، (اخبار رسمی): در ماه های آخر سال 1400 شاهد افزایش قیمت برنج به اندازه 10 تا 12 درصد بودیم.
این مسئله باعث شد تا برای تهیه برخی از محبوب ترین انواع برنج خریداران مبالغ 80 تا 90 هزار تومان به ازای هر کیلو پرداخت کنند. با توجه به اینکه این ماده غذایی از کالاهای اساسی سبد ایرانیان است، چنین قیمت هایی غیرقابل قبول می باشد و تهیه این محصول را برای بسیاری از خانواده های کم درآمد دشوار می کند.
در همین خصوص سوالاتی همچون عوامل موثر بر قیمت برنج، فروشگاه های تهیه برنج با قیمت مناسب و تغییرات نرخ برنج در ماه های بعدی سال پیش می آید که در ادامه به بررسی آن ها خواهیم پرداخت.
میزان تولید و مصرف برنج
در ایران از آن جایی که یکی از اقلام پر استفاده در سفره های ایرانی برنج است، این ماده غذایی در دسته کالاهای پر مصرف طبقه بندی می گردد و مصرف سالانه آن در حدود 3.5 میلیون تن می باشد. از این مقدار حدود 2.2 میلیون تن به برنج ایرانی و 1.3 تن به برنج خارجی تخصیص پیدا می کند.
در سال های اخیر با افزایش روز افزون بهای برنج شاهد کاهش این میزان بوده ایم. با این حال باز هم مقادیر بالایی از ااین محصول هر ساله در حال مبادله می باشد و مصرف هر ایرانی در طول سال حدود 36.5 کیلوگرم تخمین زده شده است. این در حالیست که تولید برنج در ایران حدود 40 درصد کاهش یافته و میزان برداشت محصول در سال گذشته حدود 1.5 میلیون تن گزارش شده است.
دلایل افزایش قیمت برنج
دولت تلاش بسیاری برای کنترل قیمت برنج پیش از شروع سال 1401 نمود که باعث شد تا حدودی بازار برنج متعادل باقی بماند اما با گذشت یک هفته از تعطیلات نوروزی باز هم اخباری مبنی بر قیمت های بالای برنج را می توانید مشاهده کنید. با گشتن در بازار می توان با نرخ های بالای 100 هزار تومان برای این ماده غذایی مواجه شد. اما چرا باید نرخ برنج با چنین افزایشی روبرو شود؟ آیا تدابیر اندیشیده شده برای کنترل قیمت ها کار سازند؟
دستوری کردن قیمت ها
یکی از اولین راه کارها برای کنترل قیمت دستوری نمودن قیمت ها می باشد. به این شکل که دولت ابتدای هر سال انواع برنج موجود را قیمت گذاری کرده و با همان نرخ از کشاورزان خریداری می نماید. این راه حل می تواند برای کوتاه مدت و تا زمانی که دولت در انبارهای خود برنج داشته باشد، مفید واقع شود. با این حال معایب این روش از مزایای آن بیشتر است، از جمله نقاط ضعف یاد شده برای این راه کار عبارتند از:
- احتکار برنج توسط فروشندگان و واسطه ها:
با دستوری شدن قیمت ها فروشندگانی که برنج گران خریده اند آن را در انبار های خود نگه داری کرده و به بازار عرضه نمی کنند. این کار باعث پایین آمدن نسبت عرضه به تقاضا و گرانی برنج خواهد شد.
- افزایش نرخ قاچاق برنج:
نرخ های تعیین شده برای برنج پاسخگوی هزینه های کشاورزان برای تولید شان نمی باشد. بنابراین آن ها محصولات خود را به دولت نمی فروشند. در عوض دلالان سود جو با نرخی بالاتر وارد عمل شده و پس از خرید محصولات از کشاورزان اقدام به قاچاق ماده غذایی مذکور به خارج از کشور می نمایند. این موضوع باعث کاهش مقدار برنج عرضه شده در بازار و افزایش قیمت ها می گردد.
وجود واسطه ها از دیگر دلایل بسیار مهم در قیمت بالای برنج وجود واسطه ها و دلالان می باشد. این افراد با خرید برنج در قیمت های پایین از کشاورز و عرضه آن با قیمت های بالا سود بالایی دریافت می کنند. در سال 1400 تفاوت قیمت خرید از کشاورز تا قیمت بازار حدود 20 هزار تومان به ازای هر کیلو بود. به طوری که بسیاری از کشاورزان قیمت فروش 45 تا 50 تومان برای هر کیلو برنج را اعلام کردند، در حالی که بهای دریافتی در بازار تا حدود 80 هزار تومان هم بالا رفته بود.
پس یکی از راه حل های بسیار کاربردی که می تواند در پایین آمدن قیمت ها نقش به سزایی بازی کند، حذف واسطه ها می باشد. در بسیاری از کشورها به خصوص بخش های آسیایی که مصرف برنج بالایی دارند، برنج و دیگر محصولات به صورت بسته بندی و با نرخ ثابت توسط سایت هایی همچون آسیا مارکت عرضه می گردند که موجب حذف دخالت واسطه ها می شود.
در ایران نیز شرکت هایی در این خصوص فعال هستند که با اطلاع رسانی دقیق قیمت ها و حذف واسطه های بازار تعادل لازم را در خرید انواع محصولات همچون برنج به موجود آورند. از جمله معتبر ترین مراکز در ایران می توان به شرکت پیشرو کشت آریان با نام اختصاری کاویش اشاره نمود که خریداران می توانند برای اطلاع از قیمت های لحظه ای و خرید بدون واسطه برنج و سوغاتی های شمال به نشانی www.cavishfood.com مراجعه نمایند.
ممنوعیت واردات و کاهش اعتماد مصرف کنندگان به برنج خارجی
هر ساله با شروع فصل برداشت برنج، به منظور حمایت از کالای ایرانی واردات برنج خارجی ممنوع می شود. همچنین با اعمال مالیات های سنگین برای واردات برنج، بسیاری از تاجران ازین کار اجتناب می کنند. از طرفی با کاهش تولید برنج کشور با کمبود منابع مواجه می شود که از عوامل افزایش قیمت هاست.
از دیگر مشکلات پیش آمده در خصوص برنج خارجی کاهش اعتماد خریداران به کیفیت این محصول می باشد. پس از انتشار تحقیقاتی با عنوان وجود سرب در برنج های هندی بسیاری از افراد به سمت خرید برنج داخلی رفتند. حتی در حال حاضر رستوران ها نیز ترجیح می دهند از برنج خارجی استفاده نکنند.
کاهش تولید برنج و مشکلات زیست محیطی
همانطور که می دانیم، منابع آبی کشور بسیار محدودتر از گذشته شده و کاشت محصولاتی مانند برنج که نیاز به مصرف آب بالایی دارند در این شرایط منطقی نیست. در واقع کشت برنج در مناطقی همچون خوزستان که از کم آبی رنج می برند باعث ایجاد خسارات بسیاری برای ساکنان این منطقه خواهد شد. بنابراین کشت برنج در بسیاری از مناطق متوقف شده و از طرفی بلایای طبیعی همچون سیل باعث از بین رفتن بخشی از محصولات کشاورزان شده است.
در نهایت می توان پیش بینی کرد که در صورت استفاده نکردن از راه حل های مناسب کنترل قیمت همچون کاهش هزینه های کشت و حذف واسطه ها قیمت برنج با افزایش بیشتری مواجه خواهد شد. پیشنهاد ما به شما بررسی قیمت ها از سایت های بدون واسطه و تهیه برنج از این مراکز می باشد. یکی از اولین و بهترین مراکز برای خرید سوغاتی های شمال و خرید برنج فروشگاه کاویش است که می توانید به این سایت مراجعه کنید.
### پایان خبر رسمی