فیزیوتراپی و راهکارهای مناسب درمان آسیب‌های نخاعی

شنبه 99/11/25، اهواز , (اخبار رسمی): آسیب نخاعی (Spinal Cord Injury) را می‎توان به عنوان یک اتفاق موقت، حاد و یا مزمن تعریف کرد. ضایعه نخاعی منجر به آسیب عصبی می‎شود و بر عملکرد حرکتی، حسی، تنفسی، مجاری ادراری و همچنین عملکرد جنسی تأثیر دارد.

آسیب نخاعی یا ضایعه نخاعی (Spinal Cord Injury) را می‌توان به عنوان یک اتفاق موقت، حاد و یا مزمن تعریف کرد. آسیب نخاعی یا ضایعه نخاعی منجر به آسیب عصبی می‌شود و بر عملکرد حرکتی، حسی، تنفسی، مجاری ادراری و همچنین عملکرد جنسی تأثیر دارد. وقفه‌های عصبی اتفاق افتاده در بدن بر اثر ضایعه نخاعی، فشار خون و توانایی تنظیم دمای بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

آسیب نخاعی(SCI) ، معمولا منجر به از دست دادن عملکرد حرکتی و یا حسی اندام تحتانی و فوقانی می‌شود. بنابراین ضایعات نخاعی (SCI) نه تنها بر سلامت جسمی‌و روحی افراد تأثیر دارند، بلکه تأثیر قابل توجهی بر خانواده‌ها، جوامع و مراقبت‌های بهداشتی در سراسر جهان دارند. کنترل آسیب‌های نخاعی (SCI) و حتی فیزیوتراپی کمر، به مدیریت و توانبخشی حساب شده نیاز دارد که به سطح و نوع آسیب نخاعی وارد شده، بستگی دارد. افراد مبتلا به SCI اغلب به درمان اولیه در یک بخش مراقبت‌های ویژه نیاز دارند که روند توانبخشی معمولا از محل زندگی شروع می‌شود و به دنبال آن، با درمان طولانی تر در یک کلینیک فیزیوتراپی جهت فیزیوتراپی آسیب نخاعی تکمیل می‌شود.

به طور کلی مدیریت کنترل توان بخشی افراد دارای SCI یا فیزیوتراپی آسیب نخاعی را می‌توان به سه مرحله تقسیم کرد:

1. حاد: طی مرحله حاد ضایعه نخاعی، فیزیوتراپیست، بیشتر روی پیشگیری از عوارض ثانویه، تقویت و بهبود اعصاب، رسیدگی به اختلالات زمینه ای و حداکثر عملکرد‌های جسمی‌بیمار، متمرکز است.
2. توانبخشی: تکنیک‌های توانبخشی و انواع درمان‌های فیزیوتراپی ضایعه نخاعی در این مرحله بیشترین کمک را به فرد می‌کند.
3. مزمن: در مرحله مزمن آسیب نخاعی، بیشتر از درمان‌های کمکی استفاده می‌شود.

فیزیوتراپی آسیب نخاعی (SCI)

همان طور که گفته شد آسیب نخاعی یا ضایعه نخاعی به دلیل از دست دادن عملکرد‌های بدن به طور کلی یا فقط اندام تحتانی برای بیمار، احتیاج به رسیدگی تمام وقت و کمک برای توانبخشی و شرکت در جلسات فیزیوتراپی ضایعه نخاعی برای انجام برخی امور روزانه دارد. بیمار ممکن است از 8 تا 24 هفته در بیمارستان بستری باشد. با پیگیری توانبخشی‌ها برای بیمار ممکن است 3 تا 12 ماه بسته به بررسی‌های پزشکی و عملکردی بدن طول بکشد تا از جلسات فیزیوتراپی آسیب نخاعی نتیجه مطلوب حاصل شود.

مدیریت یک فرد دارای آسیب‌های نخاعی، پیچیده و مادام العمر است و نیاز به پیگیری مداوم دارد. یک برنامه توانبخشی، باید فرد دارای آسیب نخاعی را قادر سازد تا آنجا که ممکن است یک زندگی کامل و مستقل داشته باشد. متخصصان فیزیوتراپی، کاردرمانی، گفتار درمانی، پرستاران توانبخشی، مدد کاران اجتماعی، روانشناسان و سایر متخصصان بهداشت و مراقبت‌های اجتماعی به عنوان یک تیم تحت نظارت پزشک متخصص، به صورت هماهنگ تصمیم می‌گیرند تا روی توانبخشی بیمار ضایعه نخاعی و برگشت به زندگی عادی کار کنند. پنج گام اساسی در مدیریت افراد دارای SCI و فیزیوتراپی ضایعه نخاعی عبارت است از:

• ارزیابی اختلالات و محدودیت فعالیت‌ها تعیین انتظارات با توجه به محدودیت فعالیت‌ها شناسایی اختلالات کلیدی جلوگیری کننده از توانایی جسمانی شناسایی و اجرای درمانهای فیزیوتراپی (تقویت، تحریک مفاصل، رشد مهارت حرکتی، عملکرد‌های تنفسی و قلب و عروق، کنترل درد) ارزیابی نتیجه درمان‌ها

در مرحله اولیه پس از آسیب‌های نخاعی، مدیریت فیزیوتراپی، عمدتا در پیشگیری و مدیریت عوارض تنفسی و گردش خون و همچنین به حداقل رساندن تأثیر بی حرکتی بر روی فرد دارای SCI از جمله زخم بستر و کاهش انقباضات جسمانی است. به طور کلی فیزیوتراپی آسیب نخاعی متشکل از چند بخش است که به صورت جداگانه به قسمت‌های مختلف بدن می‌پردازد:

• فیزیوتراپی تنفسی بعد از بروز عوارض آسیب نخاعی یا دیگر بیماری‌های مرتبط و افزایش ترشحات تنفسی و برای دستیابی به وضعیت تنفسی یکنواخت فیزیوتراپی با استفاده از تکنیک‌های دستی برای نظارت و مدیریت وضعیت مفاصل و اعصاب محیطی فیزیوتراپی حرکات و تمرینات ورزشی و کششی برای حفظ و تقویت تمام عضلات و اعصاب استفاده از تجهیزات فیزیوتراپی برای تسهیل الگوهای عملکردی فعالیت و حفظ دامنه حرکتی تمامی‌مفاصل با توجه به محدودیت‌های تعیین شده توسط ارزیابی‌های اولیه استفاده از جلسات آموزشی و آماده سازی خانواده و اطرافیان برای حمایت و آموزش بیمار و مراقبت از بیمار

در حالی که اکثر افراد دارای SCI یا ضایعات نخاعی، قادر به تنفس مستقل خواهند بود، اما افراد مبتلا به آسیب نخاعی به تهویه هوا نیز احتیاج دارند و ممکن است در کاهش فشار داخل شکم برای سرفه و بازدم، ظرفیت اکسیژن حیاتی آنها کاهش یابد و تنفسی با دشواری داشته باشد. مداخلات فیزیوتراپی ضایعه نخاعی شامل ترشحات تنفسی و افزایش تکنیک‌های تهویه باشد. تکنیک‌های ترشحات تنفسی شامل ضربات، ارتعاشات و لرزش و همچنین تخلیه و مکش وضعیتی است.

درمان برای بهبود تهویه شامل چسب‌های شکمی، تمرینات تنفسی عمیق و تمرین عضلات تنفسی است. از دیگر تجهیزات پزشکی که اغلب برای بهبود تهویه استفاده می‌شود، فشار هوای مداوم مثبت و فشار مثبت هوای دو سطح است. همچنین تهویه مناسب از تمامی‌زخم‌های بستری جلوگیری میکند.

مناطق مستعد ابتلا به زخم بستر عبارت است از: مفاصل، کتف و استخوان پاشنه پا در حالت خوابیده. برای دستیابی به نتایج مطلوب در حفظ و تقویت عضلانی و عصبی، توسط فیزیوتراپیست تمرینات مقاومتی به صورت تدریجی و تمرینات قدرتی با توجه به سطح عملکرد جسمانی فرد دارای ضایعات نخاعی یا SCI توصیه می‌شود.

استفاده از صندلی چرخدار

افراد مبتلا به SCI باید به دنبال روش جدید خود برای استفاده از صندلی‌های چرخدار باشند. با پیشرفت علوم مختلف و به کار گیری تکنولوژی، صندلی‌های چرخدار در انواع مختلف وجود دارند. به کمک صندلی‌های چرخدار، چرخش، باز و بسته شدن درها، بالا و پایین رفتن از شیب، دور زدن و عبور از موانع و همچنین انجام کارهای داخل و خارج از خانه، آسان و ممکن شده است.

 فاز حاد آسیب نخاعی

در مرحله حاد ضایعات نخاعی، مراقبت از فشارهای زیاد، خوابیدن مکرر، غلت زدن و تحریک و همچنین مرطوب سازی، تغذیه و نظارت کافی بر پوست برای جلوگیری از ابتلا به زخم بستر لازم و ضروری است.

فاز توانبخشی و فیزیوتراپی

توانبخشی روی کل بدن فرد دارای SCI، توجه و تاثیر دارد. نیازهای توانبخشی و فیزیوتراپی آسیب نخاعی در یک بخش تخصصی آسیب‌های نخاعی انجام می‌شود. اما اغلب توانبخشی در مراکز فیزیوتراپی در حالی که فرد منتظر انتقال به واحد ضایعات نخاعی است، آغاز می‌شود. روند توانبخشی آسیب نخاعی، یک فرایند هدفمند و با محدودیت زمانی است که با هدف تسهیل و استقلال حداکثری و بهینه سازی فرد در جامعه و سبک زندگی، انتخاب شده است.

فیزیوتراپی یک مرحله اصلی در طی روند توانبخشی آسیب نخاعی است و شامل انواع درمان‌های فیزیوتراپی که به چندین حوزه بین المللی عملکرد، ناتوانی و سلامت از جمله عملکرد بدن و ساختار، محدودیت فعالیت و مشارکت، با بسیاری از موارد پرداخته است. درمان‌های فیزیوتراپی به منظور جلوگیری از اختلالات، محدودیت فعالیت‌ها و محدودیت‌های مشارکت در پیشگیری است.

اهداف درمانی مرحله توان بخشی شامل موارد زیر است:

• ایجاد یک فرایند که بیمار محور، کامل و یکسان رسیدگی به فعالیت‌های عملکردی، حرکتی، فیزیکی با مداخله و مدیریت زود هنگام برای جلوگیری از عوارض بعدی بهبود استقلال فرد در فعالیت و زندگی روزمره، مانند استحمام، غذا خوردن، لباس پوشیدن، نظافت، استقلال عملکردی دستیابی مجدد به موفقیت در جامعه و حفظ آن

دامنه فعالیت‌های درمانی که توسط فیزیوتراپیست‌ها در طول توانبخشی استفاده می‌شود، بسته به سطح و نوع آسیب متفاوت است. سه فعالیت شایع درمانی برای افراد دچار ضایعات نخاعی سطح بالا عبارت است از: دامنه حرکت و کشش، تقویت و جا به جایی.

افراد با سطوح مختلف آسیب نخاعی وظایف مختلف حرکتی را به طور متفاوتی انجام می‌دهند و برای فیزیوتراپیست مهم است که درک کند کدام عملکرد مربوط به کدام سطح SCI است. تمام وظایف حرکتی برای انجام بهینه فعالیت‌ها باید به کار‌های فرعی تقسیم شوند. برای انجام موفقیت آمیز وظایف حرکتی، افراد باید از قدرت، تعادل و دانش یا مهارت کافی در مورد کار خاص حرکتی برخوردار باشند. همه این جنبه‌ها را می‌توان با آموزش مکرر فیزیوتراپیست به دست آورد.

فاز مزمن آسیب‌های نخاعی

افراد مبتلا به ضایعه نخاعی، ممکن است نیاز‌های پیچیده زیادی داشته باشند. آنها در توانایی زندگی مستقل، رانندگی و یا استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی، بازگشت به کار یا تحصیل و فعالیت‌های اجتماعی، با محدودیت‌های طولانی مدتی روبرو می‌شوند.

برای اطمینان از مدیریت هر سه فاز، خدمات فیزیوتراپی آسیب نخاعی هماهنگ با جامعه و پشتیبانی فرد دارای SCI، وجود مرکز فیزیوتراپی به همراه فیزیوتراپیست خوب ضروری است.

اهداف درمانی فیزیوتراپی ضایعه نخاعی عبارت است از:

• دستیابی به اهداف تحرک در سطح مورد نظر فرد دارای SCI برای مشارکت در جامعه نظارت بر بهبود عملکرد آموزش خانواده و مراقبت

کلینیک فیزیوتراپی آرنیکا در اهواز به عنوان یک مرکز تخصصی فیزیوتراپی در اهواز است. این مرکز با داشتن تجهیزات و امکانات کامل یک مرکز فیزیوتراپی خوب در اهواز است. مرکز فیزیوتراپی آرنیکا در اهواز مجهز به ارائه تمامی‌خدمات فیزیوتراپی ضایعه نخاعی در تمامی‌فازهای حاد، توانبخشی و بلند مدت است.

### پایان خبر رسمی