، تهران , (اخبار رسمی): هفته دولت علاوه بر گرامیداشت یاد و خاطره دولتمردان شهیدی که خون خود را در راه اعتلای این نظام تقدیم کردند، زمانی است برای ارزیابی در عملکرد دولت و نگاه عمیق‌تر به چگونگی عملکرد بهتر در آینده. .....
به گزارش اخبار رسمی به نقل از روابط عمومی مرکز ملی فضای مجازی،هفته دولت علاوه بر گرامیداشت یاد و خاطره دولتمردان شهیدی که خون خود را در راه اعتلای این نظام تقدیم کردند، زمانی است برای ارزیابی در عملکرد دولت و نگاه عمیق‌تر به چگونگی عملکرد بهتر در آینده. عملکرد بهتر دولت در آینده را می‌توان با رویکرد حکمرانی خوب (Good Governance) تحلیل کرد.
پارادایم حکمرانی خوب نتیجه ضرورت اتخاذ رویکردهای جدید در مدیریت مسائل پیچیده حکومتداری و همچنین تغییرات سریع فناوری در اواخر دهه 90 میلادی بود که باعث شد رویکرد جدیدی با نام حکمرانی خوب در حکمرانی نوین به وجود آید. حکمرانی خوب مردم را در رسیدن به منافع و مزایایی مورد نیاز کمک می‌کند. این مفهوم دارای مولفه‌هایی است که باید به آنها توجه شود: اولین مولفه حکمرانی خوب مدیریت مشارکتی است که در پی مشارکت مردم در تمامی فرایندها به ویژه تصمیم‌گیریها می‌باشد. این مشارکت می‌تواند مستقیم و یا غیرمستقیم از طریق نماینده‌ها صورت گیرد. دومین مولفه حکمرانی خوب حاکمیت قانون است. در این سیستم، حکومت باید کاملا بی‌طرفانه و با رعایت چارچوب‌های عادلانه و منصفانه به گونه‌ای عمل کند که به ویژه اقشار آسیب‌پذیر جامعه دچار آسیب نشوند. پاسخگویی مولفه سوم حکمرانی خوب است که به درجه پاسخگو بودن نظام حاکمیت به ذینفعان و مردم بر می‌گردد. جریان آزاد اطلاعات و قابلیت دسترسی سهل و آسان به آن برای تمامی ذی نفعان و مردم و به اصطلاح شفافیت، مولفه دیگر حکمرانی خوب است که طی آن اطلاعات باید به اندازه کافی و قابل فهم در دسترس همه باشد و از قوانین و مقررات مشخص و از پیش تعیین شده‌ای پیروی نماید. استفاده بهینه، کارا و مناسب از منابعی که در اختیار حاکمیت است و استفاده از آنها در جهت رفع نیازهای مردم به نحو احسن، مولفه دیگری از حکمرانی خوب می‌باشد که کارایی و اثربخشی نامیده می‌شود. داشتن احساس مسئولیت حکومت نسبت به تامین خواسته‌ها و تمایلات افراد، یکی دیگر از مولفه‌های اصلی حکمرانی خوب است. همچنین هر جامعه‌ای از کنشگران با منافع، نظرها و سلایق گوناگون تشکیل شده است و این هنر حکمرانی خوب است که بتواند همه این منافع و نظرها متفاوت را با دستیابی به یک اجماع گسترده تامین نمایند. در نهایت برابری فرصت‌ها و رعایت جنبه عدالت و انصاف و عدم تبعیض بین همه مردم از دیگر اصول حکمرانی خوب است.
پیشرفت فضای مجازی این امکان را برای نظام حکمرانی به وجود آورده است تا بتواند الگوی حکمرانی خوب و مولفه‌های آن را به شکل مطلوب اجرا نماید. امکاناتی که فناوری اطلاعات و ارتباطات در اختیار حاکمیت قرار می‌دهد، باعث می‌شود تا اصل مکان محور بودن در فضای حقیقی از بین برود و افراد بتوانند بدون حضور در مکان خاص، در فرایندهای حاکمیت مشارکت داشته باشند. در سیستم سنتی حکومتداری، مشارکت مستقیم مردم در فرایندهای تصمیم‌گیری به ندرت (انتخابات) صورت می‌گیرد. اما فضای مجازی و ابزارهای آن این امکان را فراهم آورده است که همه افراد بتوانند بدون اینکه نماینده‌ای انتخاب کنند، خود به طور مستقیم در تصمیم گیری‌ها شرکت داشته باشند و برای حاکمیت نیز رصد ذائقه مردم در فضای مجازی به صورت بی‌درنگ امکان‌پذیر باشد. این فناوری می‌تواند عنصر مهم مردم سالاری باشد و باعث تولید رفتارها و سیاست‌های دموکراتیک گردد. ارائه اطلاعات در دسترس و آزاد به مردم و رابطه دوسویه با نخبگان حاکمیتی در فضای مجازی می‌تواند منجر به مشارکت فعال بیشتر مردم در فرایندهای حاکمیتی شود. امکان دسترسی همگان به اطلاعات آزاد می‌تواند در راستای عدالت اجتماعی نیز باشد که در آن اطلاعات برای همه گروه‌ها اعم از موافق و مخالف، ورای مکان چه در شهر و چه در روستا، ورای هر قومیت و ... فراهم می‌شود. گردش آزاد اطلاعات می‌تواند منجر به شفافیت حاکمیت در برابر مردم شود. این فضا می‌تواند با امکاناتی که در اختیار حاکمیت و مردم قرار می‌دهد، حوزه عمومی را شکل دهد که در آن همه ذینفعان بر سر مباحث مختلف، به گفتگوی آزادانه بپردازند و در نهایت بهترین تصمیم اتخاذ شود.
اکنون با توجه به فراگیری فضای مجازی و امکاناتی که این فضا برای جهش و جبران عقب‌ماندگی‌ها در اختیار ما قرار می‌دهد، نمی‌توانیم از این فرصت تاریخی بگذریم و به دلیل نگرانی‌های فرهنگی و اجتماعی که داریم، تسلیم شویم. فضای مجازی به این دلیل که ابزار نیست و توانمندسازی (Empowerment) هم علاوه بر تواناسازی دارد، بسیار متفاوت از ابزارهای گذشته است. یعنی انسانی که در فضای مجازی قرار می‌گیرد یا فضای مجازی بخشی از زندگی او می‌شود، انسانی نیست که فضای واقعی او بسط یافته باشد، بلکه یک توسعه مرکب است و این باعث می‌شود که انسان با کمک فضای مجازی نه فقط توانا شود، بلکه توانمند شود. به طور مثال در تواناسازی وقتی شما ابزار را از انسان بگیرید، آن انسان بر می‌گردد به انسان بدون ابزار. ولی انسانی که تجربه زیست در فضای مجازی را داشته باشد، وقتی از فضای مجازی خارج می‌شود، به انسان قبلی که فضای مجازی را زیست نکرده بر نمی‌گردد، بلکه انسان توانمندی است و یک انسان عروج کرده به جای دیگر است. بر این اساس فضای مجازی می‌تواند به وسیله اطلاعات و امکاناتی که در اختیار فرد قرار می‌دهد، او را تشویق به مشارکت فعال و عقلانی در فرایندها و تصمیم‌گیری‌های حاکمیت کند، که اگر این فضا نبود شاید تنها مشارکت منفعلانه داشت.
فضای مجازی می‌تواند به بسیج مردم در راستای حل مشکلات جاری کشور مانند مشکلات زیست محیطی نیز کمک نماید. همچنین فضای مجازی این امکان را برای گروه‌ها و کسانی که در حالت عادی نمی‌توانستند به نظام حاکمیت دسترسی داشته باشند، فراهم می‌کند تا ابراز وجود کنند و در تصمیم‌گیری های حاکمیت دخالت داشته باشند. این موضوع می‌تواند باعث افزایش همگرایی و کاهش واگرایی در جامعه شود، که در حاکمیت به عنوان یک هدف مطرح است نه به عنوان یک ابزار.
همه این موارد می‌تواند باعث افزایش کارایی و اثربخشی حاکمیت باشد. برای اثربخشی بیشتر، باید بین مردم و حاکمیت ارتباطی موثر و فعال وجود داشته باشد و بر این اساس تصمیماتی اتخاذ می‌شود که بر اساس خواست اکثریت مردم در میدان عمل است. بر این اساس می‌توان گفت فضای مجازی با ابزارهایی که در اختیار حاکمیت می‌گذارد، الگوی حکمرانی خوب را در جامعه می‌تواند، ترویج دهد و نظام حاکمیت را در بهتر شدن عرضه خدمات، مشارکت فعال مردم در فرایندهای تصمیم‌گیری، افزایش پاسخگویی، شفافیت و اثربخشی حاکمیت کمک کند. بنابراین توجه جدی نخبگان حاکمیت را می‌طلبد تا با استفاده از امکاناتی که فضای مجازی به راحتی در اختیار آنها قرار می‌دهد، در جهت تغییر الگوی مدیریت حاکمیت سنتی گام بردارند و در جهت تامین منافع بیشتر مردم حرکت کنند.
### پایان خبر رسمی