، تهران , (اخبار رسمی): فیستول که با نام فیستول مقعدی هم شناخته می‌شود یکی از شایع‌ترین بیماری‌های مقعدی یا نشیمنگاه است. به طور کلی فیستول به علت ارتباط و اتصال غیرطبیعی میان دو بافت به وجود می‌آید. این ارتباط غیر طبیعی به شکل یک کانال یا مجرا به سطح پوست می‌رسد.
علائم و نشانه‌های فیستول مقعدی با بسیاری از علائم سایر بیماری گوارشی مشابه است. برای تشخیص دقیق‌تر حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید
در بیماری فیستول مقعدی این ارتباط غیرطبیعی میان بافت‌های ناحیه‌ی مقعد رخ می‌دهد.
فیستول چیست؟
فیستول یا فیستول مقعدی در اثر اتصال میان دیواره‌های مخاط درونی کانال مقعد و پوست ناحیه‌ی مقعد به وجود می آید. این اتصال به شکل یک تونل بسیار باریک و غیرطبیعی در قسمت انتهایی راست روده به وجود می‌آید و یک سر آن به قسمت خارجی پوست باز می‌شود که قسمت بیرونی این کانال در سطح پوست کاملا قابل مشاهده است.
برای آشنایی بیشتر با این بیماری ابتدا ساختار مقعد توضیح داده شده تا دلیل بروز این بیماری بهتر آشکار شود.
مقعد در انتهایی‌ترین قسمت دستگاه گوارش قرار دارد. وظیفه‌ی اصلی مقعد کنترل و دفع مدفوع است. در ناحیه‌ی مقعد دو دریچه‌ی عضلانی قرار دارد که دریچه‌های داخلی و خارجی مقعد نامیده می‌شود؛ دریچه‌ی داخلی مقعد از عضلات صاف و غیرارادی تشکیل شده و جنس دریچه‌ی خارجی از عضلات ارادی و اسکلتی است. این ساز و کار در کنار یکدیگر عملکرد صحیح مقعد را برای دفع مدفوع امکان‌پذیر می‌سازند.
بین دو دریچه‌ی داخلی و خارجی، غدد مقعدی قرار دارند که ترشحات خود را وارد کانال مقعد می‌کنند. در حالت عادی باید خروجی تمامی این غدد کاملا باز باشند ولی گاهی بر اثر عوامل متعددی خروجی این غدد مسدود می‌شود و عفونت به وجود می‌آید. این چرک و عفونت می‌تواند گسترش یابد و پشت سر خود یک مسیر باریک به وجود بیاورد و به سطح خارجی پوست راه پیدا کند.
فیستول مقعد بسته به محلی که در آن ایجاد شده است به انواع زیر دسته بندی می‌شود:
- فیستول اکسترا اسفنکتریک
- فیستول سوپر اسفنکتریک
- فیستول ترانس اسفنکتریک
- فیستول اینتر اسفنکتریک
- فیستول زیر مخاطی
علائم و نشانه‌های فیستول مقعدی:
فیستول با علائم و نشانه‌های متفاوتی همراه است. این بیماری در افراد مختلف - بسته به اینکه در چه مرحله‌ای قرار دارد و چقدر پیشرفت کرده است - با علائم و نشانه‌های متفاوتی همراه است.
علائم و نشانه‌های عمومی فیستول به شرح زیر است:
وجود التهاب در اطراف مقعد که به علت عفونت و چرک ناشی از تخریب بافت‌های اطراف مقعد به وجود می‌آید.
احساس درد شدید و نبض‌دار در اطراف مقعد که با تغییر حالت و نشستن بیشتر می‌شود.
خروج ترشحات چرکی و خون آلود از اطراف ناحیه‌ی مقعد و از سوراخ فیستول
خروج ترشحات بدبو که همان ترشحات ناشی از مدفوع است که از طریق فیستول به سطح پوست راه پیدا کرده است.
ایجاد آبسه‌های مکرر در مقعد
وجود تب که به علت عفونتی است که در محل فیستول ایجاد شده است که اگر میزان عفونت بالا باشد، بدن درگیر ضعف، بی‌حالی و خستگی می‌شود.
بی‌اختیاری در دفع مدفوع و گاز روده که در برخی موارد فیستول ممکن است رخ دهد.
وجود سوراخ قابل رویت در ناحیه‌ی فیستول
این موارد از کلی‌ترین نشانه‌ها و علائم فیستول مقعد به شمار می‌روند. با مشاهده‌ی هر کدام از این علامت‌ها بهتر است که سریعا برای معاینه‌ی بیشتر به پزشک مراجعه کنید. علائم و نشانه‌های فیستول مقعدی با بسیاری از علائم سایر بیماری مقعدی و گوارشی مشابه است به همین دلیل بهتر است که برای تشخیص دقیق‌تر حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید.
دلایل ایجاد فیستول مقعدی
فیستول در حالت کلی ناشی از یک آبسه‌ی مقعدی است. آبسه به دلایل متعددی می‌تواند ایجاد شود. آبسه به طور کلی در اثر انسداد غدد ناحیه مقعد به وجود می‌آید. حدس زده می‌شود که از هر 4 نفری که به آبسه‌ی مقعدی دچار شده‌اند اگر تحت درمان قرار نگیرند، 2 نفر به فیستول مبتلا شوند. آبسه درمان بسیار راحتی دارد و در مطب پزشک به وسیله‌ی یک عمل سرپایی امکان پذیر است. البته فیستول می‌تواند در اثر بیماری‌های مزمن دیگری هم به وجود بیاید.
دلایل کلی ایجاد فیستول مقعدی به شرح زیر است:
بیماری دیورتیکولیت که ناشی از عفونت کیسه‌های کوچک داخل روده است.
بیماری کرون که ناشی از التهاب روده است.
هیدرآدنیت چرکی که نوعی بیماری عفونی پوستی است.
سل
عوارض ناشی از عمل جراحی انجام شده در ناحیه‌ی مقعد
بیماری‌های جنسی نظیر سیفلیس
زایمان سخت
ایدز
سرطان رکتوم و کولون
ایجاد زخم و تروما در اطراف ناحیه ی مقعد
دیابت
یبوست
اسهال
هموروئید
بیماری التهابی لگن
آپاندیسیت حاد
گسسته شدن هماتوم مقعدی؛ هماتوم در اثر تجمع خون در خارج از رگ‌ها به وجود می‌آید.
بیماری پروریتوس که اصلی‌ترین نشانه‌ی آن خارش شدید پوست است.
عفونت لگن
روش‌های پیشگیری از فیستول مقعدی
فیستول از جمله بیماری‌هایی است که بیشتر به عنوان یک عارضه و بیماری ثانویه مطرح است و به همین علت کنترل و پیشگیری برخی از عوامل ایجاد آن از توان ما خارج است. بسیاری از مواردی که در بالا به آن اشاره شد بیماری‌هایی هستند که ابتلا به آنها غیرقابل پیش بینی است و در بسیاری از افراد به صورت ناگهانی به وجود می‌آیند.
ولی با رعایت یک سری نکات ساده می توان از برخی موارد بالا پیشگیری کرد:
نوشیدن آب کافی به میزان 8 الی 9 لیوان در طول روز
رژیم غذایی سرشار از منابع غذایی غنی از فیبر مثل میوه‌ها و سبزیجات
انجام ورزش روزانه و مرتب
جلوگیری از روابط جنسی پرخطر
کاهش حجم وعده‌های غذایی در طول روز
اجتناب از تمیز کردن مکرر مقعد
درمان سریع و زودهنگام بیماری‌هایی مانند یبوست ، اسهال و انواع بیماری‌های گوارشی زمینه ساز فیستول
چند نکته در رابطه با فیستول مقعدی
اگر علائم و نشانه‌های فیستول در مراحل ابتدایی قرار دارند یا فرد بیماری و مشکلی دارد که در معرض خطر ابتلا به فیستول است، بهتر است که روزانه برای مدت 30 دقیقه در وان یا ظرف آب گرم و نمک بنشیند. این امر تاثیر زیادی در کاهش نشانه‌ها و درمان فیستول دارد.
از روابط جنسی پر خطر بپرهیزید؛ اثرات مخربی که روابط جنسی بر سلامتی افراد باقی می‌گذارد به قدری زیاد است که بیان آن خارج از بحث ماست ولی بین ایجاد فیستول و بیماری‌های جنسی رابطه‌ی معناداری کشف شده است. درصد کثیری از افرادی که به بیماری‌های جنسی مبتلا هستند به فیستول مقعدی هم دچار می‌شوند.
همچنین اگر فرد به هر کدام از بیماری‌های زمینه‌ساز فیستول مبتلاست بهتر است که به صورت دوره‌ای و مرتب ناحیه‌ی مقعد خود را از نظر وجود فیستول بررسی نماید و در صورت وجود هر گونه علامتی سریعا به پزشک مراجعه کند .
درمان سریع اسهال و یبوست و جلوگیری از مزمن شدن آن می‌تواند تا حد زیادی از بروز بسیاری از بیماری‌های مقعدی جلوگیری کند.
### پایان خبر رسمی