، تهران , (اخبار رسمی): بواسیر یا هموروئید از بیماری‌هایی است که بیان آن همیشه با ترس و خجالت همراه است. براساس یک گزارش کلی، حدس زده می‌شود که بیش از نیمی از افراد در طول مدت زندگی خود لااقل یک مورد از این بیماری را تجربه کرده‌اند.
بواسیر یا هموروئید چیست؟
بواسیر یا هموروئید از گروه بیماری‌های مقعدی یا نشیمنگاه است. این بیماری در اطراف ناحیه مقعد رخ می‌دهد . در این بیماری، عروق خونی اطراف ناحیه‌ی مقعد در اثر کشش و فشار بیش از اندازه دچار کشیدگی و پارگی می‌شوند.
این کشش و فشار شدید می‌تواند ناشی از زور زدن زیاد هنگام دفع مدفوع سفت و سخت در زمان یبوست باشد.
همچنین در زنان هم به هنگام بارداری یا زایمان سخت ممکن است به رگ‌های نواحی تحتانی از جمله مقعد فشار زیادی وارد شود به همین دلیل میزان شیوع بواسیر در زنان نسبت به مردان بسیار بیشتر است.
مویرگ‌ها و رگ‌های ناحیه مقعد به شدت پر خون هستند. این رگها هنگامی که تحت فشار و کشش قرار می‌گیرند خون داخل آنها محتبس می‌شود . افزایش فشار خون داخل این رگها باعث گشاد شدن ، پیچ در پیچ شدن و التهاب آنها می‌شود که باعث به وجود آمدن بیماری بواسیر می‌شود.
فشار ناشی از دفع مدفوع سخت و سفت در زمان یبوست و یا هرگونه عامل ایجاد کننده‌ی فشار مانند بارداری، عامل اصلی التهاب و تورم رگها است.
انواع بواسیر
بسته به محلی که رگ‌های مقعد دچار کشیدگی و آسیب شده‌اند، بیماری بواسیر به دو نوع بواسیر داخلی و بواسیر خارجی تقسیم می‌شود.
بواسیر داخلی
در بواسیر داخلی رگ‌های ناحیه داخلی مقعد دچار آسیب و کشیدگی می‌شوند. این نوع بواسیر غالبا با خونریزی ولی بدون درد همراه است. میزان گیرنده‌های عصبی درد در ناحیه‌ی داخلی مقعد بسیار کمتر است.
بواسیر خارجی
در بواسیر خارجی رگ‌های ناحیه‌ی خارجی مقعد درگیر می‌شوند و التهاب و تورم این رگها به شکل توده‌ها و زائده‌های گوشتی شکل در اطراف سوراخ مقعد پدید می‌آیند. این‌ها همان برآمدگی‌هایی هستند که در مقعد افراد مبتلا به بواسیر مشاهده می‌شود. در این نوع بواسیر بیمار با درد بسیار شدیدتری به خصوص در هنگام دفع مدفوع مواجه است.
بواسیر در زنان
زنان به سبب برخی دلایل که در ادامه ذکر می‌شود بیشتر در معرض ابتلا به بواسیر قرار دارند. نه اینکه این بیماری مختص زنان باشد ولی مطالعات نشان می‌دهد که زنان در برابر این بیماری آسیب پذیرتر هستند.
یکی از مواردی که باعث ایجاد و تشدید بیماری بواسیر می‌شود دوران بارداری و زایمان است که جزء سخت‌ترین دوران‌های زندگی هر زنی به شمار می‌رود و با عوارض و مشکلات گوناگونی همراه است. در این دوران به دلیل چاقی و اضافه وزن فشارهای زیادی به نواحی تحتانی بدن و مقعد وارد می‌شود و اختلالات هورمونی سبب می‌شوند که مادر باردار بیشتر دچار یبوست شود. به همین دلیل بیشتر زنان باردار در دوران بارداری خود با بواسیر روبرو می‌شوند.
به طور کلی زنان به دلیل برخی تغییرات هورمونی در برابر ابتلا به یبوست آسیب پذیرتر هستند و از همین رو احتمال بروز یبوست در آنان بسیار بیشتر است.
علائم و نشانه‌های بواسیر
بیماری بواسیر یا هموروئید علائم و نشانه‌های فراوانی دارد و از گروه بیماری‌های پر نشانه شناخته می‌شود . علائم و نشانه‌های بواسیر به راحتی قابل تشخیص است و حتی خود فرد هم می‌تواند آنها را تشخیص دهد. ولی به علت تشابه برخی از این علائم و نشانه‌ها با سایر بیماری‌های مقعدی و بیماری‌های خطرناک گوارشی مانند سرطان روده بهتر است که بررسی و تشخیص این علائم توسط پزشک متخصص صورت بگیرد.
خونریزی از مقعد به هنگام دفع مدفوع
خونریزی از مقعد اولین زنگ خطر برای این بیماری است. اگر هنگام دفع مدفوع با خونریزی روبرو شدید بدانید که مشکلی به وجود آمده و باید به پزشک مراجعه کنید.
این خونریزی ابتدا ممکن است به صورت کم و بسیار خفیف باشد و به صورت قطره‌ای همراه مدفوع خارج شود ولی رفته‌رفته بر شدت آن اضافه می‌شود و بیمار را در خطر ابتلا به کم خونی قرار می‌دهد.
احساس درد ناحیه مقعد
بسیاری از بیماران مبتلا به هموروئید با احساس درد در ناحیه‌ی مقعد به خصوص در زمان دفع مدفوع مواجه می‌شوند. این درد ممکن است در ابتدا بسیار خفیف و جزئی باشد ولی به مرور زمان و با پیشرفت بیماری، می‌تواند شدیدتر شود و تحمل آن دشوار شود. بسیاری از بیماران برای فرار از این ترس معمولا اجابت مزاج خود را به تعویق می‌اندازند که عوارض بسیار خطرناکی در بر دارد. تعداد و تمرکز گیرنده‌های درد در ناحیه خارجی مقعد بسیار بالا است.
وجود توده‌ها و زائده‌های گوشتی در اطراف مقعد
به علت تورم و افزایش فشار خون داخلی رگ‌های آسیب دیده در اطراق مقعد، زائده‌ها و توده‌هایی گوشتی در اطراف ناحیه‌ی مقعد بیماران مبتلا به بواسیر دیده می‌شود. این منظره‌ی نامناسب برای بسیاری از بیماران با ترس و خجالت همراه است. ناگفته نماند افرادی که تجربه‌ی رابطه‌های جنسی مقعدی متعددی را تجربه کرده‌اند هم به این حالت دچار می‌شوند. به همین دلیل این بیماران با ترس و خجالت فراوان به پزشک مراجعه می‌کنند.
احساس سوزش و خارش در ناحیه مقعد
به علت وجود التهاب و تورم در رگ‌های ناحیه‌ی مقعد ممکن است ترشحات چرکی و عفونی به وجود بیاید که می‌تواند باعث تحریک پوست شود. به دنبال این امر فرد بیمار احساس سوزش و خارش در ناحیه مقعد خود می‌کند. البته این علامت در موارد بسیار خاصی از این بیماری مشاهده می‌شود و در تمامی انواع بواسیر وجود ندارد.
خروج مواد لزج و چسبنده از مقعد به دنبال دفع مدفوع
افراد مبتلا به بواسیر در هنگام دفع مدفوع ممکن است با ترشحات لزج و چسبنده‌ای مواجه شوند. این ترشحات با قوامی شبیه به سفیده‌ی تخم مرغ در اثر کم تحرکی روده‌ها و یبوست به وجود می‌آیند. هنگام شستن مقعد این ترشحات به سختی از روی پوست پاک می‌شوند.
احساس دفع ناقص مدفوع
بیماران مبتلا به هموروئید ممکن است در اثر پیشرفت بیماری‌شان با مشکلات مربوط به رکتوم مواجه شوند. در ناحیه ی رکتوم عضلاتی وجود دارد که ذخیره و دفع مدفوع را کنترل می‌کنند. در صورت آسیب به این عضلات مدفوع نمی‌تواند به صورت کامل تخلیه شود و فرد احساس می‌کند که باز هم به دفع مدفوع نیاز دارد.
دلایل ایجاد بواسیر
بواسیر یا هموروئید از بیماری‌هایی است که ابتلا به آن ارتباط بسیار نزدیکی با نوع تغذیه و سبک زندگی افراد دارد. البته موارد ناشناخته دیگری هم وجود دارند که باعث ایجاد این بیماری می‌شود ولی در یک مطالعه کلی مشخص شد که موارد زیر از اصلی‌ترین دلایل ابتلای به بیماری بواسیر یا هموروئید است.
یبوست
اسهال مزمن
رابطه جنسی مقعدی
بارداری و زایمان سخت
چاقی و اضافه وزن
عدم تحرک
زور زدن و نشستن طولانی مدت در توالت
تمرینات ورزشی سنگین و غیرمتعارف
جابجایی اشیای سنگین
کرون روده
سرطان روده
روش‌های پیشگیری از بواسیر
بیماری بواسیر یا هموروئید از آن دسته بیماری‌هایی است که قابل کنترل و پیشگیری است و با رعایت چند نکته ساده می‌توان از بروز آن جلوگیری کرد. از آنجایی که ابتلا به بواسیر در ارتباط مستقیم با نوع تغذیه و سبک زندگی افراد قرار دارد بنابراین با تغییر رویکرد در این دو زمینه می‌توان تا حد زیادی از بروز آن پیشگیری کرد. در ادامه مطلب به مواردی که در پیشگیری از بروز بواسیر تأثیر گذارند اشاره خواهیم کرد.
نوشیدن آب کافی در طول روز (8 الی 9 لیوان)
مصرف فراوان میوه‌ها و سبزیجات
رژیم غذایی سرشار از منابع غنی فیبر
پرهیز از مصرف نوشیدنی‌های الکلی
دوری از مصرف مواد مخدر
انجام ورزش و تحرک کافی
پرهیز از زور زدن و نشستن طولانی مدت در توالت
تناسب وزن
پرهیز از نشستن و ایستادن و طولانی مدت
عدم انجام ورزش‌ها و حرکات سنگین
پرهیز از حمل و جابجایی اشیای سنگین
پرهیز از ارتباط جنسی مقعدی
درمان سریع یبوست و اسهال
آیا بیماری بواسیر باعث سرطان می شود؟
پاسخ منفی است. خیر بواسیر با سرطان هیچ ارتباطی ندارد اما باید به چند نکته توجه کنید. برخی سرطان‌های مانند سرطان روده بزرگ و سرطان رکتوم علائم و نشانه‌های مشابهی با بواسیر دارند که اصلی‌ترین آن خونریزی از مقعد است. به همین دلیل هرگاه با خونریزی مقعدی مواجه شدید برای بررسی دقیق‌تر به پزشک مراجعه کنید. همچنین برخی توده‌های سرطانی مقعد می‌توانند باعث ایجاد خونریزی‌های مقعدی شوند که در غالب موارد با خونریزی ناشی از بواسیر اشتباه گرفته می‌شود.
### پایان خبر رسمی