، تهران , (اخبار رسمی): عباس کاظمی، پژوهشگر و استاد جامعه‌شناسی در نشست ایران‌شهر گفت: تجاری شدن فضاهای عمومی خطرات بزرگی را برای جامعه شهری به همراه داشته و ذهنیت مالی را جایگزین گرفتاری‌های والا کرده است.
به گزارش اخبار رسمی به نقل از روابط عمومی وزارت راه و شهرسازی، عباس کاظمی، پژوهشگر و استاد جامعه‌شناسی در پانزدهمین نشست ایران‌شهر در خانه گفتمان شهر و معماری (خانه وارطان) با موضوع فضاهای عمومی شهری و ذهنیت پولی عنوان کرد: یکی از راه‌های فهم این مسئله که چرا ریشه گرفتاری تهرانی‌ها در پول، کار و مسکن خلاصه شده و 60 درصد اهالی این شهر نگرانی و دغدغه مسکن و شغل دارند، توجه به ریشه‌های بروز تفکر مادی در زندگی ما در سیاست‌ها و برنامه‌های اتخاذ شده است.
کاظمی با بیان اینکه در بسیاری از کشورها احساس شادی و وشبختی معلول تمکن مالی نیست، ادامه داد: کشورهایی را سراغ داریم که از ما فقیرترهستند ولی احساس شادی و خوشحالی بیشتری دارند.
وی با بیان اینکه ما با مفهومی به نام مال و منال مواجه هستیم که باید به هر دو قسم این واژه پرداخته شود، گفت: درچند سال اخیر به تدریج مجتمع‌های تجاری معنا دهنده مناطق مختلف شهر تهران شده‌اند و مال جایگاه مهمی پیدا کرده و جای شهر نشسته است. به طوری که برخی از محله‌ها را به نام مجتمع تجاری آن می‌شناسند و با آن تعریف و شناسایی می‌شود. در دهه 90 مراکز خرید چند منظوره‌ای ساخته شدند که علاوه بر مرکز خرید بودن محل تفریح و ورزش هم هستند و فضاهای تجاری درحال عمومی شدن هستند. امروز دیگر درشهر تهران فضای عمومی کم داریم و شهرداری نیز از این فرایند استقبال می‌کند.
این جامعه‌شناس تاکید کرد: امروز دیگر بسیاری از فضاهای عمومی با صرف پول گره خورده‌اند و طبقاتی از اجتماع نمی‌توانند از آنها استفاده کنند و دیگر با فضاهای نه عمومی بلکه شبه‌عمومی مواجه هستیم.
وی به آسیب تجاری شدن فضاهای عمومی اشاره کرد و گفت: با تجاری شدن فضاهای عمومی این ذهنیت ایجاد می‌شود که باید برای حضور در یک فضای عمومی هزینه کرد و هر دو وجه عمومی شدن فضاهای تجاری و تجاری شدن فضاهای عمومی خطرناک هستند. به طوری که امروز در دل طبیعت نیز با ایجاد مراکز تجاری متنوع مواجه هستیم و گاه جای کافی برای پیاده‌روی و استفاده از طبیعت باقی نمی‌ماند و حتی در مساجد، دانشگاه‌ها و مدارس نیز مراکز تجاری ساخته می‌شوند.
کاظمی با تاکید بر اینکه وقتی از بار عمومی بودن فضاهای عمومی کاسته می‌شود سوددهی آنها معیار کارآمدی خواهد بود، عنوان کرد: اتخاذ سیاست خودکفایی شهری در دهه 60 که موجب ارزش اقتصادی پیداکردن زمین و مطرح شدن بحث خرید و فروش گسترده ملک شد در این آسیب دخیل بوده است که هنوز نیز ادامه دارد و تورم ایجاد کرده است. تورمی که در ما این ساختار ذهنی را ایجاد می‌کند که باید آماده باشیم و سرمایه خود را افزایش دهیم و روحیه دلالی را در جامعه افزایش می‌دهد به گونه‌ای که می توان گفت دلالی هنر زندگی امروز شده است.
وی افزود: یکی از دلایل اصلی تجاری شدن فضاهای عمومی و عمومی شدن فضاهای تجاری به سیاست‌های دهه 80 بازمی گردد که توسعه فضاهای تجاری از ساخت و ساز مسکن نیز جلو زد و حتی در زمانی که فروش مسکن راکد بود 108 درصد رشد کرد و شهرداری نیز الگوی مشخصی در این زمینه نداشت و به درآمدزایی مجتمع‌های تجاری توجه داشت و کم کم با افزایش فضاهای تجاری سبک زندگی مردم نیز تغییر کرد.
کاظمی با بیان اینکه فضاهای شهری می‌توانند تخیل را جهت‌دهی کنند و ذهنیت شهروندی را نیز شکل دهند، گفت: فضاهای شهری باید تخیل سیاسی و عاطفی ما را تقویت کنند ولی امروز فضاهای شهری ما این دو گونه تخیل را عقب می‌زنند و تخیل مالی را جلو می‌اندازند.
وی تاکید کرد: فضاهای شهری تهران ما را درگیر پول می‌کنند و ما را از مناسبات انسانی به سوی مناسبات عقلانی سوق می‌دهند.
این جامعه‌شناس با بیان اینکه توسعه فضاهای تجاری باید بر اساس یک برنامه‌ریزی اساسی باشد، به آسیب‌های تجاری شدن فضاهای عمومی شهرهای کشورمان اشاره کرد و گفت: متاسفانه امروز فضاهای عمومی ما بیشتر عقلانی و مادی شده‌اند و هنر و عواطف را توسعه نمی‌دهند. حتی کتابخانه ملی یک سیستم دولتی شده که هرکسی نمی‌تواند به آن وارد شود و بسیاری از فضاهای عمومی را سراغ داریم که برای بسیاری از افراد غیر قابل دسترس هستند.
وی ادامه داد: متاسفانه امروز در تهران دچار گرفتاری مالی و روزمره هستیم و دغدغه گرفتاری عمیق و عاطفی ما کم شده است. بنابراین نیازمند فضاهایی هستیم که در ما گرفتاری عاشقانه و عاطفی ایجاد کنند.
این نشست سه شنبه دوم شهریور در خانه گفتمان شهر و معماری (خانه‌ای از معماری وارطان) برگزار شد.
### پایان خبر رسمی