیش از ۷۰۰ هزار تن انواع پلی‌وینیل کلراید، در تأمین مواد اولیه صنایع ساختمانی و لوله‌سازی نقش کلیدی دارد.
محصولات این مجموعه در تولید عایق‌های حرارتی، شیلنگ، کف‌پوش، پروفیل و لوله‌های صنعتی به کار می‌رود. موقعیت جغرافیایی اروند در منطقه ویژه اقتصادی بندر امام نیز باعث شده صادرات آن به کشورهای همسایه به سهولت انجام گیرد. پتروشیمی تندگویان پتروشیمی تندگویان با تمرکز بر تولید اسید ترفتالیک خالص (PTA) و پلی‌اتیلن ترفتالات (PET)، از مهم‌ترین تأمین‌کنندگان مواد اولیه صنایع نساجی، بسته‌بندی و بطری‌سازی است. ظرفیت تولید سالانه این مجتمع بیش از ۱.۵ میلیون تن اعلام شده و سهم بالایی در تأمین نیاز داخلی دارد.
تندگویان از جمله مجتمع‌هایی است که با اتکا به فناوری‌های نوین و مهندسی داخلی توانسته فرآیند تولید را بهینه کند و در مسیر خودکفایی ملی گام بردارد. پتروشیمی لاله پتروشیمی لاله در منطقه ماهشهر قرار دارد و در زمینه تولید پلی‌اتیلن سبک خطی و سنگین فعالیت می‌کند. این مجتمع از معدود شرکت‌هایی است که در کنار تولید مداوم، روی تحقیق و توسعه محصولات جدید نیز سرمایه‌گذاری کرده است.
محصولات این پتروشیمی عمدتاً در صنایع بسته‌بندی، فیلم پلاستیکی و لوله‌سازی مورد استفاده قرار می‌گیرند. پتروشیمی تبریز پتروشیمی تبریز به‌عنوان یکی از قدیمی‌ترین مجتمع‌های شمال‌غرب کشور، نقش مهمی در تأمین مواد اولیه پلاستیکی و پلیمری دارد. این شرکت علاوه بر تولید پلی‌اتیلن، پلی‌استایرن و ABS، سهم قابل توجهی در ایجاد اشتغال صنعتی در استان آذربایجان شرقی داشته است.
محصولات پتروشیمی تبریز نه‌تنها در داخل کشور مصرف می‌شوند بلکه در بازارهای ترکیه، عراق و کشورهای آسیای میانه نیز جایگاه صادراتی دارند. پتروشیمی شازند مجتمع شازند اراک یکی از نخستین پروژه‌های بزرگ پس از انقلاب اسلامی بود که در زمینه تولید پلیمر، مواد شیمیایی و سوخت‌های سبک فعالیت خود را آغاز کرد.
این پتروشیمی با ظرفیت بالای تولید پلی‌اتیلن سنگین، پلی‌پروپیلن و بوتادین، تأمین‌کننده مهمی برای صنایع پلاستیک و لاستیک کشور است.
محصولات شازند به دلیل پایداری فیزیکی بالا و تنوع کاربرد، در تولید لوله‌های صنعتی، قطعات خودرو و تجهیزات خانگی کاربرد دارند. پتروشیمی کارون پتروشیمی کارون نخستین تولیدکننده ایزوسیانات‌ها در ایران است و نقش محوری در زنجیره ارزش پلی‌یورتان‌ها دارد. این مجتمع با بهره‌برداری از فناوری‌های پیچیده و مواد اولیه شیمیایی، محصولاتی همچون TDI و MDI تولید می‌کند که در صنایع فوم‌سازی، چسب و رنگ استفاده می‌شوند.
کارون با رویکرد توسعه پایدار و استفاده بهینه از منابع داخلی، یکی از نمادهای موفق بومی‌سازی فناوری در صنعت پتروشیمی به شمار می‌رود. جمع‌بندی صنعت پتروشیمی ایران در حال حاضر بیش از هر زمان دیگری به سمت تنوع محصولات و توسعه ظرفیت‌های صادراتی حرکت می‌کند. مجتمع‌هایی چون مارون، نوری، جم، اروند، تندگویان، لاله، تبریز و شازند هر کدام بخشی از زنجیره ارزش مواد پلیمری را پوشش می‌دهند و زمینه را برای رشد صنایع پایین‌دستی فراهم کرده‌اند. از تولید مواد پایه مانند اتیلن و پروپیلن گرفته تا محصولاتی چون پلی‌اتیلن و پلی‌پروپیلن، زنجیره‌ای از فناوری و سرمایه‌گذاری در حال شکل‌گیری است که ایران را در میان قدرت‌های بزرگ پتروشیمی آسیا قرار می‌دهد.
در این میان، صنایع پایین‌دستی همچون تولید لوله پلی اتیلن نیز از این توسعه بهره‌مند شده‌اند و بخش مهمی از رشد بازار داخلی و صادراتی را تشکیل می‌دهند.
### پایان خبر رسمی