، (اخبار رسمی): شیر پروانهای نوعی شیر دیسکی دارای حرکت چرخشی به صورت ربع گرد است که برای توقف، تنظیم، شروع و کنترل جریان سیال استفاده می شود. دیسک در شیر پروانهای معمولا دور یک محور میچرخد و مسیر سیال را مسدود میکند یا به آن اجازه عبور میدهد.
شیر پروانه ای نوعی شیر دیسکی دارای حرکت چرخشی به صورت ربع گرد است که برای توقف، تنظیم، شروع و کنترل جریان سیال استفاده میشود. دیسک در شیر پروانه ای معمولا دور یک محور میچرخد و مسیر سیال را مسدود میکند یا به آن اجازه عبور میدهد. به بیان دیگر، شیر پروانه ای دارای یک دیسک یا صفحه است که توسط یک میله در میانه یا پشت آن به بدنه وصل میشود. وقتی که شیر پروانه ای باز باشد، دیسک نود درجه میچرخد و مسیر عبور سیال را باز نگه میدارد. از لحاظ چرخش و باز کردن مسیر سیال یا بستن آن، شیر پروانه ای شبیه شیر توپی عمل میکند. شیرهای پروانه ای بزرگ معمولاً به اصطلاح مجهز به گیربکس هستند که در آن دستگیره دستی توسط چرخ دندهها به بدنه اصلی وصل میشود. این کار عملکرد شیر را ساده میکند ، اما با هزینه و سرعت بیشتر بوده است.
شیر پروانه ای به دلیل عرض کم آن معمولا دارای وزن کمتری نسبت به سایر شیرها میباشد. همین مطلب باعث میشود از لحاظ قیمت هم معمولا مقرون به صرفه باشد.
تفاوت شیر پروانه ای لاگ و ویفری
شیر پروانه ای ویفری معمولا در وسط خط لوله به کار میرود و نوع دیگر یعنی شیر پروانه ای لاگ که شکل آن دایره ای با غلافهای برآمده ای در نقطه ی اتصال پیچ است معمولا برای انتهای خط لوله، اتصال لوله به مخزن یا محل تخلیه سیال طراحی شده است، اما این نوع از شیر نیز امکان استفاده بین دو فلنج در وسط خط لوله را دارد. در مشخصات فنی برابر معمولا شیر پروانه ای لاگ از شیر پروانه ای لاگ گران قیمت تر از شیر پروانه ای ویفری است.
انواع شیر پروانه ای از نظر نوع اتصال
شیر پروانه ای ها از نظر نوع اتصال در بیشتر مواقع پیچ و مهره ای هستند که به فلنج اتصال داده میشوند هرچند که انواع جوشی آن برای فشار بالا نیز به صورت سفارشی تولید میگردد.
پرکاربردترین نوع شیر پروانه ای ، شیر پروانه ای هم مرکز یا متحدالمرکز(Concentric) است. در این نوع شیر پروانه ای، میله متصل کننده دیسک به بدنه شیر در میانه یا همان مرکز دیسک قرار دارد و دیسک حول محور آن میچرخد. این شیر معمولا دارای یک سیت ( محل تماس دیسک با بدنه ) از جنس لاستیک یا مواد الاستیکی میباشد که باعث میشود دیسک به خوبی در آن جای بگیرد و آب بندی درست انجام شود.
نوع دیگر شیر پروانه ای بر اساس محل قرار گرفتن میله و دیسک، شیر پروانه ای خارج از مرکز یا اسنتریک (Eccentric) میباشد که بر خلاف شیر پروانه ای هم مرکز، میله در پشت دیسک قرار میگیرد.
مزایای شیر پروانه ای
این نوع از شیرها دارای مزایای بسیاری نسبت به شیرهای دروازه ای، گلاب، پلاگ و توپی دارند به ویژه اینکه میتوان از آنها برای سازههای بزرگ نیز استفاده کرد. مهمترین مزایای ان میتوان به صرفه جویی در وزن، فضا وهزینه اشاره کرد. هزینههای نگهداری این نوع از شیرها معمولاً کم است زیرا حداقل تعداد قطعات متحرک وجود دارد و هیچ روزنه ای برای به دام انداختن مایعات در آن تعبیه نشده است. شیرهای پروانه ای مخصوصاً برای پردازش جریانهای بزرگ مایعات یا گازها در فشارهای نسبتاً کم و برای دست زدن به دوغاب یا مایعات با مقادیر زیاد مواد جامد معلق مناسب هستند. شیرهای پروانه ای بر اساس اصل دامپر(تنظیم میزان جریان هوا) لوله ساخته شده اند. عنصر کنترل جریان یک دیسک تقریبا برابر قطر تقریبی به قطر داخلی لوله مجاور است که با استفاده از یک محور عمودی یا افقی میچرخد. هنگامیکه دیسک به طور موازی با محور لوله کشی قرار دارد ، شیر کاملاً باز میشود. هنگامیکه دیسک به وضعیت عمود نزدیک میشود ، شیر بسته میشود. موقعیتهای میانی این دو حالت یعنی بستن و باز کردن کامل را میتوان با استفاده از دستگاههای قفل ایمن ایجاد نمود.
- طراحی جمع و جور در مقایسه با شیرهای دیگر به فضای بسیار کمتری احتیاج دارد
- وزن سبک
- عملکرد سریع: به زمان کمتری برای باز کردن یا بسته شدن نیاز دارد
- در اندازههای بسیار بزرگ (تا 80 اینچ) موجود است
- افت فشار کم و بازیابی فشار بالا
### پایان خبر رسمی