، تهران , (اخبار رسمی): شکل گیری و رشد مؤسسات اعتباری از موضوعات بحث برانگیز اقتصادی در چند سال گذشته بوده‌اند. این موسسات غیرمجاز که تاکنون ضربات زیادی به بدنه‌ی نظام مالی کشور وارد کرده‌اند.
به گزارش پایگاه خبری نسیم اقتصاد؛ با رعایت نکردن مقررات احتیاطی بانک مرکزی، ایجاد رقابت ناسالم و افزایش نرخ سود سپرده باعث ایجاد مانعی در راه رونق تولید و سرمایه گذاری در اقتصاد ایران شدند. در این میان با پا درمیانی بانک مرکزی این موضوع در دست حل و فصل است. در ادامه برای مو شکافی بیشتر به نحوه شکل‌گیری این موسسات و وضعیت فعلی آنها می‌پردازیم:
چگونگی پیدایش و رشد قارچ گونه موسسات غیرمجاز
در سال‌های اواخر دهه 70 و 80، مؤسسات پولی تحت عنوان تعاونی‌های پولی و مالی شکل گرفت که مجوز فعالیت این تعاونی‌ها توسط وزارت تعاون صادر شد. به عبارتی بانک مرکزی مجوزی برای فعالیت این تعاونی‌ها صادر نکرده است. اکثر این تعاونی‌ها و مؤسسات غیرمجاز ازجمله افضل توس، فرشتگان، الزهرا، طلاب مشهد، تعاونی مهر امام رضا، تعاونی ثامن‌الحجج، بدر توس، پیوند مشهد، میزان و... از خراسان و با مجوز اداره کل تعاون این استان ظهور کردند. می‌توان این گونه ادعا کرد که ریشه‌ی بسیاری از این تعاونی‌ها که به سرعت رشد کردند را باید در خراسان و مجموعه‌ی اداره‌ی تعاون آن منطقه جستجو کرد. در این میان متأسفانه این موسسات با ارائه‌ی خدماتی نظیر سود بالا، توانستند نظر و اعتماد مردم را جلب کنند و بسیاری از سرمایه‌های مملکت را با سودهای نامتعارف به سمت خود بکشند.
به گفته‌ی کارشناسان اساس شکل‌گیری بحران مؤسسات اعتباری را می‌توان در یک شکاف قانونی جستجو کرد؛ بر اساس قانون قبلی که متقاضیان تأسیس تعاونی‌های اعتباری نیازی به اخذ مجوز از بانک مرکزی نداشتند و تنها با اخذ مجوز وزارت تعاون می‌توانستند اقدام به فعالیت اعتباری در محدوده‌ای معین مانند یک دستگاه اداری کنند و مشکل از آنجا آغاز شد که این تعاونی‌ها با تخطی از قانون و در سکوت دستگاه‌های اجرایی و نظارتی از جمله بانک مرکزی، وزارت تعاون و قوه قضائیه به‌سرعت شروع به دایر کردن شعب متعدد و توسعه کار خود به سطح یک شهر، استان و در نهایت کشور کرده و موفق شدند از طریق پرداخت نرخ سودی بالاتر از نرخ مصوب شورای عالی پول و اعتبار تا حدود یک چهارم سپرده‌های بانکی را جذب کنند.
طی دهه‌ی گذشته این مؤسسات از یک سو با خلق نقدینگی قابل توجه در رشد متغیرهای پولی کشور اخلال ایجاد کرده و شتاب نقدینگی و تورم را تسریع کرده‌اند و از سوی دیگر با سرمایه‌گذاری گسترده در بازار مسکن، موجبات جهش قیمت‌ها و رکود متعاقب آن را فراهم آورده‌اند؛ رکودی که در حال حاضر دامن خود این مؤسسات را نیز گرفته است؛ چراکه قادر به نقد کردن دارایی‌های ساختمانی خود و بازگرداندن سپرده‌های مردم نیستند.
چه تعداد از سپرده گذاران تکلیف وضعیت شده‌اند؟
طبق آمار بانک مرکزی تعداد کل افرادی که در موسسات غیرمجاز سپرده داشته‌اند 2499627 نفر بوده است که از این میزان 2462048 نفر آنها پول خود را دریافت کرده‌اند و تنها 37579 نفر از آنها که مبلغ بالای 200 میلیون تومان سپرده داشته‌اند باقی مانده‌اند که هنوز تعیین تکلیف نشده‌اند.
از میان تمام موسسات مالی غیرمجاز بالاترین میزان سپرده مربوط به ثامن الحجج بوده است که 35 درصد از کل تعداد افرادی که در موسسات غیرمجاز سپرده داشته‌اند را تشکیل می‌دهد؛ همچنین موسسه وحدت با 9733 نفر 26 درصد از این میزان را تشکیل می‌دهد و موسسات فرشتگان، افضل توس و البرز ایرانیان نیز به ترتیب با 24، 12و 4 درصد از این میزان را تشکیل می‌دهند.
آخرین وضعیت سپرده‌های موسسه مالی منحله ثامن الحجج
طبق آمار بانک مرکزی، موسسه ثامن الحجج که از سوی اداره‌ی تعاون خراسان مجوز گرفته بود به دلیل رعایت نکردن اصول نظام بانکی در مرداد ماه سال گذشته منحل شد. بلافاصله بعد از انحلال این موسسه هیات‌های تسویه از جمله نمایندگان قوه قضاییه، بانک مرکزی و نهادهای امنیتی بسیج شدند تا وضعیت مردم را رسیدگی کنند و نتیجه بر این شد که تا به حال از نظر تعداد 99 درصد از سپرده گذاران و ازنظر مبلغ 75 درصد سپرده‌ها تکلیف وضعیت شده‌اند.
لازم به ذکر است که 25درصد سپرده‌ها متعلق به 1% از سپرده گذاران بوده است به طوری که کل مبلغ سپرده‌ها 12800 میلیارد تومان بوده است که مبلغ تخصیص داده شده تاکنون به میزان 9600 میلیاردتومان است و 3200 میلیاردتومان از این مبلغ باقی مانده است به عبارت دیگر 99 درصد از سپرده گذاران ثامن الحجج تابه حال تسویه شده‌اند.
آخرین وضعیت سپرده گذاران موسسه مالی منحله فرشتگان
با استناد به آمار بانک مرکزی، موسسه‌ی فرشتگان با مجوز اداره‌ی تعاون خراسان راه اندازی شد که این موسسه نیز در سال 94 منحل شد و موسسه کاسپین موظف به هیات تسویه آن شد و از نظر تعداد تا به حال 98 درصد سپرده‌ها تا به حال تکلیف وضعیت شده‌اند.
### پایان خبر رسمی