، تهران , (اخبار رسمی): با ساخت سد و مخازن آب می‌توان علاوه بر کنترل سیلاب، آب مورد نیاز زا نیز ذخیره کرد.
به گزارش اخبار رسمی به نقل از روابط عمومی شرکت مهندسی مشاورمهاب قدس، آرمین ضیایی کارشناس گروه مهندسی رودخانه در مقاله ای به بررسی مزایای ساخت سد های بزرگ پرداخت و نوشت :از زمان باستان، سدهای بزرگ برای تامین آب یا آبیاری استفاده می‌شدند. با پیشرفت تمدن، از سدها علاوه بر تامین آب، آبیاری برای کنترل سیلاب، حمل و نقل، کنترل رسوب و حتی تولید انرژی نیز استفاده شد.در حقیقت با ساخت سدهای چند منظوره، مردم کشورهای مختلف، نتایج مثبت اقتصادی و اجتماعی حاصل از این توسعه را مشاهده کردند.
متن این مقاله شرح زیر است :
نیاز آبی در کل جهان در حال افزایش می‌باشد. در سه قرن اخیر مصرف آب شرب، 35 برابر و جمعیت جهان هشت برابر شده است. جمعیت فعلی جهان 6/5 میلیارد است که سالانه 90 میلیون نفر به آن افزوده می‌شود. با توجه به ارتقا استانداردهای زندگی، انتظار می‌رود، نیاز آبی جهان، سالانه 2 تا 3 درصد در دهه‌های پیش‌رو افزایش یابد. تنها راه برای رسیدن به این هدف ساخت سدهای بزرگ است.
کمبود آب حاصل از افزایش جمعیت و بالا رفتن استانداردهای زندگی، در کشورهایی که در منطقه خشک و نیمه خشک قرار دارند، در دهه های آتی کرد بیشتری خواهد داشت. همانطور که ذکر شد، در گذشته اغلب سدهای بزرگ برای یک هدف ساخته می‌شده‌اند ولی در حال حاضر تعداد سدهای چندمنظوره در حال افزایش می‌باشد. هدف متدوال سدها، آبیاری می‌باشد. در میان سدهای تک منظوره ساخته شده در جهان، 48 درصد برای آبیاری، 17 درصد نیروگاه برقآبی(تولید برق)، 13 درصد برای تامین آب شرب، 10 درصد برای کنترل سیلاب، 5 درصد برای دلایل تفریحی و توریستی و یک درصد برای حمل و نقل و ماهیگیری است.
تغییرات فصلی و آب و هوایی نامنظم در سال‌های اخیر، منجر به سیلاب‌های غیرمعمول شده که در زمان و مناطقی اتفاق می‌افتد که تا حالا سیلاب اتفاق نیافتاده است. هزینه‌های خسارت سیلاب و خشکسالی بطور مستمر در حال افزایش می‌باشد. هزینه خسارت سیل در دنیا سالانه بین 50 تا 60 میلیارد دلار می‌باشد. سیلاب سال 2002 در اروپا 20 میلیارد دلار خسارت به بار آورد. سیلاب در آسیا از سال 1987 تا 1997 ، بطور متوسط سالانه 22800 نفر خسارت جانی و به طور کل 136 میلیارد دلار خسارت مالی بوجود آورد. در حقیقت سیلاب‌ها تقریبا نیمی از حوادث و فجایع طبیعی دنیا را شامل می‌شود. همچنین حدود یک میلیارد نفر از مردم دنیا ( حدود یک ششم جمعیت کل دنیا) در دشت‌ها که در خطر مستقیم سیلاب می‌باشد، زندگی می‌کنند.
مطالب ذکر شده، اهمیت کنترل سیلاب را نشان می‌دهد و هدف کنترل سیلاب تبدیل به یک هدف مهم برای ساخت سدهای بزرگ شده است. سدها و مخازن در تنظیم سطح آب رودخانه و سیلاب، با ذخیره موقت حجم سیلاب، نقش بسیار مهمی در کنترل سیلاب ایفا می‌کنند. در نتیجه باید سطح آب مخزن در فصول بارندگی برای ذخیره بیشتر، پایین نگه داشته شود که بتواند سیلاب‌ها را مهار کند. به همین دلیل برای مهندسینی که مسئول طراحی سد و روش‌های مهار سیلاب هستند، ساخت سازه مناسب براساس سیلاب پیش بینی شده، بسیار با اهمیت و مهم است. برنامه استفاده مناسب از مخازن سدها، از وارد آمدن خسارت جدی به پایین‌دست آن جلوگیری می‌کند. به همین دلیل کنترل سیلاب هدف بسیاری از سدهای ساخته شده و در حال ساخت است.
یکی دیگر از مزایای سدسازی حفظ محیط زیست می‌باشد. یکی از موضوعات مهم نشست سران جهان در مورد تغییرات آب و هوایی در پاریس موسوم به COP21، حول محور افزایش انرژی تجدید پذیر برقآبی بوده است. پیش بینی می‌شود که این انرژی در 35 سال آینده، دو برابر شود. انرژی برقآبی در حال حاضر سه چهارم انرژی تجدید پذیر در دنیا (حدود 10346 GW ) را تولید می‌کند. سازمان IHA (International Hydropower Association) که با سازمان‌های تامین کننده انرژی تجدید پذیر همکاری می‌کند، ذکر کرده است که انرژی برقآبی می‌تواند نقش مهمی در کم کردن مصرف سوخت فسیلی، کاهش Co2 و همچنین آهسته کردن روند تغییرات آب و هوایی داشته باشد. بعلاوه تحقیق بسیار جامعی در دانشگاه استندفورد (به نام تحقیق صد در صد ) در مورد انرژی‌های تجدیدپذیر بر روی 139 کشور دنیا انجام شده است، مشخص کرده‌اند که تا سال 2020، 80 درصد انرژی مصرفی کشورها و تا سال 2050، 100درصد آن باید تجدید پذیر باشد. افزایش تولید انرژی پاک و تجدید پذیر برقآبی، کشورها را ملزم به ساخت سدهای بزرگ برای رسیدن به این افق می‌کند. رودخانه در یک سیکل هیدرولوژیکی عاملی حیاتی محسوب می‌شود. آب به سمت پایین‌دست حوضه و دریاها جریان می‌یابد و ماهی‌ها و حیات وحش دیگر را زندگی می‌بخشد. در حقیقت اکوسیستم وابسته به کارکرد رودخانه‌ها می‌باشد. سدها و مخازنی که بطور مناسب جانمایی شده‌اند، ژئومتری رودخانه‌ها را تغییر نداده و دبی لازم را برای افزایش کیفیت آب رودخانه‌ها در پایین‌دست و همچنین نیاز آبی روزانه حیات وحش در رودخانه و اطراف آن را را تامین می‌کند. امروزه سدها با تعادلی که بین مزایای زیست محیطی و اقتصادی بوجود می‌آورند، طراحی، ساخته و مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرند. حفاظت از حیات وحش رودخانه‌ها و اطراف آن، در حقیقت یک بخش از طراحی سدها می‌باشد. ساخت سدها یک مدیریت یکپارچه آب را بوجود می‌آورد به گونه‌ای که در بیشتر سال، رودخانه حالت خشک و بدون آب نخواهد داشت. اهداف این مدیریت یکپارچه شامل بهبود مدیریت تامین آب، بهبود کیفیت آب در رودخانه‌ها و بهبود شرایط زیست محیطی است.
امروزه مزایای ساخت سد بیش از پیش آشکار شده است، بصورتی که مخالفت با ساخت آن را بسیار مشکل کرده است.حتی از دیدگاه محیط زیستی که مورد نظر و توجه مخالفان سد سازی می‌باشد، در حقیقت ساخت سدهای بزرگ افق بسیاری از کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه برای حفاظت از محیط زیست، کاهش گازهای گلخانه‌ای و کنترل سیلاب حاصل از تغییرات آب و هوایی است.
### پایان خبر رسمی