، تهران , (اخبار رسمی): برای حضانت و نگهداری طفل که پدر و مادر او از یکدیگر جدا شده‌اند، مادر تا 7 سالگی (پسر یا دختر فرقی ندارد) اولویت دارد و پس از آن حضانت با پدر است. پس از 7 سالگی هم در صورتی که میان پدر و مادر درباره حضانت اختلاف باشد، حضانت طفل با رعایت مصلحت کودک و به تشخیص دادگاه است.
حضانت واژه‌ای عربی است که در لغت به معنای حفظ کردن و پرورش دادن آمده و در اصطلاح عبارت است از نگهداری مادی و معنوی از طفل و پرورش و سرپرستی کودک توسط پدر یا مادر و کسانی که قانون مقرر کرده است
حضانت
حضانت واژه‌ای عربی است که در لغت به معنای حفظ کردن، در کنار قرار گرفتن و پرورش دادن آمده و در اصطلاح عبارت است از نگهداری مادی و معنوی از طفل و پرورش و سرپرستی کودک توسط پدر یا مادر و کسانی که قانون مقرر کرده است. به عبارت ساده‌تر حضانت به معنای نگهداری و تربیت طفل به طور کلی است و شامل هر اقدامی که لازمه ادامه حیات انسان و پرورش جسم و روح اوست می‌شود.
بنابراین غذا دادن به طفل، مراجعه به پزشک برای درمان بیماری او، پرداخت هزینه‌های تحصیل و ... از جمله اقدام‌های متعارف برای نگهداری کودک محسوب می‌شود. نگهداری طفل در درجه اول با والدین او خواهد بود. در صورتی که پدر فوت شود یا جدایی بین پدر و مادر اتفاق بیفتد، تا قبل از اصلاح ماده 1169 قانون مدنی و به موجب ماده قانونی قبلی، وظیفه نگهداری از کودکان پسر تا 2 سالگی و وظیفه نگهداری از کودکان دختر تا 7 سالگی با مادر و بعد از این سن، با پدر بود اما به موجب قانون اصلاح ماده 1169 قانون مدنی در سال 1382، برای حضانت و نگهداری طفلی که پدر و مادر او جدا از یکدیگر زندگی می‌کنند، مادر تا سن هفت سالگی اولویت دارد و پس از آن با پدر است همچنین طبق تبصره این ماده، بعد از هفت سالگی در صورت حدوث اختلاف، حضانت طفل با رعایت مصلحت کودک به تشخیص دادگاه است.
شرایط حضانت فرزند پسر و دختر بعد از طلاق والدین
حضانت به معنی نگهداری و مراقبت از فرزند می باشد و با ولایت متفاوت می باشد.در صورتی که پدر و مادری از هم جدا شوند معمولا در خصوص حضانت فرزند باهم به مشکل برمی خورند به همین دلیل قانون در این خصوص تکلیف را مشخص کرده است و اولویت در حضانت پسر و دختر تا 7 ساگی به مادر سپرده است البته نباید از این نکته نیز غافل شد که در صورتی که حضانت مادر به صلاح کودک نباشد دادگاه در این خصوص اعمال نظر می کند و چه بسا بنابر مستندات ارائه شده و رعایت غبطه و مصلحت کودک حضانت از او سلب شود. نکته: تحت حضانت بودن کودک توسط مادر، وظیفه قانونی پدر در خصوص پرداخت نفقه را منتفی نمی کند و پدر همچنان موظف به پرداخت نفقه فرزند خود می باشد.
حضانت فرزندان پس از طلاق بر اساس جنسیت آن‌ها مشخص می‌شود. اگر فرزند پسر باشد، تا 7 سالگی تحت حضانت و سرپرستی مادر خواهد بود. سپس تا 15 سالگی یا سن بلوغ حضانت فرزند پسر با پدر است. پس از اینکه پسر به سن بلوغ رسید، صلاحیت انتخاب یکی از والدین را برای حضانت خودش دارد و دادگاه با توجه به نظر پسر بالغ یکی از والدین را برای سرپرستی کودک انتخاب می‌کند. در مدتی که حضانت فرزند با پدر یا مادر است والد دیگر می‌تواند با کودک ملاقات داشته باشد. در کل مدتی که حضانت کودک با پدر یا مادر است، پدر وظیفه دارد که مخارج زندگی کودک را تامین کند.
نکته بسیار مهمی که در این قسمت باید به آن اشاره کرد ، این امر است که عده ای گمان می کنند، وقتی قانون گذار گفته به عنوان مثال: حضانت فرزند زیر ۷ سال با مادر است، یا حضانت پسر بالای ۷ سال با پدر است، دیگر آن والد حق دارد هر طور که می خواهد با فرزند خود، برخورد کند.
در حالی که به این صورت نیست و بر طبق نص صریح قانون، هر کدام از والدین کودک که عهده دار حضانت از پسر می باشد، اگر برای مثال: پسر خود را بارها و بارها مورد ضرب و جرح قرار دهد ، یا پسر خود را وادار کند که کارهایی غیر قانونی و غیر اخلاقی مثل تکدی گری یا قاچاق را، انجام دهد ، یا پدر یا مادر به الکل ، قمار و یا مواد مخدر اعتیاد داشته باشند، یا اصلا آن والد که عهده دار حضانت است به بیماری روانی یا جنون مبتلا شده باشد و . حضانت از او سلب می شود و به والد دیگر داده خواهد شد.
بنابراین باید افزود که: حضانت فرزند پسر و دختر در سال ۱۴۰۱، همچون سال های گذشته می باشد، به این معنا که اگر والدین بر سر حضانت توافق کرده باشند که هیچ، ولی اگر توافقی نشده باشد، بر طبق آن چه که به صور صریح در قانون آمده است، عمل می شود.
مصادیق عدم شایستگی حضانت فرزندان
براساس متن ماده 1173 قانون مدنی و قانون حضانت فرزند در سال 1401 موارد زیر از مصادیق عدم مواظبت یا انحطاط اخلاقی هریک از والدین می باشد:
- اشتهار به فساد اخلاق و فحشاء.
- تکرار ضرب و جرح خارج از حد متعارف.
- اعتیاد زیان آور به الکل، مواد مخدر و قمار.
- ابتلا به بیماریهای روانی با تشخیص پزشکی قانونی.
- سوء استفاده از طفل یا اجبار او به ورود در مشاغل ضد اخلاقی مانند فساد و فحشاء، تکدی گری و قاچاق.
قابل ذکر است که متن این ماده در فرض طلاق زوجین نیز حاکم و اجرا می گردد و همچنین در رابطه با شرایط ملاقات فرزند بعد از طلاق حتی اگر پدر یا مادر فاسد نیز باشند باز هم حق دارند فرزند خود را ملاقات کنند.
بخشیدن مهریه در قبال حضانت فرزند
تحت هیچ شرایطی حق ولایت پدر و خاندان پدری چه در طلاق توافقی و طلاق از طرف زن قابل معامله و اسقاط نیست. این موضوع را در نظر بگیرید که قانونگذار تنها بنا به مصلحت کودک تا سن هفت سالگی تنها حق حضانت فرزند را به مادر داده است.اما بنا به توافق طرفین چه در طلاق توافقی و چه در طلاق خلع، طلاق رجعی و… مرد می تواند حضانت را به زن بدهد.
ملاقات با طفل بعد از حضانت
شخصِ برخوردار از حق حضانت، نمی‌تواند مانع ملاقات اشخاصِ ذی‌حق (همچون پدر، مادر، خواهر و برادر) با طفل شود؛ زیرا این ملاقات‌ها به سلامت روحی و روانی او کمک بسیاری می‌کند، به همین خاطر قانونگذار از این حق دفاع کرده است. به این شکل که اگر شخصی که حضانت بر عهده‌ی اوست اجازه‌ی ملاقات طفل را به دیگری ندهد، شخص اخیر می‌تواند به دادگاه مراجعه و درخواست (دادخواست) ملاقات طفل را ارائه کند. در این صورت دادگاه وارد رسیدگی می‌شود و در صورت مصلحت، روز و ساعتی را که شخص درخواست‌کننده می‌تواند با کودک ملاقات کند تعیین می‌کند. در بعضی موارد ممکن است این ملاقات در حضور یک ناظر انجام شود.
### پایان خبر رسمی