، تهران , (اخبار رسمی): از زمانی که عقد نکاح، جاری (عقد دائم) می شود، پرداخت نفقه به زن توسط شوهر شروع می شود. البته باید بدانید که پرداخت نفقه در صورت تمکین زن می باشد. در هر حالتی در صورتی که زنان تمکین کنند، مردان موظف هستند که نفقه را پرداخت نمایند. برای اطلاعات بیشتر می توانید به وب سایت برترین وکیل مراجعه فرمایید.
تمام هزینه های اولیه مربوط به زندگی زن تحت عنوان نفقه شناخته می شود و پرداخت آن برعهده شوهر است. مواردی همچون شاغل بودن یا نبودن زوجه دلیل بر عدم پرداخت نفقه از سوی زوج نمی باشد.
نفقه زوجه چیست؟
بر اساس ماده ۱۱۰۷ قانون مدنی: نفقه عبارت است از همه نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن از قبیل مسکن البسه، غذا، اثاث منزل و هزینه های درمانی و بهداشتی خادم در صورت عادت یا احتیاج به واسطه نقصان یا مرض. تمام هزینه های اولیه مربوط به زندگی زن تحت عنوان نفقه شناخته می شود و پرداخت آن برعهده شوهر است. با این حال مواردی همچون هزینه های تحصیل یا سفر و غیره شامل این قانون نمی شود.
در شرایط کنونی جامعه که بانوان نیز همچون آقایان در جامعه و بازار کار حضور پیدا کرده‌اند؛ این امکان وجود دارد که زوجین برسر هزینه های زندگی و نحوه پرداخت آن با یکدیگر توافق کنند ولی در هر صورت شاغل بودن یا نبودن خانم ملاک عدم تعلق نفقه نیست.
بنابراین زن می توانند با کمک وکیل یا به تنهایی دادخواست خود را به دادگاه اعلام کند. دادگاه نیز پس از بررسی پرونده شرایط و اوضاع زن را بررسی می کند و برطبق نیازهای او مبلغی ماهیانه برای او در نظر گرفته می شود. امکان دارد که مرد علاوه بر همسر، مسئول پرداخت نفقه افراد دیگری همچون پدر و مادر یا فرزندان نیز باشد ولی پرداخت نفقه همسر بر تمامی افراد ارجح خواهد بود.
مواردی که در قانون ذکر شده به عنوان مثال آمده است و قاعده کلی این است که حق و حقوق زوجه مشمول نیازهایی است که متناسب باشد با شان زوجه و یکی از شاخصه های مهم برای کارشناسی برای مشخص کردن حق و حقوق زوجه می باشد. پس می‌توان گفت نفقه، نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن است که شوهر باید درصدد رفع این نیازها بکوشد.
شروط استحقاق زن برای نفقه
دو شرط اصلی برای استحقاق نفقه زوجه وجود دارد:
- یکی از این دو شرط عقد دائم است. امکان دارد که تحت شرایط خاصی در عقد موقت یا صیغه نیز پرداخت نفقه زن به مرد تکلیف شده باشد اما در عقد دائم نفقه به عنوان یکی از حقوق مالی زن در زندگی مشترک موضوعیت پیدا می کند.
- شرط دوم تمکین زن یا زوجه است. در واقع حتی در عقد دائم نیز این حق به شرط تمکین به زن تعلق خواهد گرفت.
معنای تمکین در پرداخت نفقه زوجه
تمکین بدین معنی است که زوجه می بایستی در منزل مشترک که شوهر اختیار کرده است زندگی کند. از شوهر در انجام وظایف خاص زناشویی اطاعت کند. به زنی که عمدا و بدون عذر قانونی و شرعی تمکین نکند ناشزه گفته می شود. در چنین شرایطی پرداخت نفقه زوجه معنا ندارد. حال که معنای نشوز را فهمیدیم، باید ببینیم چنین امری چه آثاری در پی خواهد داشت. مطابق ماده ۱۱۰۸ قانون مدنی: هر گاه زن بدون مانع مشروع از ادای وظایف زوجیت امتناع کند، مستحق نفقه نخواهد بود.
به بیان دیگر، این امر تا زمانی که زن مجددا اقدام به انجام وظایف زناشویی خود کند، ادامه خواهد یافت. البته مرد ابتدا باید عدم تمکین زن را ثابت کرده و سپس از پرداخت نفقه خودداری کند و نمی‌تواند بدون اثبات آن در دادگاه خانواده و گرفتن حکم عدم تمکین از پرداخت نفقه سرباز زند.
ویژگی های نفقه زن یا تفاوت نفقه زن با نفقه اقارب
در نفقه زوجه ویژگی هایی است که آن را از نفقه اقارب جدا کرده و پر اهمیّت تر می سازد که این تفاوت ها را که باعث برجسته تر شدن موضوع نفقه زوجه گشته در ذیل می آوریم.
- نفقه زوجیت یک جانبه است، یعنی این زوج است که باید مخارج همسرش را تأمین کند ولی در نفقه اقارب یک رابطه دو جانبه را می توان توصیف کرد یعنی گاه ممکن است آقایی از تأمین مخارج خود ناتوان باشد و پدرش به خاطر تمکن مالی که دارد نیاز او را برآورده کند و در آیند ممکن است وضع برعکس شود و پدر ناتوان و پسر توانا شود، حال وظیفه پسر است که دست پدر را بگیرد و برای گذران زندگی پدر به او کمک کند.
- نفقه زن بر عهدۀ شوهر است چه زن دارا باشد چه زن فقیر، در مقابل در مورد نفقه شوهر بر زن چیزی نیست. ولی در نفقه اقارب تأمین نفقه اقارب در صورت ناتوانی اقرباست. در نفقه اقارب ، منفق باید دارای وضع مالی مناسبی باشد به گونه ای که درآمدش مخارج زندگی خودش را برآورده کند و مبلغی اضافه تر از هزینه های خودش داشته باشد تا بتواند نفقه اقارب را بپردازد ولی در نفقه زوجه در هر صورت باید حوائج زوجه خود را برطرف کند و فرقی نمی کند که شوهر فقیر باشد یا غنی .
- نفقه زن مقدم بر نفقه اقارب است و در صورت تعداد افرادی که واجب النفقه هستند پرداخت نفقه زوجه بر دیگری مقدم می شود (ماده ی1203قانون مدنی)
- زن می تواند نفقه ایام گذشته خود را مطالبه کند در حالی که اقارب فقط می تواند نفقه آینده خود را مطالبه کند .(ماده1206قانون مدنی )
- طلب زن بابت نفقه یک طلب ممتازه است و در صورت ورشکستگی یا فوت شوهر و عدم کفایت اموال او برای پرداخت دیون، بر سایر بدهی ها مقدم خواهد شد. لیکن نفقه اقارب دارای این خصوصیت نیست، به استثنای نفقه اولاد که طبق تبصره ی 2 ماده 12 قانون حمایت خانواده بر سایر دیون مقدم شده است.
نحوه محاسبه نفقه زوجه
زمانی که زن در دادگاه یا شورای حل اختلاف اقامه دعوای مطالبه نفقه می کند ، در واقع می خواهد که نفقه اش به وی پرداخته شود . حالا سوال مهمی که ممکن است مطرح شود این است که مبلغ نفقه زن چقدر است ؟ پاسخ به این سوال نیازمند ارائه توضیح در مورد محاسبه میزان نفقه زن است . برخی مواقع زن و مرد با هم به توافق می رسند مبنی بر اینکه مبلغ نفقه زن چقدر باشد . در این حالت ، دیگر دادگاه وارد موضوع محاسبه میزان نفقه زن نمی شود . اما اگر زن و مرد بر سر میزان نفقه زن به تفاهم نرسیده باشند ، دادگاه باید میزان نفقه زن را محاسبه نماید . در این حالت ، قاضی ممکن است که به درخواست زن و یا مرد ، پرونده میزان نفقه زن را با صدور قرار کارشناسی به کارشناس تعیین نفقه ارجاع دهد .
در این حالت، این کارشناس دادگاه است که باید میزان نفقه زن را محاسبه کرده و به قاضی اعلام کند. نحوه محاسبه میزان نفقه زن توسط کارشناس نفقه هم با توجه به سن زن، میزان تحصیلات، شغل و شأن خانوادگی او، میزان نفقه این زن به لحاظ عرفی و مسائلی از این قبیل، توسط کارشناس تعیین و حکم پردخت آن توسط دادگاه صادر می شود.
### پایان خبر رسمی