، (اخبار رسمی): مقاله پیش رو چیکده‌ای از جلد نخست کتاب صدابازیگر، تالیف مجید حبیبی جهت آشنایی با هنر صدابازیگری، لزوم تدریس آکادمیک این رشته، تفاوت مقلد صدا و صدابازیگر و در نهایت آنالیز و شاخصه‌های یک صدای ماندگار است.
صدابازیگر هنرمندی است که پس از چیرگی بر اصول پنجگانه این هنر و تعالی دانش و بینش ملتزم و تربیت سازْاَندام منحصر جهاز صوتی خویش، آوایی خلاق، موثر و متناسب با هر زیر شاخه این هنر ایجاد کند
مجید حبیبی حرفه بازیگری با صدا و مدیریت دوبلاژ را در اوان دهه 80 شمسی از دوبلاژ فیلم و انیمیشن آغاز کرد. وی متولد نهم دی‌ماه 1360 تهران و اصالتا اهل سنندج، استان کردستان و دارای مدرک لیسانس مدیریت فرهنگی از دانشگاه سوره است.
آواتار، جنگل سحر آمیز، باغ مخفی، شاهزاده کوچک، عصر یخبندان(شکاف قاره‌ها)و جنگده نامریی از جمله آثاری هستند که او مدیریت دوبلاژ آنها را برعهده داشته و از نقش‌های شاخص او در دوبلاژ : اوتیس در انیمیشن رییس مزرعه، کله کدو در مگامایند، بچه خان در بچه رییس(The Boss Baby)، رائول در هیولایی در پاریس، داش پیشی در داش پیشی و رفقا، ارباب شن در کونگ فو پاندا قسمت دوم، مک کویین و اسموکی در ماشین‌ها قسمت اول و سوم، تروی در طعمه کوسه، فرانکی در داستان کوسه، شاو در فصل شکار، جیمی فاکس در جنگنده نامریی، کیانو ریوز و وودی هارلسون در کاوشگر تاریکی، شَرگوش در زندگی مخفی حیوانات خانگی، پهلوان عقاب در پرندگان خشمگین، ال سید در افسانه السید، تارزان، کاپتان کلارک در رچت و کلانک، ارباب تجارت در فیلم لگو، گرگی در شنل قرمزی، گابر در مربی اژدها، آدرین ایزونیا در فاینال فانتزی، جیگن در سریال آرسن لوپن، مندی در عصر یخبندان، سوپرمن در بازگشت سوپرمن و...، همچنین صدابازیگری در نمایش تئاتری زورو محاکمه می‌شود و افرا یا روز می‌گذرد، صدابازیگری سریال دست نزن جیزه از شبکه نسیم و فیلم‌های سینمایی ماهی و گربه، 360 درجه، فرش قرمز، رستم و سهراب. بازی‌های رایانه‌ای فرمانده، مبارزه در خلیج عدن، ذوالفقار، شبگرد و بسیاری از تیزرهای تبلیغاتی و مستندها و همین‌طور تالیف کتاب صدابازیگر(Sedabazigar) و رئیس شورای سیاستگذاری صدابازیگران در انجمن هنرمندان از سال 1390 تاکنون.
همچنین صدابازیگر(گوینده) منتخب نخستین جشنواره دوبلاژ در سال 1390 برای صدابازیگری کاراکتر اوتیس در انیمیشن رییس مزرعه(Barnyard)
بهترین صدابازیگر(گوینده) آقا در دومین جشنواره دوبلاژ در سال 1391 برای انیمیشن کله کدو(Megamind)
بهترین صدابازیگر(گوینده) آقا در سومین جشنواره دوبلاژ در سال 1392 برای کاراکتر مندی در عصر یخبندان 4 و رائول در انیمیشن هیولایی در پاریس (A Monster in Paris) و همچنین کاندید بهترین مدیر دوبلاژ برای انیمیشن عصر یخبندان(Ice Age)
صدابازیگری، ادراک نخست
تا به حال از این هنر با عنوان کلی گوینده یاد شده. گوینده در لغت به معنی آنکه سخن می‌گوید و ناقل کلام است معنا شده. اما این واژه، اصطلاحی است که برای منظور این مقوله جامع و مانع نیست. بسیاری از مشاغل و تخصص‌های دیگر مانند مجریان رادیو، تلویزیون، همایش‌ها و سخنرانان در مراسم گوناگون، آواز خوانان، شاعران، نویسندگان و اشخاص صاحب نظر، متفکر و اندیشمند در حوزه‌های گوناگون با این عنوان شمرده شده‌اند.
همین قسم هم لغت صداپیشه و پیشه از بابت آن صنعت است که مراد تامین معاش تنها باشد و معنی دیگر پیشه عادت باشد و رد است چرا که مقصود پویش روزافزون و کمال در معنویت در جولانگه هنر و تعالی روحانی است و مادیات؛ در درجه‌ای اصغر.
صدابازیگر با توجه به دایره وسیع فعالیت خود ناگزیر از کسب دانش، بینش، تجربه و آگاهی در این جرگه لایتناهی است. بدین آهنگ لازم است در پنج رکن اصلی در حد کفایت و نه زیادت که آن کاردانی دیگر است، کسب علم کند که در ادامه به آن پرداخته شده است.
آنچه عیان است عدم وجود مراجع ذی صلاح برای تحصیل واجبات آن است. جایی که قاعده و اسلوب برای مستعدان طرح ریزی و تادیه شود. چرا که فعالیت از هم گسیخته در این هنر بعد از گذشت بیش از نیم قرن محیطی چون دانشگاه به شیوه‌ای آکادمیک را طلب می‌کند.
از سویی دیگر چه بسیار افرادی که به علت عدم آشنایی و نبود بابی امن و شایسته از جهات گوناگون پای در ورطه نهادند و عرصه بر ایشان گنگ آمد.
جای بسی افسوس است که تا به حال این قافله از جایگاهی تثبیت شده در محیط دانشگاهی با بستری قوام یافته برای کسب آگاهی‌های تئوریزه و تجربیات علمی و عملی غافل مانده و همین سبب سوءاستفاده‌ها به شکلی عامدانه و جمعی ناشیانه در مجامعی شده که کفایت و صلاحیت لازمه جهت تدریس، انتقال، راهنمایی با خط مشی سالم و صحیح در محیطی پویا با خروجی درخور را ندارند.
تا به امروز آنان که در این هنر دارای نام و سبک و صدایی مانا شده‌اند با تکیه بر آموخته‌ها، تجربه‌های شخصی و آزمون و خطاهایی گام برداشته‌اند که نه استاد برای انتقال آن کوششی چارت بندی شده و اصولی داشته و نه دانشجو منبع و ماخذی قابل تکیه و در دسترس در اختیارش بوده و تنها و تنها راهنمایی‌هایی جسته گریخته، شتابزده، سطحی و دور از تفکر و تاملی ژرف و مآل اندیشانه وجود داشته است.
کلاس‌هایی که طی دوماه یا اندکی بیشتر برای افراد بدون گزینش اصولی برگزار می‌شود به تجربه نشان داده که هیچگاه نخواهند توانست روندی ارزشی را در پرورش مشعوفان این هنر به اجرا در آورند. این تخصص عناوینی بسیار ظریف و مبسوط در بطن خود برای تدریس و کسب دانش طلب می‌کند،از آن جمله :
ادبیات پارسی، ادبیات نمایشی، زبان و ادبیات انگلیسی، مبانی ترجمه، تربیت شنوایی، فن بیان، آشنایی با لهجه‌ها وسایر زبان‌ها (مبانی)، فرهنگ عامه و تمثیل شناسی، شخصیت شناسی، اسطوره شناسی، مردم شناسی، آشنایی با فیلمنامه و اصول دیالوگ نویسی و ( تنظیم آن در دوبلاژ و نمایشنامه رادیویی)، اصول مدیریت، مدیریت دوبلاژ (تخصصی)، فنون و تکنیک‌های گفتار در( دوبله، آنونس، تیزر، مستند، نمایش‌های عروسکی، خوانش شعر و متون ادبی گوناگون)، تربیت حس و بازیگری، مبانی صدابرداری و صداگذاری، سلفژ، آشنایی با یک ساز پایه در موسیقی جهانی یا ایرانی، مبانی جامعه شناسی، مبانی روانشناسی، تاریخ (تهیه و تدوین یافته در این ارتباط)، آشنایی با نرم افزارهای مربوطه، شناخت و بهداشت حنجره ، آوا شناسی، زیبایی شناسی و فلسفه هنر و ...
که هر یک با توجه به میزان و درجه اهمیت بایستی در قالب واحدهای درسی مجزا برای دانشجوی این رشته تالیف و تدریس شوند.
چگونگی برگزاری اصولی این هنر به عنوان رشته‌ای دانشگاهی، پی ریزی صحیح انجام تست‌ها برای متقاضیان و استعداد یابی کودکان از سنین پایین از دیگر مواردی است که در این فصل از کتاب به تفضیل آمده است.
همه سودای صدابازیگر
صدابازیگر: هنرمندی است که در فیلم‌های سینمایی (دوبلاژ انیمیشن و سایر ژانرهای سینمایی)، بازی‌های رایانه‌ای، نریشن‌ها و نمایشنامه‌های رادیویی، آنونس‌های سینمایی، تلویزیونی، تیزرهای تبلیغاتی، نمایش‌های عروسکی، اپرای صوتی (و سایر آثار صوتی موزیکال «تلفیق شده از بازیگری و آواز»)، گفتار فیلم‌های مستند، کتاب‌های صوتی، نرم‌افزارهای چند رسانه‌ای و دکلماسیون پس از چیرگی بر اصول پنجگانه این هنر و تعالی دانش و بینش ملتزم و تربیت سازْاَندام منحصر در جهاز صوتی خویش آوایی خلاق، موثر و متناسب با هر زیر شاخه این هنر ایجاد کند.
تعریف فوق که در کتاب صدابازیگر ارائه شده نخستین تعریف مانع و جامع از این هنر است. در ادامه اصول و الزامات هنر صدابازیگری به صورتی تیتر وار آورده شده که به علاقه مندان جهت آشنایی و اطلاعات بیشتر خواندن کتاب پیشنهاد می‌شود.
پنج اصل هنر صدابازیگری
- صدای سلامت
- پرورش حس و بازیگری با صدا
- فن بیان و سلفژ
- مطالعه و تفحص در ادبیات و ارتقاء دانش ادبی
- خلاقیت
نفس خویش را یاب، نغمات مهتران هر چه شایان تا اوجی لاامکان سروده شدند
آنچه در این این فصل بدان پرداخته شده است مِن باب تقلید و تفاوت تقلیدچی گران با صدابازیگران است. عده‌ای آگاهانه یا ناخودآگاه یا از سر گمراهی نااهلان مرتکب شبیه سازی صدای هنرمندان صدابازیگر می‌شوند و این در حالیست که باطن، اندیشه، بینش، خلاقیت و روح به تالیف در آمده از هنرمند به هیچ عنوان قابل تقلید نیست و هرچه هم که در ظاهر سعی در شبیه سازی با اصل باشد تنها چیزی که از این افراد به ذهن خطور می‌کند دریایی وسیع است که هیچ عمقی در پی آن پنداشته نیست و عاری از هر گونه تفکر و تعقل تنها اصواتی شنیده می‌شوند که به سختی و یا حتی آسانی سعی در شبیه سازی آواهایی ماندگار را دارند که این دست تقلید چی‌ها تنها ظاهر مراجع ستودنی را شنیده‌اند و با تاسف بسیار هیچگاه تعمقی در خصوص سعی و تلاش‌های مکرر و شبانه روز این هنرمندان در جهت تفحص و تجسس و تلاش و مرارت برای پرورش عقلانی، علمی و خلاقانه برای خلق آثاری بدیع در صور ترنمی ماندگار نداشته‌اند.
در این فصل نقدی بر این معضل در حوزه کلان سیستم آموزشی، روانشناسی شخصیتی و سستی در خودشناسی، برخورد قهری پیشکسوتان این هنر و کاهلی سیستم اداری و معضل فراموشی تاریخی به نگارش در آمده است.
رنگین دانه‌های صدا و واکاوی صدای ماندگار
آنچه در باور اکثریت به صدایی خوب تعبیر می‌شود و بعد از گذشت چند دهه آنانکه عزم پیوستن به جرگه بازیگری با صدا می‌کنند با آن آواها البته در ابتدای ورود قیاس می‌شوند تنها از خصلت عادت و نگرشی کلی و بدون تعمق در عموم و حتی عدم ساختار یافتگی و نگرشی متعمق در ذهن اکثریت خواص است که گفته می‌شود فلان صدا خوب یا معمولی، آشنا یا غریب، خاص یا عاری از جذابیت است.
سیستم صوتی انسان، سازی است به غایت پیچیده در آفرینش سرور، شوکت، شرم، حیرت، ناز، عصمت، بغض، حکمت، عشق، نفرت و صلابت و هزار هزارِ دیگر در آمیزش اصوات، نغمات و کلمات.
در دو فصل آخر کتاب به تفصیل در خصوص معیارهای صدای ویژه و موثر و همچنین شاخصه‌های صدای ماندگار و معرفی نمونه های عینی با توجه به تحقیقات علمی که ایضا موضوع تحقیق و بررسی پایان نامه دوره کارشناسی مجید حبیبی در دانشگاه بوده سخن به میان آمده است.
### پایان خبر رسمی