، (اخبار رسمی): شهرستان گناباد منبع قنات های خراسان است که در جنوبی ترین شهرستان استان خراسان رضوی است و شهری قدیمی و تاریخی میباشد که در ۲۸۶ کیلومتری مشهد واقع است وشهرستانهای همجوار آن در شمال فیض آباد و بجستان ، مغرب فردوس و بجستان ، شرق خواف و درجنوب قائن است.
شهرستان گناباد منبع قنات های خراسان است که در جنوبی ترین شهرستان استان خراسان رضوی است و شهری قدیمی و تاریخی میباشد که در ۲۸۶ کیلومتری مشهد واقع است وشهرستانهای همجوار آن در شمال فیض آباد و بجستان ، مغرب فردوس و بجستان ، شرق خواف و درجنوب قائن است.گناباد بخاطر قرار گیری در حاشیه کویر دارای اقلیم خشک و نیمه صحرایی است و به همین دلیل یکی از جاذبه های گردشگری مهم، از جمله قنات های چندین هزار ساله ای که از پیشینیان در این منطقه ساخته شده در دل خود جای داده است.
در ادامه به معرفی کامل شهرستان گناباد در وبلاگ های هتل میپردازیم، همراه ما باشید تا با این شهر تاریخی بیشتر آشنا شوید.
پیشینه تاریخی
معمولا محوطه های باستانی نشان از استقرار و زندگی انسان از دوران پیش از تاریخ در این ناحیه دارد . با این همه شهرستان گناباد از جمله شهرهای کهن ایران زمین است که به دلیل استقرار در منطقه سوق الجیشی مورد توجه حکمرانان در دوره هخامنشی نیز بوده است. قنات گناباد که برخی احداث آن را به بهمن پسر اسفندیار نسبت می دهند ، نشان از آبادانی و رونق این ناحیه در ادوار دیرین دارد. این شهر در صدر اسلام با نام "جناید" به تمدن عصر اسلامی راه یافته و به استناد نوشته های تاریخ نگاران و جغرافی نویسان از اعتبار و اهمیت خاصی برخوردار بوده است
وجه تسمیه
- نام قدیم شهرستان گناباد بعد از اسلام جنابد یا همان جن آباد است. جن معادل کلمه دیو در زبان پارسی قدیم است.پس نام قدیم گناباد دیوآباد بوده و علت آن این است که حفر قنات عظیم قصبه در توان انسان های معمولی نمی دیدند و آن را به دیو ها نسبت می دادند.
- گنابد جمع گنبدها بوده زیرا که در شهر گنابادِ قدیم، تمام منازل به صورت گنبدی ساخته می شده است.
- گناباد در اصل گیو آباد بوده زیرا گیو و گودرز مدتی حاکم منطقه بود ه اند و در جنگ دوازده رخ و جنگ پشن نیز ساکن در منطقه بوده اند.
جغرافیا و توپوگرافی منطقه
- این شهرستان از 3 منطقه کوهپایه ای جنوب و جنوب غربی ،مناطق دشت و کویر و منطقه ای شامل نمکزارها و شنزارهای حاشیه کویر تشکیل شده است.
- این شهرستان از دوبخش جویمند و بجستان و هفت دهستان به نامهای بجستان ، جزین ، یونسی ، پس کلوت ، حومه ، زیبد و کاخک تشکیل شده است.
- مقدار بارندگی آن بسیار کم است و به علت دوری از سطح دریا دارای هوای خشک میباشد.
- حداکثر درجه حرارت در تابستان 37 و در زمستان8 تا 10 درجه زیر صفر است .
- این شهر بر روی فلات هموار قرار داشته و با رشته کوه براکوه ۲۴ کیلومتر فاصله دارد بلندترین قله براکوه ،کوه زیبد نام دارد.
- مرتفع ترین کوههای آن سیاه کوه با ارتفاع 2440 متر ،کوه قول و میکشور با ارتفاع 2850 و کوه خانیک با ارتفاع 2813 متر است. و چرمه از دیگر کوههای این منطقه هستند.
- رودخانه مهم آن کال شور که با طول 150 کیلومتر به کویر نمک میریزد و آب آن شور است .
- پوشش گیاهی در گناباد شامل انواع تاغ ، درمنه ،خارشتر و آویشن کوهی است.
- گیاهان دارویی چون اویشن ،اسفرزه ، بارهنگ ،ترنجبین ، سماق و ریواس و درختان میوه چون سیب ، گلابی و انار در این منطقه وجود دارد.
گویش گنابادی ها
- لهجه گنابادی از نمونه های کهن زبان پارسی است که کمتر دستخوش تغییرات اساسی قرار گرفته است و بسیاری از کلمات به صورت پارسی اصیل تلفظ می شود.
- مردم گناباد مانند اکثر ایرانیان به زبان فارسی دری که یکی از فروع زبان هندی و اروپائی است و ریشه سانسکریت دارد تکلم می کند و دارای لهجه خراسانی می باشند.
- (( دکتر شریعتی می نویسد: اکنون در میان مردمی که در خراسان از دگرگونی های زمان به دور مانده اند هنوز زبان کهن پارسی قرن چهارم و پنجم زنده است و هنگامی که توده مردم طبس، فردوس، گناباد، بیرجند، قاین، سرخس و کاشمر سخن می گویند گویی سخن بیهقی و بلعمی است که می شنویم))
نژاد گنابادی ها
- مردم منطقه گناباد از نژاد آریایی هستند و چون گناباد مدت زیادی در تصرف بیگانگان نبوده ساختار قومی و نژادی آن بکر و دست نخورده باقی مانده است.
- در دوره نادرشاه به علت نامعلومی چندین خانوار از اعراب خوزستان به این مناطق کوچانیده شدند و در قسمت هایی از توابع گناباد برخی از طوایف عرب چون خزیمه، شیبانی و خفاجه سکونت داشته اند.
مذهب گنابادی ها
مردم گناباد هم مثل دیگر قهستانی ها در سال 29 هـ .ق پذیرای دین مبین اسلام شدند و وفاداری خود را به آن آیین الهی ابراز داشتند. مذهب اهالی گناباد « تشیع » عموماً شیعه اثنی عشری می باشند و یک عده از آنها در طریقت نیز وارد و در سلسله نعمت اللهیه که از سلاسل بزرگ فقر و از سابق در تشیع و اثنی عشری بودن معروف بوده داخل می باشند.
خوردنی و نوشیدنی
- آش های برند ملی گناباد ( آش های سنتی نظیر جوشبره و لخشک )
- (کلمبه ، قطاب )شیرینی های برند گناباد که برای عید نوروز پخت میشود.
- ( اشکنه شیراز و اشکنه قوروت شیراز )نوع خاصی از عمل آوری ماست که برند مخصوص گناباد میباشد.
- گندم پلو
- کشک بادمجان
نوشیدنی ها
- شربت آبغوره
- شربت شیره انگور
- آب دوغ شیراز
- آب دوغ ماست چکیده
صنایع دستی
سبدبافی،سفالگری، قالی باقی، نمدبافی و صنایع دستی گوناگون به چشم می خورد.
سفال مِند
این سفال دریکی از روستاهای گناباد موسوم به روستای مند تولید می شود.سفالگری در گناباد باپیشینه ای پنج هزار ساله و هم چون تمدن های هم عصر خود از شیوه ای یکسانی بوده اما سفال مند با مصالح و تزئینات متفاوت به شکل پدیده ای نو ظهور ازاواخر قرن یازدهم هجری در مند رایج شد.
سوغات
زیره سبز ،زعفران ،گندم و جو ، انگور بادام ، از محصولات مهم گناباد است.
### پایان خبر رسمی