، تهران , (اخبار رسمی): سرطان سومین عامل مرگ و میر در ایران است و سالانه بیش از 70 هزار مورد جدید سرطانی در کشور اتفاق می افتد وبیش از 40 هزار نفر در سال در اثر سرطان جان خود را از دست می‌دهند. با افزایش امید به زندگی و درصد سالمندی در جمعیت کشور انتظار می‌رود بروز موارد سرطانی در دو دهه آینده به دو برابر افزایش یابد. برای روشنگری در این زمینه موسسه تحقیقات سرطان مقاله ای برای اخبار رسمی ارسال کرده است که می خوانید:
گیاهان حاوی ترکیبات شیمیایی ( فیتوکمیکال ها ) و آنتی اکسیدان ها هستند که سیستم دفاعی بدن را تقویت می کنند و از ایجاد سرطان پیش گیری می کنند .
چه رابطه ای بین مواد غذایی و پیشگیری از سرطان وجود دارد ؟
هزاران مادۀ شیمیایی در یک رژیم غذایی متعارف وجود دارد که با توجه به ترکیب رژیم غذایی، روش آماده کردن و نگهداری غذا می تواند حاوی هر دو نوع مواد مهار کننده و تقویت کننده پروسۀ ایجاد سرطان باشد. مهار کننده های تغذیه ای مواد سرطان زا عبارتند از آنتی اکسیدان ها ( مانند ویتامین C ، ویتامین A ، و کارتنوئیدها، ویتامین E، سلنیوم، روی ) و فیتوکمیکال ها. تقویت کننده های پروسۀ ایجاد سرطان ممکن است مربوط به چربی موجود در گوشت قرمز یا هیدروکربن های معطر چند حلقه ای ( PAHs ) باشد که در اثر طبخ گوشت در درجه حرارت بالا به وجود می آید یا سمومی که توسط کپک ها در غذا تولید می شوند ( مانند آفلاتوکسین )
رژیم غذایی بر میزان خطر ابتلا به بسیاری از سرطان ها تأثیر می گذارد.خطر ابتلا به سرطان های معده، مری، روده، دهان و پستان را می توان با داشتن یک رژیم غذایی سالم و متعادل کاهش داد. چنین رژیمی غنی از فیبر، میوه و سبزی است و میزان نمک و گوشت قرمز و فرآوری شده آن پایین است. توجه داشته باشید که هیچ غذا و مادۀ خاصی جایگزین یک رژیم غذایی سالم و متعادل در پیشگیری از سرطان نیست.
در این مقاله سعی شده است برخی نمونه های مطرح شده در مورد خواص بالقوه تغذیه در پیشگیری از سرطان گردآوری شود. مطالعات بیش تری در بسیاری از زمینه های تغذیه و سرطان مورد نیاز است.
ترکیب مناسب مواد غذایی - هیچ غذایی به تنهایی خطر سرطان را کاهش نمی دهد بلکه ترکیب مناسب مواد غذایی می تواند نقش مهمی در مبارزه با سرطان داشته باشد.گام اول در پیشگیری از سرطان به وسیلۀ رژیم غذایی، مصرف بیشتر مواد غذایی گیاهی است. سعی کنید دو سوم غذای شما از منابع گیاهی و یک سوم از منابع حیوانی باشد.
گیاهان حاوی ترکیبات شیمیایی ( فیتوکمیکال ها ) و آنتی اکسیدان ها هستند که سیستم دفاعی بدن را تقویت می کنند و از ایجاد سرطان پیش گیری می کنند .
فیتوکمیکال های موجود در میوه ها و سبزیجات که نقش حفاظتی در برابر سرطان دارند :
رنگ
فیتوکمیکال
سبزیجات و میوه ها
قرمز
لیکوپن
گوجه فرنگی و محصولات آن ،
گریپ فروت صورتی ، هندوانه
قرمز و ارغوانی
آنتوسیانین , پلی فنل
انواع توت ، انگور ، آلو
نارنجی
کاروتنβ و α
هویج ، انبه ، کدو تنبل
نارنجی و زرد
β- cryptoxanthin , flavonoids
طالبی ، هلو ، پرتقال ، شلیل
زرد و سبز
Lutein , Zeaxanthin
اسفناج ، برگ شلغم
سبز
Sulforaphanes , indoles
کلم پیچ ،کلم بروکلی ، کلم بروکسل ، گل کلم
سفید و سبز
Allyl Sulphides
تره فرنگی ، پیاز ، سیر ، موسیر
2- چربی موجود درغذا
رژیم غذایی پرچرب، حاوی مقدار زیادی چربی های اشباع شده (جامد)، یکی از عوامل خطر سرطان پستان و سرطان رودۀ بزرگ است. روغن جامد، کره، خامه، سس ها، شیرینی، شکلات و گوشت قرمز از منابع چربی های اشباع شده هستند. استفاده از رژیم غذایی کم چربی و چربی های اشباع نشده (مایع) مانند روغن زیتون، روغن آفتاب گردان و روغن کنجد می تواند خطرابتلا به سرطان را کاهش دهد.
فیبر موجود در مواد غذایی
فیبر، در لایۀ بیرونی غلات کامل (سبوس نگرفته)، میوه ها (گلابی، سیب، موز، تمشک)، میوه‌های خشک (آلو خشک، انجیر، خرما، کشمش، یا زرد آلوی خشک)، سبزیجات، حبوبات (عدس، نخود، لوبیا)، خشکبار و دانه‌ها وجود دارد. رژیم غذایی با فیبر زیاد می تواند خطر ابتلا به سرطان را کاهش دهد. غلات کامل به میزان اندکی فرآوری شده‌اند و مقدار بیش‌تری از ارزش غذایی آنها حفظ شده است. مصرف غلات کامل، می تواند خطر سرطان‌هایی خاص، دیابت نوع 2، و بیماری قلبی را کاهش یابد. نان تهیه شده از غلات کامل مصرف کنید، در سوپ خود جو بریزید و آرد جو دو سر (بلغور جو) را به گوشت چرخ کرده اضافه کنید.
پروتیین
گوشت، ماهی و تخم مرغ منابع اصلی تامین پروتئین حیوانی هستند. از بین این مواد، گوشت قرمز و گوشت فرآوری شده از عوامل خطرزای مربوط به سرطان هستند. مصرف زیاد گوشت قرمز(بیش از 450 گرم در هفته) خطر ابتلا به سرطان رودۀ بزرگ را افزایش می دهد.
لبنیات
لبنیات منبع غنی کلسیم هستند. کلسیم ماده ای معدنی است که باعث پیشگیری از پولیپ ها و سرطان روده بزرگ می شود. لبنیات غنی شده با ویتامین Dممکن است به افزایش میزان جذب کلسیم توسط بدن و کاهش خطر سرطان‌های روده بزرگ، پستان، و پروستات کمک کند.
رژیم غذایی متعادل و متنوع
رژیم غذایی متعادل و متنوع داشته باشید و از مکمل ها استفاده نکتید. برخی مکمل ها (مانند ویتامین D) در شرایط خاص توسط پزشک تجویز می شوند. در وعده‌های غذایی از روغن زیتون، ماهی، سبزیجات، و غلات سبوس نگرفته استفاده کنید.
دریافت مواد مغذی ضد سرطان از رژیم غذایی متعادل و متنوع بسیار موثر تر از دریافت آن ها از طریق مکمل ها است.
انتخاب غذاهای طبیعی
تا حد امکان از غذاهایی که عاری از مواد شیمیایی کشاورزی مثل علف‌کش‌ها و آفت‌کش‌ها هورمون‌های رشد و آنتی‌بیوتیک‌ها هستند استفاده کنید.
آنتی اکسیدان ها
غذاهایی که سرشار از آنتی‌اکسیدان هستند به مبارزه با رادیکال‌های آزاد (مواد شیمیایی که در فرآیند پیر شدن نقش دارند) کمک می کنند. بتاکاروتن، لیکوپن، ویتامین‌های C، E، و A نمونه‌هایی از آنتیاکسیدانها هستند که در سبزیجات و میوه‌های رنگی مانند انواع توت، شلغم، و گوجه فرنگی یافت می‌شوند. به منظور کاهش خطر ابتلا به سرطان و بیماری قلبی، رژیم غذایی روزانه باید شامل حداقل 5 سهم میوه و سبزیجات باشد.
پرهیز از غذاهای آماده، فرآوری‌شده و نمک سود شده
غذاهای آماده (مانند سس، سوپ آماده) و فرآوری‌شده (مانند مانند گوشت های دودی شده، نمک سود شده، سوسیس و کالباس) حاوی مواد افزودنی، مواد نگهدارنده مانند نیتریت، نمک، رنگ‌های خوراکی، هورمون‌ها و دیگر مواد شیمیایی هستند که می‌توانند موجب تضعیف سیستم ایمنی شوند. از نمک (سدیم) به عنوان مادۀ نگهدارندۀ غذا استفاده می شود. مصرف بیش تر از 2400 میلیگرم در روز با بروز سرطان معده ارتباط دارد. بهترین انتخاب می تواند مصرف مواد غذایی تازه باشد.
محدود کردن مصرف شکر و غذاهای پرکالری
نوشیدنی های حاوی قند (انواع کولا ها و آب میوه های صنعتی) و غذاهای فرآوری شده با قند و چربی بالا و فیبر کم (انواع پیتزا و غذاهای کنسروی) را محدود کنید. مصرف شکر به دلیل کالری بالا می تواند باعث افزایش وزن و چاقی شود. اضافه وزن یکی از عوامل خطرزای سرطان است.
منابع غذایی غنی از فولات
فولات یک نوع ویتامین B مهم است که می تواند از بدن در برابر سرطان های رودۀ بزرگ، راست روده و پستان محافظت کند. بهترین راه دریافت فولات، جذب آن از طریق میوه، سبزیجات و غلات غنی شده است و نه استفاده از قرص.
غلات غنی شده، آرد کامل، آب پرتقال، خربزه، توت فرنگی و تخم مرغ از منابع غنی فولات هستند. جگر مرغ، انواع لوبیا ها، دانۀ آفتاب گردان و سبزیجات برگ دار به رنگ سبز تیره مانند اسفناج و کاهو از دیگر منابع غذایی فولات هستند.
مصرف گوجه فرنگی و هندوانه
خاصیت ضدسرطانی گوجه فرنگی و هندوانه ممکن است مربوط به «لیکوپن» (ماده ای که باعث رنگ قرمز می شود) باشد. برخی مطالعات مصرف گوجه فرنگی را با کاهش خطر بروز برخی از سرطان ها مانند سرطان پروستات همراه می دانند. مصرف آب گوجه فرنگی، رب یا سس گوجه فرنگی نیز پتانسیل مبارزه با سرطان را افزایش می دهند.
پتانسیل ضدسرطانی چای
چای، بویژه چای سبز ممکن است یک مادۀ ضدسرطانی باشد. در برخی مطالعات آزمایشگاهی چای سبز رشد سرطان را در رودۀ بزرگ، کبد، پستان و سلول های پروستات کند کرده و یا مانع رشد سرطان شده است. البته باید توجه داشته باشید مصرف چای داغ با افزایش خطر سرطان مری همراه است و زیاده روی در مصرف چای ممکن است موجب کندی حرکات روده شود.
انگور و سرطان
انگور و آب انگور بخصوص نوع ارغوانی و قرمز رنگ آن، حاوی ماده ای به نام «رزوراترول» هستند. رزوراترول خاصیت آنتی اکسیدانی و ضد التهابی قوی دارد. این ماده در مطالعات آزمایشگاهی از نوعی از تخریب که می تواند باعث روند سرطان در سلول ها شود جلوگیری می کند.
پرهیز از مصرف مشروبات الکلی
سرطان های دهان، گلو، حنجره، مری، کبد و پستان همگی با نوشیدن الکل ارتباط دارند. مصرف الکل همچنین می تواند خطر سرطان های رودۀ بزرگ و راست روده را افزایش دهد. مصرف الکل در زنان با افزایش خطر ابتلا به سرطان پستان همراه است.
آب و سایر مایعات که نقش حفاظتی دارند
آب نه تنها عطش را فرو می نشاند، بلکه می تواند از سرطان مثانه نیز پیش گیری کند. آب می تواند غلظت موادی را که در مثانه وجود دارند و به طور بالقوه سرطان زا هستند را کاهش بدهد. مصرف بیش تر مایعات موجب افزایش دفع ادرار می شود که این امر به کوتاه تر شدن تماس این مواد با پوشش داخلی مثانه کمک می کند.
مصرف لوبیا
لوبیا حاوی فیتوکمیکال های قوی متعددی است که می تواند از سلول های بدن در برابر آسیب هایی که می تواند منجر به بروز سرطان شود محافظت کند. در محیط آزمایشگاه، این مواد رشد توموررا کند می کنند و از ترشح موادی که توسط تومور تولید می شوند و باعث آسیب سلول های مجاور می شوند جلوگیری می کنند.
خانوادۀ کلم بر علیه سرطان
انواع کلم ها شامل بروکلی، گل کلم، کلم پیچ و کلم بروکسل می تواند در تهیۀ سالاد مورد استفاده قرار بگیرد. ترکیباتی که در این سبزیجات وجود دارند می توانند به دفاع بدن در برابر سرطان های رودۀ بزرگ، پستان، ریه و دهانۀ رحم کمک کنند.
سبزیجات برگ دار به رنگ سبز تیره
مانند سبزی خردل، کاهو، کلم پیچ، کاسنی، اسفناج، و برگ چغندر حاوی مقادیر فراوانی از فیبر، فولات و کاروتنوئیدها هستند. این مواد مغذی به محافظت در برابر سرطان های دهان، حنجره، لوزالمعده، ریه، پوست و معده کمک می کنند.
مصرف ادویه
کورکومین مادۀ اصلی ادویۀ هندی زردچوبه است که پتانسیل ضدسرطانی دارد.
مطالعات آزمایشگاهی نشان داده است که این ماده می تواند تغییر شکل، تکثیر و تهاجم سلول های سرطانی را در انواع سرطان ها سرکوب کند.
توت ها
توت فرنگی دارای فیتوکمیکالی به نام اسید الاژیک است. این ماده آنتی اکسیدان قوی است که می تواند برخی مواد خاص سرطان زا را غیرفعال کرده و رشد سلول های سرطانی را کند نماید. توت‌ها از منابع عالی آنتیاکسیدانها هستند. تعدادی از توت‌ها سرشار از " پلی فنل " هستند. پلی فنل‌ها موادی هستند که می توانند در مبارزه با سرطان‌ها و بیماری‌های تحلیل‌برنده مغز مفید واقع شوند.
انار
خوردن انار یا نوشیدن آب انار ممکن است به پیشگیری یا کاهش رشد برخی از انواع سرطان پستان و سرطان پروستات کمک کند. فیتوکمیکال های موجود در انار (اسید الاژیک) رشد سرطان پستان وابسته به هورمون را مهار می کند.
قره قاط
آنتی اکسیدان های قوی موجود درقره قاط از سلامتی ما در برابر سرطان محافظت می کنند. آنتی اکسیدان ها، قبل از آنکه رادیکال های آزاد بتوانند باعث آسیب سلولی شوند، با آن ها مبارزه می کنند.
اهمیت روش طبخ غذا
روش پخت گوشت در میزان خطر سرطان زایی آن اثر دارد. سرخ کردن و کباب کردن گوشت دردمای خیلی بالا می تواند باعث تشکیل مواد شیمیایی شود که سرطان زا هستند. در سایر روش های پخت گوشت مانند بخارپز کردن این مواد به میزان بسیارکم تری تولید می شوند. به یاد داشته باشید هنگام پخت گوشت مقداری سبزیجات سالم به آن اضافه کنید.
تغذیه انحصاری نوزاد با شیر مادر به مدت 6 ماه
شیردهی می تواند به پیشگیری از سرطان پستان کمک کند و باعث جلوگیری از چاقی دوره نوزادی و چاقی در سنین بالاتر شود. افراد بالغی که اضافه وزن زیادی دارند، بیشتر در معرض ابتلا به سرطان هستند.
### پایان خبر رسمی