، تهران , (اخبار رسمی): در اوایل دهه نود شمسی زیورآلات با طرح‌هایی برگرفته از حروف لاتین وارد بازار کشور شد و استفاده از آنها به سرعت میان مردم رونق پیدا کرد. استاد «علی کیان مهر» از جمله نخستین هنرمندانی بود که طراحی خط فارسی و تبدیل آن به اثری هنری و گرافیکی را با جدیت دنبال کرد.
مجموعه‌های خلاق و نوگرا با هزینه‌های بیشتری که بابت طراحی، عکاسی و تبلیغات می‌پردازند؛ توان رقابت با کسانی که با کپی‌برداری، این هزینه‌ها را حذف می‌کنند، ندارند
هنر، پدیده‌ای فراگیر است که با زبانی جهانی ارتباط خود را با هر قشر، عقیده، سلیقه و دوره‌ی تاریخی حفظ کرده است. در تاریخ ایران هنر، دوره‌های متفاوتی را تجربه کرده است. در هر دوره هنرمند و طراح با چالش‌های خاص زاییده شرایط رو به رو بوده است. همیشه چالش‌های مالی یکی از دغدغه‌های اصلی هنرمندان بوده است و شرایط کلی اقتصاد این چالش را برای هنرمند با فراز و نشیب‌هایی رو به رو کرده است. این موضوع اهمیت گردش مالی درست و شفاف را در هنر بیش از پیش نشان می‌دهد.
در اوایل دهه نود شمسی زیورآلات با طرح‌هایی برگرفته از حروف لاتین وارد بازار کشور شد و استفاده از آنها به سرعت میان مردم رونق پیدا کرد. این وضعیت، هنرمندان را به فکر واداشت تا جایگاه هنر ایرانی را بیشتر مورد توجه قرار دهند. استاد «علی کیان مهر» از جمله نخستین هنرمندانی بود که طراحی خط فارسی و تبدیل آن به اثری هنری و گرافیکی را با جدیت دنبال کرد. به عقیده‌ی او تایپوگرافی فارسی و نقوش حروف الفبا این قابلیت را دارند تا با اصلاحاتی هوشمندانه تبدیل به حجم و اثری کاربردی شوند. این فکر منجر به تأسیس مجموعه هنری «نگار» شد تا کیان‌مهر و همکارانش جزو گروه‌هایی باشند که در زمینه تولید زیورآلات با طرح‌های ایرانی و برگرفته از خط فارسی، به طور اصولی، قانونی و حرفه‌ای فعالیت می‌کنند. این مجموعه با بهره‌گیری از طراح‌های حرفه‌ای، در زمینه‌ی تولید و طراحی زیورآلات فارسی و طرح اسم، می‌کوشد تا در پیشرفت این هنر-صنعت تاثیر به سزایی داشته باشد. در گفت و گویی با مؤسسان، طراحان و کارکنان این مجموعه به مسائل و چالش‌های روز این هنر ایرانی پرداخته شده است. کیان مهر شرایط کلی این روزها رو این‌گونه توصیف می‌کند:
«حراج تهران و حراج های دیگر در ایران که برای فروش آثار هنرهای تجسمی برگزار می‌شود، نشان دهنده‌ی اقبال مردم و مجموعه‌داران به خرید آثار هنری امضادار است. مجموع فروش و گردش مالی این حراجی‌ها رقم‌های بالایی است که بیان‌گر رونق خرید و فروش آثار هنری مدرن ایرانی است. چون درآمدزایی برای هنرمندان بحث بسیار مهمی است. در کشورهای پیشرفته با اتخاذ سیاست هایی از هنرمندان و آثارشان حمایت می کنند. مثلا کسی که یک تابلوی نقاشی می‌خرد، یا به یک هنرمند سفارش می‌دهد، به همان میزان از پرداخت مالیات معاف می‌شود. در ایران سیاست مالیاتی نداریم ولی دولت آثار هنرمندان را برای موزه‌ها یا ارگان‌ها می‌خرد، البته این دایره خیلی بسته است و محدود به افراد خاصی است.»
به نظر محمدرضا سعیدی، از موسسان و مدیر اجرایی مجموعه، بزرگترین چالش هنرمندان، بحث رعایت قوانین مربوط به مالکیت معنوی آثار است. «رعایت نکردن این حق توسط دیگر افراد فعال در بازار باعث شده است که مجموعه‌های خلاق و نوگرا با هزینه های بیشتری که بابت طراحی، پرداختن به ایده، آزمون و خطا، عکاسی، تبلیغات و ... می پردازند؛ توان رقابت با دیگرانی که با رعایت نکردن حق مالکیت معنوی همه این هزینه ها را حذف کرده و به ارائه محصول مشابه با قیمت پایین‌تر می‌پردازند نداشته باشند.» علی کیان‌مهر در این مورد اضافه می‌کند:
«کپی رایت را از دو منظر می توان بررسی کرد: بعد قانونی و بعد اخلاقی. قانون حمایت حقوق مؤلفان و مصنفان و هنرمندان از قبل انقلاب وجود داشته و هنوز هم در حال اصلاح و بررسی است. متاسفانه بعضی از مسئولان نسبت به قانون آگاهی ندارند. بنده چند سال پیش در وزارت ارشاد با افرادی که مسئول بودند برخورد داشتم، آنها هم این تصور در ذهنشان وجود نداشت که کپی کردن و سوء استفاده از آثار هنری، غیر اخلاقی و جرم است. در واقع عمل به این قانون و پیگیری آن به طور مناسب صورت نمی‌گیرد متاسفانه در ایران هزینه شکایت و پیگیری بیشتر از هزینه جرم کردن است.
در بعد اخلاقی، مردم باید خودشان مانند کشورهای دیگر روی این موضوع حساسیت داشته باشند. مثلا هر جا از عکس یا تصویر یا اثری استفاده می کنند، نام صاحب اثر را کنارش بنویسند. در بحث طراحی جواهرات دائماً طرح هایم کپی می‌شود. دوستانم به جای اینکه به فکر تولید طرح‌ها باشند، مدام با دیگر تولیدکنندگانی روبرو می‌شوند که این کارها را به صورت انبوه می‌سازند. در چنین شرایطی هنرمند یا صنعتگر به جای پرداختن به امور هنری و یا تولید، باید مدام به فکر دفاع از حق و حقوق ضایع شده‌اش در دادسراها و مراکز مربوطه باشد.»
از دیگر عوامل موثر بر هنر و محصولات هنری، طراحی است. به نظر محمدرضا سعیدی تا زمانی که به طراحی محصول توجه مناسبی نداشته باشیم توان ارائه محصول هنری خاص و را نیز نداریم. طراح این مجموعه، زهرا سعیدی در این باره می‌گوید: «زیبایی هنری به اضافه مفهوم و احساس ارزشمندی که طراحی داشته باشد طرح را ارزشمند می‌کند.»
در دهه‌های اخیر از موتیف‌ها و اِلمان‌های ایرانی و تلفیق آنها با عناصر مدرن در طراحی اغلب وسایل استفاده می‌شود. مثلا چاپ روی لباس، کیف، پارچه، بشقاب و طراحی اسم و ... «پرداختن به مساله هنر اصیل ایرانی» و «هویت ملی» از دوره پهلوی شروع شد. اگرچه تمام هنرها و کارهای گذشته برای ما بسیار مهم است ولی می‌توان این افکار و رفتارهای گذشتگان را مثل کشورهای دیگر رها کرد و سبک دیگری از هنر را منطبق با معیارهای فرهنگ ایرانی به وجود آورد که با شرایط زندگی و سنتی و بومی ما سازگار باشد. چیزی که امروزه از تلفیق بی رویه این دو درست شده است، هنوز جذابیت و هویت خوبی پیدا نکرده و هنوز نتوانسته‌ایم بین فرم‌های سنتی و هنر مدرن ارتباط منطقی ایجاد کنیم.»
در آخر، احساس می‌شود که وظیفه هنرمندان و افراد تأثیرگذار در هنر این است که به اشاعه هنر ایرانی، تقویت هویت ملی، کاربردی سازی هنر و نزدیک ساختن زندگی مردم به آن و رعایت حق مالکیت معنوی آثار بپردازند. این گونه فعالیت‌ها باید در جهتی پیش رود که دوباره هنر ایرانی را سبکی مطرح در هنر جهانی و بازار مربوط به آن سازد. البته این مهم تا زمانی که حمایت رسمی و قانونی از هنرمند صورت نگیرد و امکان تقلید یا سرقت هنری به سادگی فراهم باشد، ممکن نیست.
علاقه‌مندان جهت کسب اطلاعات بیشتر می‌توانند با صنایع دستی نگار ارتباط برقرار کنند.
### پایان خبر رسمی