، قم , (اخبار رسمی): اختراع چاپ برخلاف تصور همگان که گوتنبرگ را مخترع چاپ میدانند و در تاریخ ثبت شده به قرنها پیش از گوتنبرگ برمیگردد. ابتدا آشوریان هزاران سال قبل از میلاد مهرهای خود را بر روی خشتهایی از رس حک میکردند. استفاده از حروف قابل انتقال نیز بین سالهای ۱۰۵۱ و ۱۰۵۸ در چین توسط شخصی به نام پی چنگ آغاز شد.
حروف اختراعی پی چنگ از جنس گل رس بودند. سپس حروف چوبی متداول شدند. سپس گوتنبرگ در سال ۱۴۴۰ بدون اطلاع از کار چینیها، حروف قابل انتقال را اختراع کرد و برای هر حرف الفبا نیز از یک حرف جداگانه استفاده کرد.
حروف متحرک را چینیها اختراع کردند، ولی گوتنبرگ که زرگر بود، برای ریخته گری حروف آلیاژی از سرب و آنتی موان ساخت و طوری نسبت این دو فلز را انتخاب کرد که حروف خیلی سخت و خیلی نرم نباشند.
گوتنبرگ برای رفع موانع و حل مشکلات چاپ برای مرکب هم فرمول مناسبی ساخت. حدود ۲۰ سال بعد از کارهای گوتنبرگ در راستای چاپ، این صنعت با استفاده از سطحهای برجسته در ونیز، لیون، و پاریس رواج بسیار کمی داشت. به دلیل هزینههای بسیار بالای دستگاه گوتنبرگ، فقط ثروتمندان میتوانستند از آن استفاده کنند و به همین دلیل استقبال چندانی از آن نشد.
۳۰۰ سال بعد، چاپ سنگی یا لیتوگرافی توسط آلوئیس زنه فلدر، نمایشنامه نویس آلمانی در سال ۱۷۹۶ میلادی اختراع شد. در این روش برای چاپ تعداد ۷۵۰ عدد هرسنگی که متن یا تصویر روی آن حک میشد، مطلوب بود و بالاتر از این تعداد، نقش بر روی سنگ چاپ نمیشد.
برای نخستین بار در ایران، میرزا صالح شیرازی در سال ۱۲۵۰ که از سوی دولت برای یادگیری هنرهای جدید به اروپا اعزام شده بود، یک دستگاه چاپ سنگی با خود به تبریز آورد و چاپ سنگی را در تبریز به راه انداخت. چاپخانههای سنگی در تهران، اصفهان و سپس سایر شهرهای ایران راه اندازی شد و به مدت ۵۰ سال تنها روش چاپی در ایران بود و تا اواخر دوره قاجاریه، برای چاپ، از چاپ سنگی استفاده میکردند.
با اینکه هشت سال قبل از ورود چاپ سنگی توسط میرزا صالح، چاپ سربی در ایران راه اندازی شده بود اما به دلیل هزینهها و زحمت زیاد، بعد از ورود چاپ سنگی، به طور کامل کنار گذاشته شد ولی سالها بعد در اواخر دوره قاجار، به طور مجدد چاپ سربی مورد استفاده قرار گرفت. روش چاپ سربی بدین صورت بود که کاغذ بر روی صفحهای از حروف برجسته سربی و آغشته به مرکب فشرده میشد و حروف بر روی کاغذ چاپ میشد.
در روزنامهها، ابتدا حروف چینی به صورت دستی انجام میگرفت اما بعدها دستگاههایی مثل «لاینو تایپ» که در سال ۱۸۸۶ میلادی ساخته شد، این کار را انجام میداد. کم کم با پیشرفت فناوری و چاپ، دستگاههای قدیمی از رده خارج شدند و جای خود را به دستگاههای الکترونیکی دادند.
### پایان خبر رسمی