چرا عطرِ خود را متوجه نمی­‌شویم؟

پنج‌شنبه 97/1/30، تهران , (اخبار رسمی): قبل از اینکه از خانه خارج شوید، عطر می‌­زنید؛ طی روز، دوستان و همکاران در مورد عطرِ خوشایندی که زده‌­اید، نظر می­‌دهند؛ اما خودتان، عطری که زده‌­اید را متوجه نمی­‌شوید.

به گزارش لوکس بایر، حتی اگر اطرافیان به عطرِ شما توجه کنند؛ بازهم با خودتان می‌­گویید عطری که برایش هزینه کرده‌­اید ارزشش را نداشت. علت چیست؟ چرا بینی شما باعث می‌­شود فکر کنید که عطرتان بیشتر از 10 دقیقه دوام نمی‌­آورد؟ چطور دیگران می‌­توانند عطر شما را استشمام کنند، اما خودتان نمی­‌توانید؟ پخش شدنِ اتم‌­های عطرتان در هوا، علتِ این موضوع نیست. بلکه علت، خستگی بینی پس از چند دقیقه بوییدنِ عطر است.

سیستم بویایی چگونه کار می‌­کند؟

هنگامی‌که هوای حاوی مولکول­‌های عطر را تنفس می­‌کنید، گیرنده‌­های بویایی درون بینی، مولکول­‌های معطر را دریافت می­‌کنند. این مولکول­‌ها از طریق گیرنده بویایی به حباب بویایی می‌­روند و در این قسمت نوت­‌های بویایی ثبت می‌­شوند. سیگنال­‌های خارجی از حباب بویایی، بوسیله سلول‌های میترال به کرتکس بویایی مغز می‌­روند؛ جایی که رایحه بصورتِ آشنا، غریبه، تهدیدکننده یا امن درک می­‌شود.

ارتباط میان بوییدن و کوری بویایی

"کوری بویایی" اصطلاحی به معنای از دست دادن کامل توانایی درکِ روایحی که دیگران به راحتی آن‌­ها را استشمام می‌­کنند، است. این اتفاق زمانی می­افتد که مغز شما رایحه مورد نظر را به عنوان یک بوی آشنا و غیر تهدیدکننده شناسایی می‌کند.

در فرآیند شناسایی روایح، هنگامی‌که سلول­های میترال، سیگنال‌­های یک رایحه خاص را به کرتکس بویایی مغز می‌­فرستند، سلول­‌های میترال این سیگنال­‌ها را به قسمت‌­های خاصی از سیستم لیمبیک نیز می­‌فرستد. سیستم لیمبیک، مسئولیت اولیه ترشح هورمون­‌ها، واکنش‌­های عاطفی و حافظه را بر عهده دارد. علاوه بر این، بخشی از سیستم لیمبیک مغز، هنگامی که آدرنالین و نورادرنالین ترشح می­‌کند، تعیین‌کننده واکنش ستیز-گریز است. هنگامی‌که این اتفاق می­افتد، مغز توانایی پردازش رایحه و شناسایی آن را دارد. چنانچه مغز رایحه را ایمن و غیر خطرناک شناسایی کند، به راحتی رایحه را پس می‌­زند، وقتی مغز این سیگنال را به بدن می­‌فرستد، بدن نیز آن را به راحتی رد می­‌کند.

حساسیت بویایی و بقا

یکی از شاخص‌­های بقا در انسان، حساسیت و توانایی بویایی است. در جوامع ابتدایی، اجداد ما از این توانایی خارق‌­العاده استفاده می‌کردند تا تشخیص دهند که آیا غذا هنوز قابل مصرف هست یا خیر. بوی گوشت پوسیده حیوانات، سیگنال­‌هایی به مغز می­‌فرستاد که انسان متوجه بد بودن آن می‌­شد  و بدین ترتیب، آن را غیرقابل مصرف و خطرناک درک می‌­کرد.

همچنین، ما به صورت غریزی به بوهای بد حساس هستیم. مغز در امتداد دریافت این بوها، سیگنال­هایی به بدن می­‌فرستند که متوجه شویم چیزی غیر طبیعی در محیط وجود دارد. هیپوکامپ و آمیگدالا دو بخشِ سیستم لیمبیک مغز است که یک رایحه را با یک خاطره منفی یا یک فکر منفی مرتبط می­‌سازد. بدین ترتیب، برخی از روایح و نوت­‌های عطری برایمان خوشایند و برخی نامطلوب هستند.

عطرِ شما و آنچه بدنتان فکر می­‌کند!

کوری بینی ارتباط مستقیمی با مکانیزم بقا در سیستم بویایی دارد. مغز و سپس بدن شما، عطر و رایحه مورد نظر را بی­ خطر استنباط می‌­کند و نیازی نمی­‌بیند که شما نگران خطر یا تهدید خاصی باشید؛ به همین دلیل محرک واکنش­‌های منفی در ذهن نخواهد بود و بدین ترتیب، بدنتان آن رایحه را رد می­‌کند.

سیستم بویایی بر خلاف سیستم شنوایی که قادر به انتخاب از سیگنال­‌های صوتی محیط است، نمی‌­تواند انتخاب کند که برکدام رایحه متمرکز شود و تمامی آن­‌ها را دریافت می­‌کند. اما گوش‌­های ما قادرند در تلفیقی از صداهای متفاوت، یکی را انتخاب و باقی را رد کنند. بدین ترتیب، از لحاظ شنوایی می­‌توانیم روی یک صدا متمرکز شویم؛ اما سیستم بویایی اینگونه نیست و نیاز دارد تا همه روایح را استشمام کند.

### پایان خبر رسمی