، (اخبار رسمی): اسرار تجاری الکترونیکی «داده پیام»ی است که شامل اطلاعات،وبرنامه‌ها,تألیفات منتشر‌نشده،روشهای انجام تجارت و داد،اطلاعات مالی، فهرست مشتریان،طرحهای تجاری وامثال اینها است که به طور مستقل دارای ارزش اقتصادی بوده ودر دسترس عموم قرار ندارد و تلاشهای معقولانه‌ای برای حفظ وحراست از آنها انجام شده است.
اسرار تجاری چیست؟
در تمام کسب و کارها دارایی های معنوی وجود دارد که دارای ارزش اقتصادی هستند. دارایی معنوی در استارتاپ ها از ارزش اقتصادی بسیار بالایی تری نسبت به سایر کسب و کارها برخوردار است . برخی از این دارایی ها از طریق قوانین خاص مرتبط قابل حمایت است به عنوان مثال با ثبت علامت تجاری می توان از آن حمایت نمود و مانع سو استفاده دیگران از این علامت شد. اسرار تجاری چیست و نمونه های اسرار تجاری، روش تولید محصول ، روشهای بازاریابی از جمله اسرار تجاری استارتاپ است که افشای آن ممکن است ضررهای جبران ناپذیری به یک استارتاپ وارد نماید.
تعریف اسرار تجاری
بطور کلی ، اسرار تجاری شامل اطلاعاتی است که به شرکت در برابر رقبا مزیت رقابتی می دهد. اسرار تجاری با دیگر روشهای قانونی مالکیت معنوی قابل حمایت نمی باشد. این اطلاعات در جایی ثبت نمی شود. تا زمانی ارزشمند است که در دسترس عموم قرار نگرفته باشد. حفاظت از اسرار تجاری تا زمانی است که برای کسی افشا نشده باشد . بر خلاف سایر روشهای حمایت از مالکیت معنوی اسرار تجاری محدودیت زمانی نداشته و تا ابد می تواند به صورت یک راز حفظ شود.
نمونه هایی از اسرار تجاری
هر چیزی که ارزش اقتصادی مستقل برای شرکت دارد می تواند یک راز تجاری باشد از جمله :
روش ها الگو ها و فرمولها
اختراعات جدیدی که هنوز به ثبت نرسیده است.
تکنیک های بازاریابی منحصر به فرد شرکت
روش های تولید
اطلاعات مشتریان شرکت
سورس برنامه های نرم فزاری
اسرار تجاری در قوانین ایران
در قوانین ایران به صورت پراکنده ای به اسرار تجاری اشاره شده است یکی از قدیمی ترین قوانینی که در آن صحبت از اسرار تجاری شده است اساسنامه شرکت ملی نفت ایران مصوب ۱۳۳۱ می باشد که در بند ۹ ماده ۴ آن به شرکت ملی نفت ایران اجازه داده شده است برای «به دست آوردن اسرار و اطلاعات محرمانه ، از طریق خریداری یا طرق قانونی دیگر» اقدام نماید.
در موافقتنامه تشویق و سرمایه گذاری بین دولت ایران و دولت آلمان نیز اسرار تجاری را یکی از مصادیق حقوق مالکیت معنوی و صنعتی در نظر گرفته است . در بند ت ماده یک این موافقتنامه می خوانیم «حقوق مالکیت معنوی و صنعتی ازجمله علائم تجاری، حق اختراع، مدلهای‌بهره‌برداری، طرحهای صنعتی، فرآیندهای فنی، دانش فنی، اسرار تجاری، اسامی تجاری و حسن شهرت تجاری،»
به جز این مواد پراکنده و نظایر آن فقط در قانون تجارت الکترونیکی مصوب ۱۳۸۲ به صراحت در ماده ۶۵ اسرار تجاری تعریف شده است و در ماده ۶۴ همان قانون «تحصیل غیر قانونی اسرار تجاری و اقتصادی بنگاه ها و موسسات برای خود یا افشای آن برای اشخاص ثالث در محیط الکترونیکی » را جرم انگاری نموده و در ماده ۷۵ همان قانون برای متخلفان مجازات حبس و جزای نقدی در نظر گرفته است.
قانون تجارت الکترونیکی در ماده ۶۵ اسرار تجاری را به این صورت تعریف کرده است :« اسرار تجاری الکترونیکی «داده پیام»ی است که شامل اطلاعات، فرمولها، الگوها، نرم‌افزارها و برنامه‌ها، ابزار و روشها، تکنیک‌ها و فرایندها، تألیفات منتشر‌نشده، روشهای انجام تجارت و داد و ستد، فنون، نقشه‌ها و فراگردها، اطلاعات مالی، فهرست مشتریان، طرحهای تجاری و امثال اینها است،که به طور مستقل دارای ارزش اقتصادی بوده و در دسترس عموم قرار ندارد و تلاشهای معقولانه‌ای برای حفظ وحراست از آنها انجام شده است.»
همانگونه که در تعریف بالا مشاهده می شود قانون تعریفی از اسرار تجاری ارائه نداده است بلکه در ابتدا به بیان مثالی های از اطلاعاتی که می توانند به صورت اسرار تجاری مورد حمایت قرار گیرند پرداخته و بعد به ویژگی های اسرار تجاری اشاره می کند.
ویژگی های اسرار تجاری
۱-اطلاعات دارای ارزش اقتصادی باشد
میزان ارزش اقتصادی در نظام حمایت از اسرار تجاری دارای اهمیت نیست. بنابراین اگر اطلاعات دارای ارزش اقتصادی ناچیزی باشد باز هم قابلیت حمایت را دارا است.
۲-در دسترس عموم نباشد
اگر اطلاعات در دسترس عموم باشد دیگر خارج از بحث محرمانگی بوده و کسی نمی تواند ادعایی نسبت به آن داشته باشد و آن را به عنوان اسرار برای خود در نظر بگیرد. لزوما تمام اسرار تجاری تا ابد خارج از دسترس عموم نمی باشد. به عنوان مثال ممکن است یک اختراع تا زمانی که به ثبت نرسیده است به عنوان یک سر تجاری محافظت شود ولی زمانی که اختراع به ثبت رسید چون در اختیار عموم قرار گرفته است دیگر به عنوان اسرار تجاری نمی توان از آن حفاظت کرد ولی در قالب ثبت اختراع می توان از آن حمایت کرد.
۳-تلاش مقولانه ای برای حفظ و حراست از آن انجام شده باشد
حفاظت از اسرار تجاری نیازمند حفظ محرمانگی و برقراری نکات امنیتی برای دسترسی به این اطلاعات می باشد. اقدامات معقول برای محافظت از اسرار تجاری نه تنها هدف را برای محرمانگی این اطلاعات برآورده می کند بلکه باعث تقویت موضع شرکت در شکایت احتمالی در برابر کسی می شود که محرمانگی اطلاعات را نقض کرده است. عدم اقدام امنیتی مناسب برای نگهداری این اطلاعات ممکن است باعث شود دادگاه این اطلاعات را به عنوان اسرار تجاری قملداد نکند و زمینه حمایتی آن کمرنگ شود.
چگونگی حمایت از اسرار تجاری
بسته به نوع اسرار تجاری روشهای گوناگونی برای تامین امنیت آن وجود دارد از جمله :
نگهداری در بایگانی امن و محدوده حفاظت شده
استفاده از روشهای تامین امنیت مناسب در شبکه و قرارداد رمز عبور برای اطلاعات
محدود کردن دسترسی کارمندان به این اطلاعات و قرار دادن اطلاعات در اختیار اشخاصی که به آن نیاز دارند
یادآوری به اشخاص مبنی بر اینکه این اطلاعات جز اسرار تجاری شرکت است در زمانی که با این اطلاعات کار می کنند
امضای قرارداد محرمانگی و عدم رقابت با پرسنل مرتبط با این اطلاعات
دو ویژگی عمومی نبودن اطلاعات و حفاظت معقولانه از اطلاعات دارای اهمیت زیادی است. زمانی که اطلاعات به صورت عمومی موجود باشد کسی نمی تواند ادعای انحصاری بودن آن را بکند. هرگاه خود شخص از اطلاعات محرمانه خود حفاظت نکند نمی تواند از جامعه انتظار حمایت از این اطلاعات را داشته باشد.
قرارداد NDA راهکاری برای حفظ اسرار تجاری
آشکار سازی اطلاعات محرمانه برای کارمندان مرتبط با پروژه، سرمایه گذاران بالقوه، مشاوران و دیگر افراد مرتبط باعث از بین رفتن حقوق ناشی از اسرار تجاری نمی شود تا زمانی که اقدامات معقولی برای جلوگیری از افشای آن به صورت گسترده انجام شود. شما می توانید از قرارداد عدم افشای اطلاعات(NDA) در کنار قرارداد استخدامی استفاده کنید. همچنین می توانید با سرمایه گذاران ، شرکای تجاری و سایر افرادی که به واسطه کار خود این اطلاعات را در اختیار آنها قرار می دهید قرارداد عدم افشای اطلاعات(NDA) منعقد کنید تا آنها نیز ملزم به حفظ اسرار شوند. با استفاده از قرارداد عدم رقابت می توانید کارمندان خود را از به اشتراک گذاشتن این اطلاعات یا تجربیات ناشی از این اطلاعات برای رقبای تجاری خود منع کنید.
همانگونه که در این نوشته بیان شد قانونگذار تنها در بستر مبادلات الکترونیک و در برخی قوانین خاص از اسرار تجاری حمایت نموده است و در سایر موارد برای حمایت از اسرار تجاری نیازمند قرارداد عدم افشای اطلاعات(NDA) و قرارداد عدم رقابت می باشد. با استفاده از قرارداد عدم افشای اطلاعات(NDA) می توانید کسانی را که اطلاعات محرمانه و اسرار تجاری شما را در اختیار دارند ملزم به حفظ آن نماید. با استفاده از قرارداد عدم رقابت می توانید مانع انتقال اطلاعات محرمانه خود به شرکت رقیب از طریق کارمندانی شوید که به واسطه اسرار تجاری شما تجربیاتی مرتبط با کسب و کار شما به دست آورده اند.
چنانچه تمایل به ثبت برند استارتاپ دارید، با ما تماس حاصل نمایید.
کارشناسان ما در ثبت آی تی با چندین دهه سابقه ی درخشان، مستعدند شما را در تحقق اهدافتان یاری رسانند.
### پایان خبر رسمی