، محمود آباد , (اخبار رسمی): در آبزی پروری برای افزایش تولید در واحد سطح و استفاده هر چه بیشتر از آب و فضای در دسترس روشهای مختلفی ابداع شده است که این امر در نهایت منجر به افزایش تولید پروتئین با کیفیت مطلوب و نیز سودآوری بیشتر برای تولید کننده خواهد شد.
از آنجا که هدف صنعت آبزی پروری بهینه ساختن رشد و تولید ماهی بیشتر با کیفیت بالا است پرورش ماهی به صورت متراکم یک راهکار مناسب و مهم است. اما پرورش ماهی به صورت متراکم زمانی میتواند اقتصادی باشد که ماهی از سرعت رشد مناسب و میزان بقاء بالایی برخوردار باشد تا بتواند هزینه های مصرفی را جبران کند. تراکم یکی از عوامل مهم و مؤثر در بازدهی و سوددهی تجاری پرورش ماهی به شمار می آید.
در واقع هر چه تراکم بالاتر باشد میزان تولید بیشتر می باشد و در نتیجه سوددهی و ارزش اقتصادی بیشتری را به دنبال خواهد داشت. از طرف دیگر تعداد ماهی های موجود در استخر بر میزان اکسیژن محلول تاثیر مستقیم دارد به طوریکه تراکم بیش از حد ماهی در استخر می تواند موجب مصرف و کاهش شدید اکسیژن شده و در نهایت باعث افزایش تلفات و مرگ و میر ماهی شود.
بنابراین تعداد ماهی دراستخر بایستی متناسب با آب ورودی، مقدار اکسیژن محلول و کیفیت آب باشد. در جمعیتهای متراکم ماهی، رابطه بین سلامت و تراکم بالا از اهمیت ویژهای برخوردار است و در این شرایط تغذیه و کیفیت آب از عوامل مهم و تأثیرگذار روی سلامت ماهیها به شمار می آیند.
تأثیر سوء عوامل استرس زا مثل تراکم در ماهیان بیشتر از موجودات خونگرم است بنابراین جهت پیشگیری از خسارت های اقتصادی و تاثیر نامطلوبی که احتمالاً شرایط محیطی در اثر تراکم بالای ماهیان بر ساختار فیزیولوژیکی ماهی وارد می سازند، نیاز به مدیریت علمی، کنترل کیفی آب و جلوگیری از بروز بیماریها و مقاومت در برابر آنها از طریق تقویت مکانیزم دفاعی بدن امری ضروری است.
غذا یکی از نیازهای اساسی جهت تولید بالا و اقتصادی گونه های پرورشی می باشد و شرایط تغذیه ای روی سلامت ماهیان اثرگذاری مستقیم دارند. وﻳﺘﺎﻣﻴﻦ ﻫﺎ ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت آﻟﻲ در ﻃﺒﻴﻌﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﺗـﻚ ﻳﺎﺧﺘﻪ ای ﻫﺎ، ﺳـﻠﻮل ﻫـﺎی ﮔﻴـﺎﻫﻲ و ﺳـﻠﻮ ل ﻫـﺎی ﭘـﺎره ای از ﺟﺎﻧﻮران ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ.
وﻳﺘﺎﻣﻴﻦ ﻫﺎ ﺟﺰء ﻣﻮاد ﻣﻐﺬی ﻏﻴﺮاﻧﺮژی زای ﺟﻴﺮه ﻫﺴـﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﻘﺶ ﻫﺎی ﻓﻴﺰﻳﻮﻟﻮژﻳﻜﻲ ﻣﺘﻌﺪدی در ﺑﺪن دارﻧـﺪ. از آﻧﺠـﺎ ﻛﻪ ﻣﺎﻫﻴﺎن ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﻛﻤﻲ در ﺳﻨﺘﺰ وﻳﺘﺎﻣﻴﻦ دارﻧﺪ ﻳﺎ اﻳﻨﻜﻪ اﺻﻼ ﻗﺎدر به سنتز ویتامین نیستند، ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ در ﺟﻴﺮه ﻏﺬاﻳﻲ ﻣﺎﻫﻴﺎن ﭘﺮورﺷﻲ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﻻزم وﻛﺎﻓﻲ وﻳﺘﺎﻣﻴﻦ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲ ﺷـﻮد.
ﻧﻘﺶ ﻫﺎی اﺻﻠﻲ وﻳﺘﺎﻣﻴﻦ ﻫﺎ در ﺑﺪن ﺷـﺎﻣﻞ ﻛﻤـﻚ در رﺷـﺪ ﻃﺒﻴﻌﻲ، ﻣﺤﺮک اﻳﻤﻨﻲ و اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﻴﻤﺎری ﻫﺎ و ﻧﻴﺰ در ﻓﺮاﻳﻨـﺪﻫﺎی ﺗﻮﻟﻴـﺪ مثلی است. وجود ویتامینها برای بقاء و رشد و تولید مثل طبیعی حیوانات ضروری است.
در جیره غذائی ماهی یازده نوع ویتامین محلول در آب و چهار نوع ویتامین محلول در چربی بکار می رود. نیاز های مربوط به ویتامینها در جیره غذائی تحت تاثیر اندازه، سن، میزان رشد، شرایط فیزیولوژیک، وضعیت سلامتی، ترکیب جیره غذائی، پایداری جیره در آب، شرایط محیطی و همچنین دسترسی به ویتامینها از طریق مصرف مواد غذائی طبیعی و دخالت فلور میکروبی دستگاه گوارش قرار دارد.
افت ویتامینهای محلول در آب در طول روند فرآوری و ذخیره اجزای جیره های نهائی و نفوذ آب در هنگام ورود آنها به آب ، از جمله عوامل تاثیر گذار بردسترسی به ویتامینها در آبزیان پرورشی هستند.
به بطور کلی ویتامینهای به دو گروه، ویتامینهای محلول در آب که شامل: ویتامینهای گروه B شامل: تیامین، ریبوفلاوین، پیریدوکسین، اسید پانتوتنیک، نیاسین، بیوتین، اسید فولیک، کولین، اینوزیتول ،اسید آسکوربیک و ویتامین های محلول در چربی شامل: ویتامینهای A، D، K و E.
ویتامینهای گروهB اگرچه فقط به مقادیر اندکی در جیره غذائی مورد نیاز هستند ولی نقش اصلی را در رشد، فیزیولوژی و متابولیسم ماهی دارند.کولین، اینوزیتول و اسید آسکوربیک در مقادیر قابل ملاحظه ای در جیره غذایی مورد نیاز هستند وبعضی وقتها بعنوان ویتامین نیستند بلکه مواد مقوی از لحا ظ تغذیه ای می باشند.
الف ) ویتامینهای محلول در آب
تیامین(B۱)
بعنوان فعال کننده آنزیمی نقش مهمی در سوخت و ساز هیدراتهای کربن و چربیها دارد. وجود این ویتامین در فرایند های هضم، تولید مثل وفعالیتهای سیستم عصبی مرکزی و محیطی ضرورت تام دارد. از دیگر اثرات تیامین کمک به سوخت و ساز سلولی گلوکز است که باعث تولید انرژی در ماهیان می گردد.
نشا نه های کمبود تیامین در آزاد ماهیان شامل اختلال در متابولیسم کربوهیدرات، اختلالات عصبی، کاهش اشتها و کاهش رشد می باشد و نیز یک مورد افزایش حساسیت به شوک با نشانی چرخش تنه در مار ماهی ها گزارش شده است. بعلاوه خونریزی در قاعده باله ها، پرخونی پوست و خونریزی زیر پوستی اتفاق می افتد.
در ماهی کپور، آزاد ماهیان و گربه ماهی که با جیره های عاری از این ویتامین تغذیه شده اند نشانه های کمبود شامل کاهش اشتها، کاهش رشد ،آتروفی عضلانی، تشنج، ادم و ناپایداری و عدم تعادل می باشد. همچنین اگر ماهیان پهن دریایی که از جیره های غذایی حاوی نرمتنان دو کفه ای(حلزون ،صدف) که به مدت طولانی نگهداری شده اند تغذیه شوند بدلیل حضور آنزیم تیامیناز که تیامین را تجزیه می کند کمبود کمبود تیامین با علائم مرگ ومیر سریع، فلجی و تشنج گزارش شده است .
مقادیر مورد نیاز این ویتامین برای ماهی قزل آلای رنگین کمان ۱۲-۱۰ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن و برای کپور ۳-۲ میلی گرم به ازای هر کیلو گرم وزن بدن می باشد. منابع ویتامین شامل نخود خشکیده، لوبیا، سبوس و مخمر خشک شده می باشند.
ریبوفلاوین(B2)
ریبوفلاوین در کوآنزیمهای بافتی، فلاوین منو نوکلئوتید(FMN ) ، فلاوین آدنین دی نوکلئوتید( FADN )، کوآنزیم های بسیاری از آنزیمها از جمله گلوتاتیون ردوکتاز و دی آمینو اکسیداز یافت می شوند که وجود این آنزیمها برای تجزیه پیرووات، اسیدهای چرب و اسیدهای آمینه و تبدیل تریپتوفان به اسید نیکوتینیک ضروری می باشند. کاهش اشتها و کاهش فعالیت تغذیه ای اولین علامت هستند که همراه با ترس از نور، کاتاراکت یک یا دو طرفی چشم، تشکیل عروق خونی جدید در قرنیه، خونریزی چشم، عدم تعادل و آنمی عمومی، تجمع رنگدانه تیره در بافتها، انقباض یا فشردگی شکم در آزاد ماهیان قابل توجه می باشند.
آتروفی پوست برای برخی از انواع ماهیان همراه با تجمع رنگدانه بصورت غیر نرمال در پوست و عنبیه مورد توجه می باشد. جایگزینی ریبوفلاوین در جیره غذایی همه علائم بجز کاتاراکت گسترش یافته را کاهش می دهد. کاتاراکت یک طرفه بصورت برگشت ناپذیر بوده ودر طول زندگی ماهی باقی می ماند. کاتاراکت دو طرفی باعث گرسنگی طولانی ماهی و مرگ می گردد.
علائم اولیه در آزاد ماهیان، کپورو گربه ماهی درگیری چشمی می باشد. علائم کمبود به طور خلاصه شامل تشکیل عروق خونی جدید در قرنیه، کدورت عدسی چشم، خونریزی چشمها، ترس از نور، تیرگی در دید، فقدان هماهنگی، تجمع رنگدانه های غیر طبیعی در عنبیه، انقباض یا فشردگی شکم، تیرگی رنگ، فقدان اشتها، کاهش رشد و آنمی می باشد.
مقادیر مورد نیاز برای ماهی قزل آلای رنگین کمان ۳۰-۲۰ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم و برای کپور ۱۰-۷ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن است. منابع تامین کننده ویتامین شامل کبد، کلیه، شیر، قلب، مخمر، دانه های جوانه زده، بادام زمینی، سویا وتخم مرغ می باشند.
پیریدوکسین(B6)
وجود این ویتامین در بسیاری از واکنشهای آنزیمی، متابولیسم اسیدهای آمینه و اسیدهای چرب ،سنتز سروتونین، پورفیرین و RNA پیامبر ضروری است. پیریدوکسین در متابولیسم پروتئینها و چربیها نقش عمده ای دارد.
در آزاد ماهیان بعد از ۱۴-۲۱ روز تغذیه با جیره حاوی میزان بالایی از پروتئین وعاری از ریبوفلاوین، جمعیت ماهیان ظرف ۲۸ روز در درجه حرارت ۱۲-۱۵ درجه سانتی گراد از بین می روند. کمبودش با اختلالات عصبی و تغییراتی در تجمع ملانوفورها همراه است.
تجمع مایع سروزی با ادم حفره پریتونئال در ماهیها اتفاق می افتد. علائم کمبود بطور خلاصه شامل اختلالات عصبی، حملات تشنجی، حساسیت شدید به تحریکات خارجی، عدم تعادل، آنمی ،کاهش اشتها، ادم حفره پریتونئال ، جمود نعشی سریع ،تنفس سریع و با دهان ، خم شدگی سرپوش آبششی می باشد. زمانی که جیره غذایی فاقد پیریدوکسین باشد ، پیریدوکسین ذخیره شده بسرعت مصرف می گردد .
مقادیر مورد نیاز برای قزل آلای رنگین کمان ۱۵-۱۰ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن است و برای کپور ۱۰-۵ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن است. منابع شامل دانه کامل غلات،زرده تخم مرغ،بافتهای غده ای وکبد می باشند.
اسیدپانتوتنیک(B3)
نقش مهمی را در راههای متابولیسمی عمومی ایفا می کند همچنین در اکسیداسیون و سنتز اسیدهای چرب، کلسترول وفسفولیپیدها، انتقال انرژی فسفات، اکسیداسیون پیروات دخیل است. تحت شرایط استاندارد آزمایشگاهی تغذیه آزاد ماهی و ماهی قزل آلا با جیره غذایی فاقد اسید پانتوتنیک در درجه حرارت ۱۰-۱۵ درجه سانتی گراد باعث مصرف شدن اسید پانتوتنیک ذخیره شده در ظرف ۸-۱۲ هفته می گردد.
آزمایش فیلامان های آبششی پرولیفراسیون بافت پوششی همراه با تورم و چماقی شکل شدن هر دو رشته های ثانویه آبششی یا تیغه های ثانویه را نشان می دهد. سرپوش آبششی متسع شده و سطوح آبششی با یک مایع اکسودایی پوشیده می شود.
نکروز،زخم وآتروفی آبششها بهمراه آنمی بعد از کمبود بمدت طولانی گسترش می یابد. علائم کمبود طی ۴ هفته اصلاح جیره غذایی ناپدید می شود ولی زخم و نکروز باقی می ماند. علائم کمبود بطور خلاصه شامل چماقی شکل شدن آبششها ،سستی ،کاهش اشتها،زخم و نکروز،آتروفی سلولی،ترشح اکسودایی آبششها،تنبلی و کاهش رشد می باشند.
مقادیر مورد نیاز برای ماهی قزل آلا ۵۰-۴۰ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن و برای ماهی کپور ۴۰-۳۰ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن است. منابع شامل سبوس غلات،مخمر،کبد،گوشت ماهی و طحال،قلب،ریه می باشند.
نیاسین
به شکل نیکوتینامید یک جزء ترکیبی ضروری از دو آنزیم نیکوتینامید آدنین دی نوکلئوتید(NAD) و نیکوتینامید آدنین دی نوکلئوتید فسفات (NADP)می باشد. هردو آنزیم به عنوان دهنده و گیرنده هیدروژن در آزاد کردن انرژی از هر سه ماده مغذی انرژی زا ( کربوهیدرات ،چربی،پروتئین ) دخالت دارند.
ذخایر نیاسین در مقایسه با سایر ویتامینها در شرایط آزمایشگاهی کمتر مصرف می شود و به آهستگی هم علامتهایش گسترش می یابد. کمبود نیاسین در ماهی که در شرایط آزمایشگاهی و از جیره های غذایی حاوی نیاسین کم استفاده کرده بودند بین روزها ی ۴۰ الی ۵۰ ایجاد شد. کاهش اشتها وکاهش هضم غذا اولین علامتی بودند که مورد توجه بود سپس ماهی تیره رنگ شده و به سمت غذا نمی رود. بدنبال این علائم ظهور زخمهایی در کولون، حرکات نامنظم، ادم معده و کولون و اسپاسم عضلانی در حالتی که ماهیها ظاهرآ خسته بنظر میرسند.
کمبود این ویتامین زمینه ساز آفتاب سوختگی در ماهیانی که در مکانهای باز و استخر های کم عمق یا نهرها پرورش می یابند، می گردد .کپور معمولی پر خونی پوست همراه با خونریزی زیر پوستی را نشان می دهد. علامتهای عمومی کمبود نیاسین در اکثر ماهیان شامل ضعف واسپاسم عضلانی همراه با کاهش رشد واشتها توصیف شده اند.
مقدار مورد نیاز برای ماهی قزل آلای رنگین کمان ۱۵۰-۱۲۰ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن و برای کپور ۵۰-۳۰ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن است. منابع ویتامین شامل مخمر،کبد،کلیه،قلب،بقولات ،شیر،تخم مرغ و…. میباشند.
بیوتین(H)
در بسیاری از واکنشهای کربوکسیلاسیون و دکربوکسیلاسیون اختصاصی، حامل واسط دی اکسید کربن می باشد و برای بیوسنتز اسیدهای چرب با زنجیر طولانی و پورین، در متابولیسم اسیدهای چرب با زنجیره های کربنی به تعداد فرد، تنظیم گلوکز خون و کارکرد غشای سلولی نیز دخالت دارد. برخی از علائم مربوط به کمبود بیوتین شامل اختلالات پوستی ، دیستروفی عضلانی، زخم هایی در کولون، فقدان اشتها، تشنجهای اسپاسمی، و قطعه قطعه شدن گلبولهای قرمزمی باشند.
کاهش میزان رشد یک علامت عمومی بوده ودر آزاد ماهیان،کپور ماهی، ماهی قرمزو مار ماهی گزارش شده است. بیماری لعاب آبی در اثر کمبود بیوتین در قزل آلای جویباری نمونه بارز بیماری می باشد. ماهی که پرورش داده می شود در درجه حرارت ۱۵-۱۰ درجه سانتی گراد ذخایر بیوتین در طول ۱۲-۸ هفته مصرف شده و علائم اولیه شامل بی اشتهایی، کاهش هضم غذا و بی حال وضعف عمومی قبل از بروز علائم حاد قابل شناسائی است.
مقدار مورد نیاز برای قزل آلای رنگین کمان ۵/۱-۱ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن و برای کپور ۱۵-۱ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن می باشد. منابع این ویتامین شامل مخمر، کبد، بافتهای غده ای، محصولات لبنی، زرده تخم مرغ می باشند.
اسیدفولیک(Bc)
وجود این ویتامین برای شکل گیری گلبولهای قرمزخون ضروری است. همچنین این ویتامین در مکانیسمهای انتقال تک کربنه مانند متابولیسم اسیدهای آمینه و بیوسنتز پورینها و پیریمیدینها دخیل است. در جیره های غذایی معدودی از حیوانات آزمایشگاهی(ماهی و…) که عاری از اسید فولیک می باشند آنمی نورموکرومیک ماکرو سیتیک اتفاق می افتد. افزایش شمار سلولهای پیر با پیشرفت کمبود مشاهده می شود تا اینکه فقط تعدادی سلولهای پیر و دژنره در خون ماهی دچار کمبود مشاهده می شود.
در بخش قدامی کلیه فقط سلولهای بالغ ظاهر می شوند که قبلآ حضور نداشتند. سایر علائمی که مشاهده می شوند شامل کاهش رشد، بی اشتهایی، آنمی عمومی، بی حالی، شکنندگی باله ها، تجمع رنگدانه تیره در پوست و آنفارکتوس طحال می باشد. مقدار مورد نیاز برای ماهی ۱۰-۵ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن است. منابع شامل مخمر، سبزیجات تازه، کبد، کلیه، بافتهای غده ای وبافتها و احشای ماهی ،همچنین حشرات حاوی گزانتو پروتئین هستند که از فعالیت مشابهی با اسید فولیک برخوردار است.
کوبالامین(B12)
این ویتامین حاوی کبالت به همراه اسید فولیک در خونسازی دخالت دارد و وجود آن برای بلوغ و رشد طبیعی گلبولهای قرمز، ساخت ترکیبات متیلی تغییر پذیر،متابولیسم طبیعی کلسترول و سنتز پورین و پیریمیدین لازم و به عنوان عامل رشد از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است.
آنمی کشنده در آزاد ماهی کوهو و چینوک بصورت قطعه قطعه شدن اریتروسیتها و حضور شکلهای ناهنجار مشخص می شود سطوح هموگلوبین پایین می آید.سیانوکوبالامین ذخیره شده در بافت ماهی بطور آهسته مصرف می شود و فقط بعد از۱۲-۶ هفته آزمایش جمعیت آزاد ماهیان دچار کمبود، علائم ظاهر می شود.کاهش اشتها،کاهش رشد،کاهش هضم غذاوتیرگی رنگ پوست قبل از بروز آنمی از جمله علائمی هستند که ظاهرمی شوند.مقدار مورد نیاز برای ماهی ۰۱۵/۰-۰۲/۰ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن ماهی است. منابع ویتامین شامل گوشت خرچنگ و احشاء ماهی، کبد، کلیه، بافتهای غده ای، ضایعات کشتار گاهی و محصولات جانبی مربوط به طیورمی باشد.
اسیداسکوربیک(C)
آزاد ماهیان قادر به سنتز آن از اسید گلوکورونیک روده نیستند. در سوخت و ساز تیروزین و نیز تبدیل هیدروکسی پرولین به پرولین نقش دارد. در مجاورت هوا و گرما به سرعت از بین می رود. در اثر اکسیداسیون اسید آسکوربیک به دهیدرو آسکوربیک اسید تبدیل می شود. اسید آسکوربیک همچنین در سنتز پروکلاژن و تبدیل غضروف به استخوان نیز نقش دارد. این ویتامین در بلوغ گلبولهای قرمز نیز نقش دارد. علائم کمبود در ماهی به آسیب بافت کلاژنی مربوط بوده و ماهی مبتلا هیپرپلازی پوزه و فک را نشان می دهد. همین علامتها در قزل آلا،آزاد ماهی،ماهی دم زرد ژاپنی ،کپور،گوپی و شار دیده می شود.
ازلحاظ هیستولوژیکی هیپرتروفی بافت غده فوق کلیوی همراه با خونریزی در قاعده باله ها در آزاد ماهی کوهو مشاهده شده است.علائم کمبود با جایگزینی اسید آسکوربیک در جیره متوقف می شود.آنمی سرانجام در ماهی بشدت درگیر گسترش می یابد و انحنای خلفی و جانبی ستون فقرات که ترمیم هم نمی شوند مگر رشد دیواره ستون مهره که با اضافه کردن دوباره اسید آسکوربیک در جیره بر طرف می شود.دیگر علائم شامل خونریزی در پوست،کبد،کلیه،روده و عضله،زخم چشمهاو تغییرات در ساختمان غضروفی می باشد.
مقدارآسکوربات مورد نیاز برای قزل آلای رنگین کمان ۱۵۰-۱۰۰ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن و برای کپور ۵۰-۳۰ میلی گرم به ازای هر کیلو گرم وزن بدن می باشد. منابع ویتامین شامل مرکبات،کلم،کبد،کلیه،حشرات تازه،گوشت ماهی و تمشک می باشند.
اینوزیتول
یکی از اجزای ساختمانی بافتهای زنده و جزئی از ترکیب اینوزیتول فسفو گلیسیریدها است و از طریق جلوگیری از تجمع کلسترول دارای خاصیت لیپوتروپیکی می باشد. بدین ترتیب در حفظ متابولیسم طبیعی چربی و کارکرد غشاها از اهمیت بر خوردار می باشد. علائم کمبود در آزاد ماهی، قزل آلا، کپورو گربه ماهی تغذیه شده بمدت طولانی با جیره های عاری از اینوزیتول شامل کاهش رشد، افزایش زمان تخلیه معدی، ادم، تیرگی رنگ و اتساع معده می باشند. علامت اصلی کمبود شامل مشاهده ماهیان با شکم متسع بدلیل عدم مصرف و هضم غذا همراه با کاهش رشد می باشد.
مقدار مورد نیازبه شکل میواینوزیتول برای ماهی قزل آلای رنگین کمان و کپور۴۰۰-۲۰۰ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن می باشد. منابع شامل گندم، نخود خشکیده، مغز، قلب، بافتهای غده ای می باشند.
### پایان خبر رسمی