، اهواز , (اخبار رسمی): استان خوزستان از جمله استان هایی است که علاوه بر داشتن منابع عظیم نفتی، سرشار از نعمت های غیرنفتی بوده که در صورت توجه به آن می تواند یکی از مهمترین استانهای کشور از حیث صادرات غیر نفتی باشد، اما موانعی بر سر راه صادرات این استان وجود دارد.
صادرات غیرنفتی یکی از مهمترین راهکارها برای برون رفت از وابستگی به نفت و عمل به اقتصاد مقاومتی است که همواره مورد تاکید مقام معظم رهبری و مقامات عالیرتبه نظام بوده است.
به گزارش روابط عمومی دبیر خانه فرصت های سرمایه گذاری خوزستان ، استان خوزستان دارای ظرفیت بالای صادرات محصولات کشاورزی ، صنایع ساختمانی و خدمات فنی مهندسی می باشد که با توجه به نزدیکی با کشورهای عراق، عمان، امارات متحده عربی، قطر به راحتی می تواند نقش مهمی در صادرات غیر نفتی داشته باشد.
استان خوزستان با دارا بودن ظرفیت های بالقوه و بالفعل در بخش صنایع پتروشیمی، فولاد و ذوب آهن، کشاورزی، دامداری، شیلات و برخورداری از پنج رودخانه جاری، 92 شهرک صنعتی، 12 واحد پتروشیمی، زمینهای حاصلخیز، آب و هوای مساعد، بنادر و شاهراه ها، خطوط ریلی و هوایی و امکانات حمل و نقل ترکیبی، نیروگاه های حرارتی و گازی، صنایع سبک و سنگین استانی کاملا مستعد برای صادرات غیر نفتی است.
همچنین این استان دارای 11 پایانه مرزی شامل، هفت مرز دریایی ، دو مرز زمینی و دو مرز هوایی با کشورهای همسایه از جمله عراق و کشورهای حوزه خلیج فارس است و دسترسی به آب های آزاد و بین المللی و وجود مناطق آزاد و ویژه تجاری و صنعتی است که همین امر می تواند این استان را به عنوان یکی از مهمترین استان های کشور در اقتصاد و تجارت داخلی و خارجی تبدیل کند.
خوزستان با داشتن چهار درصد مساحت کل کشور 14.5 میلیون تن محصولات زراعی و باغی دارد که با تکمیل طرح 550 هزار هکتاری کشاورزی، تولیدات خوزستان به 24 میلیون تن افزایش می یابد.
در استان خوزستان یک میلیون و 450 هزار هکتار محصولات باغی و زراعی تولید می شود و 190 هزار بهره بردار بخش کشاورزی و 12 شرکت بهره بردار کشاورزی در آن فعالیت می کنند.
کاهش توان خرید عراق و کاهش ساخت و ساز از عوامل کاهش صادرات
میزان صادرات کالاهای غیرنفتی از استان خوزستان به کشور عراق در سال گذشته بیش از 333 میلیون دلار بوده است اما این رقم نسبت به سال قبل آن کاهش محسوسی داشته است.
رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی اهواز در این رابطه می گوید: با توجه به اینکه قیمت کالاها در کشور عراق افزایش یافته است و سهم ایران در صادرات به عراق 17 درصد بوده، کشور ما دومین شریک تجاری عراق محسوب می شود.
شهلا عموری با اشاره به دلایل کاهش صادرات این استان به کشور عراق عنوان می کند: کاهش توان خرید عراق و کاهش ساخت و ساز از جمله عوامل کاهش صادرات به کشور عراق بوده است.
وی می گوید: جمهوری اسلامی ایران در سال گذشته 6.2 میلیارد دلار صادرات کالا به عراق داشته است که بیشتر در بخش موادغذایی، سرامیک و مصالح ساختمانی بوده است.
تصویب افزایش تعرفه عراق برای افزایش تولید داخلی آن کشور
همچنین یکی دیگر از دلایل کاهش تقاضا از سوی کشور عراق تمایل این کشور به تولید داخلی است و افزایش تعرفه صادرات نیز یکی از دلایل این امر است.
رایزن بازرگانی جمهوری اسلامی ایران در عراق در خصوص افزایش تعرفه های گمرکی کشور عراق می گوید: تعرفه های گمرکی از سال 2010 میلادی در عراق مصوب شده و این تعرفه ها را دولت عراق بارها سعی کرد اجرایی کند اما مشکلات متعدد مانع اجرایی شدن آنها شد تا زمانی که ابتدای سال 2016 نیاز به نقدینگی باعث اجرای قانون جدید تعرفه شد.
ابراهیم محمد رضازاده اضافه می کند: باید به دنبال انتقال موافقتنامه تجارت آزاد باشیم و از این امکان استفاده کنیم.
وی می افزاید: خوشبختانه نگرش بخش خصوصی به سوی ایران است و ایران نیز، جایگزین ترکیه، عربستان و قطر شده است و مردم هم نگرش مثبتی به ایران دارند.
نبود گارد گمرگ، بی نظمی در مرز و نبود نظارت از عوامل کاهش صادرات
همچنین صادرات کالا به صورت سنتی از مرزهای کشور به ویژه مرزهای خوزستان یکی دیگر از دلایل کاهش صادرات است که باعث ایجاد خلل و بی نظمی در صادرات شده است.
معاون توسعه تجارت خارجی اداره کل صنعت، معدن، تجارت خوزستان در این باره می گوید: کاهش صادرات در چهار ماه نخست امسال علاوه بر افزایش تعرفه از سوی عراق ناشی از بی نظمی در مرزهای خوزستان است.
حسین حسین نژادیان در این خصوص اظهار می کند: در چهار ماه نخست امسال کاهش محسوسی در میزان صادرات به کشور عراق داشتیم که در کنار حمایت کشور عراق از تولیدات داخلی و افزایش تعرفه در برخی کالاها، بی نظمی های موجود در مرزهای خوزستان نیز دلیل دیگری برای این کاهش صادرات است.
حسین نژادیان با بیان اینکه مصوبه واگذاری مرز شلمچه به اداره کل حمل و نقل و پایانه ها هنوز اجرایی نشده، می گوید: تا زمانی که شهرداری بستان در مرز چذابه دخالت می کند یا امور صادراتی را در دست دارد وضعیت این مرز بهبود نخواهد یافت.
وی ادامه می دهد: نبود گارد گمرک در این مرز نیز از دیگر معضلات است که انتظار می رود مسئولان گمرک تبصره ای در این خصوص داشته باشند و این مساله را حل کنند.
معاون توسعه تجارت خارجی اداره کل صنعت، معدن، تجارت خوزستان می افزاید: ساعت کاری نیروهای گمرک در مرز چذابه باید تعدیل شود چرا که معطلی و بی نظمی ها به دلیل در رفت و آمد بودن نیروهای گمرک، و مستقر نبودن کامل آنها در مرز است.
حسین نژادیان می گوید: در صورت حضور گارد گمرک در مرز چذابه معطلی و بی نظمی کمتر خواهد شد و بسیاری از مشکلات حل می شود چرا که بازرگانان در کار خود روانسازی و تسهیل می خواهند.
وی ادامه می دهد: کارگروه توسعه صادرات غیرنفتی خوزستان نیز نظارتی بر امور این مرز ندارد و تعرفه ها و هزینه های حمل و نقل و توقفگاه را شهرداری سرخود انجام می دهد.
معاون توسعه تجارت خارجی اداره کل صنعت، معدن، تجارت خوزستان این بی نظمی ها و نبود نظارت درست و زیرساخت نامناسب را موجب مشکل شدن صادرات می داند و می گوید: این روند در کاهش آمار صادرات نیز بی تاثیر نیست.
ظرفیت صدور خدمات فنی و مهندسی کشور ما 25 میلیارد دلار است
صادرات خدمات فنی مهندسی از دیگر وجوه صادرات به کشور عراق است که این کشور استقبال خوبی نشان داده و در بخش های مختلف صادرات خدمات فنی مهندسی صورت می گیرد.
دبیر انجمن صادرکنندگان خدمات فنی و مهندسی ایران در این باره می گوید: ظرفیت صدور خدمات فنی و مهندسی کشور ما 25 میلیارد دلار است که این رقم بدون ایجاد هیچ خللی در طرح های کشور قابل انجام است.
سیامک دولتشاهی اظهار می کند: در سال های گذشته 4.6 میلیارد دلار بالاترین رقم صدور خدمات ما بود اما متاسفانه پس از تحریم بیشتر کشورهای هدف را از دست دادیم.
وی با بیان اینکه 270 عضو در انجمن صادرکنندگان خدمات فنی و مهندسی ایران فعالیت می کنند، می افزاید: همه شرکت های پیمانکاری و بزرگ عضو این انجمن هستند که در 17 سال گذشته به 49 کشور خدمات فنی و مهندسی صادر و حدود 800 طرح را در کل دنیا اجرا کردیم.
دولتشاهی می گوید: صدور خدمات فنی و مهندسی با همه مقوله های صادراتی فرق اساسی دارد چرا که این خدمات ماندگاری بیشتری دارد و از سوی دیگر ایجاد اشتغال می کند.
نائب رئیس فدراسیون انرژی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران بیان می کند: تنها صادراتی که تاثیر تخریبی بر مملکت ندارد صدور خدمات فنی و مهندسی است.
وی ادامه می دهد: حدود دو هزار نفر نیروی ایرانی در شرکت های ما در خارج از کشور مشغول به کار هستند و تا یک سال و نیم آینده حدود 10 هزار نفر از تحصیل کرده ها و تکنسین های ایرانی در این شرکت ها مشغول می شوند.
دولتشاهی می افزاید: در سال های گذشته 34 درصد صادرات در زمینه ساختمان، 21 درصد نیرو، 19 درصد راه، 11 درصد تاسیسات و تجهیزات، 11 درصد آب و فاضلاب و چهار درصد در زمینه نفت، گاز و پتروشیمی بوده است.
بنابراین گزارش کشور عراق یکی از مهم ترین کشورهای هدف صدور خدمات فنی و مهندسی ایران است که بیش از 85 درصد خدمات فنی و مهندسی صادر شده از کشور ما به عراق بوده است.
استان خوزستان به دلیل هم مرز بودن با کشور عراق در صدور خدمات فنی و مهندسی به این کشور اهمیت بسیاری دارد و یکی از قطب های صدور خدمات فنی و مهندسی به این کشور است.
دولت بخشی از ریسک حضور در بازار عراق را تقبل کند
از دیگر مشکلات صادرات در خوزستان کاهش میزان صادرات، نداشتن امنیت صادرکنندگان است. نپذیرفتن بازار عراق در صندوق ضمانت صادرات کشور یکی از این مشکلات است که موجب ناامنی صادرکنندگان در امر تجارت می شود.
رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران وعراق در این خصوص می گوید: در حال حاضر، صندوق ضمانت صادرات ایران، بازار عراق را قبول نمی کند و دولت باید بخشی از ریسک حضور در بازار عراق را تقبل کند.
یحیی آل اسحاق اظهار می کند: اگر کشور عراق و موضوعات امنیتی و اقتصادی و بازار این کشور برای ما مهم است، دولت و حاکمیت باید در این خصوص هزینه کند.
وی می افزاید: پذیرفته نشدن بازار عراق در صندوق ضمانت صادرات، مساله حادی است چرا که بازار عراق سودآور است و دولت و مجلس باید منابعی برای مخاطره در بازار عراق تامین کنند.
رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق ادامه می دهد: عراق دومین بازار ما از نظر مقداری است ولی نوع ارتباط ما با عراق جایگاه نخست را برای ما دارد.
آل اسحاق اضافه می کند: عراق به دلیل شرایط خاص مرزی، اقتصادی و سیاسی به ما نیاز دارد.
رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق همچنین می گوید: صرفنظر از موضوعات داخلی عراق، ایران نیز باید برای حضور موثر در عراق، منسجم تر عمل کرده تا بتوانیم شرایط بحرانی آنها را مدیریت کنیم.
رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق می افزاید: باید حضور فیزیکی در بازار عراق را بیشتر کنیم و خدمات پس از فروش و قطعات در این کشور داشته باشیم.
همچنین نداشتن تبلیغات و حضور فیزیکی تجار خوزستانی در کشور عراق نیز یکی از مشکلات صادرات است.
بازاریابی ضعیف و داشتن رقبای قوی در این خصوص از عمده دلایل کاهش میزان صادرات به کشور عراق است.
کشور ترکیه از جمله کشورهای فعال در این زمینه است که مهمترین رقیب جمهوری اسلامی ایران در بازار عراق است.
ترکیه با داشتن دفاتر فروش گسترده، خدمات پس از فروش و فروش قطعات در کشور عراق فعالیت گسترده ای در بازار عراق و تجارت در این کشور دارد و این امر نیز در کاهش صادرات استان خوزستان به کشور عراق بی تاثیر نیست.
### پایان خبر رسمی