، تهران , (اخبار رسمی): فیبر غذایی، خوراکی‌هایی از نوع کربوهیدرات هستند که در گیاهان وجود دارد. دستگاه گوارشی بدن انسان آنزیمی برای هضم این نوع پلی ساکاریدها ندارد. در نتیجه بر خلاف سایر کربوهیدرات‌ها نمی‌تواند آنها را به مولکول‌های شکر تجزیه کند.
فیبر یکی از مهم‌ترین عناصر حیاتی برای حفظ سلامتی بدن است و می‌تواند از بروز بسیاری از بیماری‌ها جلوگیری کند و بدن را در شرایط بهتری برای مقابله با بسیاری از بیماری‌ها قرار دهد
فیبر غذایی در تمامی خوراکی‌های طبیعی وجود دارد ولی چرا بیشتر افراد میزان فیبر دریافتی‌شان کمتر از میزان استاندارد است؟ اشکال کار در کجاست؟
پزشکان و متخصصان سلامتی بارها و بارها به فواید فیبر اشاره کرده‌اند و تقریبا امروزه همه می‌دانند که فیبر یکی از مهم‌ترین عناصر حیاتی برای حفظ سلامتی بدن است. مطالعات نشان داده که فیبر می‌تواند از بروز بسیاری از بیماری‌ها جلوگیری کند و بدن را در شرایط بهتری برای مقابله با بسیاری از بیماری‌ها قرار دهد. بیماری‌هایی که امروزه گریبان‌گیر افراد بسیار زیادی شده‌اند و طبق گزارشات واصله از سازمان بهداشت جهانی سالیانه میلیون‌ها نفر جان خود را در اثر این بیماری‌ها از دست می‌دهند.
فیبر غذایی
آجیل، غلات، حبوبات، سبزیجات و میوه‌ها از غنی‌ترین انواع فیبر غذایی منابع فیبر به شمار می‌روند. به طور کلی فیبرها به دو دسته‌ی محلول در آب و فیبرهای نامحلول دسته بندی می‌شوند. هرکدام از این فیبرها عملکردهای مختلفی از خود نشان می‌دهند. فیبرهای محلول در آب در دستگاه گوارش به حالتی شبیه به ژله تبدیل می‌شوند و برای تنظیم میزان قند خون و سوخت‌و ساز بدن فوق‌العاده مفید هستند.
فیبرهای نامحلول برخلاف فیبرهای محلول در آب حل نمی‌شوند و می‌توانند تا 20 برابر وزن خود آب جذب کنند. این فیبرها حجم مدفوع را افزایش می‌دهند و حرکت مواد را در طول روده روان‌تر و آسان‌تر می‌کنند. چنین فیبرهایی برای درمان بواسیر و درمان یبوست بسیار تاثیر گذارند.
به طور کلی فواید و مزایای مصرف فیبرها در جلوگیری و درمان بسیاری از بیماری‌ها از جمله موارد زیر به اثبات رسیده است.
یبوست
اسهال
بواسیر یا هموروئید
سرطان کولون
سندروم روده‌ی تحریک‌پذیر IBS
بیماری التهابی روده IBD
تنظیم کلسترول خون
دیابت
چاقی
بیماری‌های قلبی
بیماری‌های کلیوی
انواع سرطان‌ها
میزان فیبر توصیه شده برای زنان 25 گرم در طول روز و برای مردان 38 گرم است.
فیبر غذایی غیر محلول
فیبرهای غیر‌محلول انواعی از فیبرهای خوراکی غذایی هستند که در آب حل نمی‌شوند. این نوع فیبرها در طول دستگاه گوارش بدون هیچگونه تغییری حرکت می‌کنند و در نهایت همراه با مدفوع از بدن خارج می‌شوند.
این نوع فیبر در بخش‌های بیرونی و سخت بیشتر گیاهان و سبزیجات وجود دارد مانند پوسته‌ی بیرونی غلات کامل. مصرف این نوع فیبر باعث می‌شود که غذا روان‌تر و نرم‌تر در طول دستگاه گوارش و روده‌ها حرکت کند و برای جلوگیری از ایجاد یبوست یکی از بهترین گزینه‌ها به شمار می‌روند. همچنین استفاده از منابع فیبر غیر محلول به تنظیم حرکات روده‌ها کمک می‌کند و ریسک ابتلا به سرطان روده را به شکل قابل توجهی کاهش می‌دهد.
از غنی‌ترین منابع فیبر غیر محلول می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سبزیجات و میوه‌های تازه همراه با پوست
- غلات کامل (سبوس)
- پالپ میوه‌ها
- آجیل
- برنج قهوه‌ای
- هویج
- نان گندم سبوس‌دار
- حبوبات
- گوجه فرنگی
- فیبر غذایی سلولز
سلولز ماده‌ای است که ساختار اولیه دیواره سلولی گیاهان را تشکیل می‌دهد. دستگاه گوارشی انسان قادر به هضم فیبر سلولز نیست و از آنجایی که این نوع مواد فاقد هرگونه کالری هستند نمی‌توانند به عنوان غذا به حساب بیایند. سلولز مولکول‌های بسیار بزرگی هستند که از هزاران رشته سلول ساده‌ی گلوکز تشکیل شده است. سلولز یکی از 4 مولکول اصلی تشکیل دهنده‌ی دیواره‌ی گیاهان شناخته می‌شود.
انواع فرم‌های سلولز
- α سلولز : این فرم از سلولز در محلول ۱۷٫۵ درصد از هیدروکسید سدیم در ۲۰ درجه سانتیگراد حل نمی‌شود.
- β – سلولز : سلولز در این محلول حل شده اما به محض اسیدی کردن محلول ته‌‌نشین می‌شود.
- γ سلولز : در محلول ۱۷٫۵ درصد هیدروکسید سدیم حل می‌شود اما با اسیدی شدن محلول ته‌‌نشین نمی‌شود.
- همی سلولز که همراه با سلولز در دیواره‌ی سلول‌های گیاهی وجود دارد.
لیگنین
لیگنین بیشترین نقش را در تحکیم دیواره‌ی سلولی گیاهان دارد. لیگنین مولکول بسیار بزرگی است که این خاصیت را دارد که مولکول‌های گیاهی دیگر را به یکدیگر متصل کند و یکی از مولکول‌های اصلی بافت چوب به حساب می‌آید. لیگنین عامل اصلی ایجاد رنگ قهوه‌ای در چوب درختان است و در نباتات به صورت لایه‌ای ضخیم دور سلولز را به طور کامل پوشانده است
ساختار لیگنین
لیگنین دومین پلیمر طبیعی فراوان در سطح دنیا است که از واحدهای ساختاری فنیل پروپان با اتصالات کربن- کربن و اتری تشکیل شده است. لیگنین طی یک فرایند پیچیده از واحدهای قندی در گیاهان عالی فتوسنتز می‌شود. لیکنین فاقد کالری است و به هیچ عنوان در بدن انسان هضم نمی‌شود.
علاقه‌مندان برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانند به کلینیک مهنا مراجعه کنند.
### پایان خبر رسمی