، اصفهان , (اخبار رسمی): در این مقاله با مفهوم شیرخشت و کاربرد آن در ساخت گز آشنا می شوید.
شیرخشت چیست؟ شیرخشت را به فارسی شیرخشک می نامند. لغت فارسی آن «شیرخشک» به معنی شیر منجمد است و لغت «شیرخشت» به معنی صمغ مشابه شیر است؛ چون خشت به معنی صمغ است.
شیرخشت مانی است که به صورت قطعات جامد تقریباً کروی و یا اشکال دیگر وجود دارد و به رنگ‌های سفید شیری یا مایل به زرد است. با طعم بسیار شیرین و خنک‌کننده به دو نام شیرخشت شهری و هراتی در عطاری‌های ایران عرضه می‌شود. شیرخشت حاصل فعالیت حشره‌ای بر روی دو گونه گیاه با نام‌های فارسی شیرخشت گپ شیر و سیاه چوب از خانواده گل سرخ است.
این مان به شکل قطعات کروی به قطر ۰/۵تا ۱ سانتی متر از گیاه میزبان تراوش می شود و پس از قرار گرفتن در هوا به رنگ خاکستری در می آید. در واقع مان شیرخشت، شیره پرورده ی گیاه میزبان است که تحت تآثیر آسیب لارو های حشره ای پوست خوار طی تغذیه از لایه کامبیوم و ایجاد سوراخ توسط حشره برای خروج به صورت رشته هایی باریک به بیرون تراوش می شود.
خواص شگفت انگیز شیرخشت
شیر خشت به عنوان ماده ی خنک کننده و تب بر در طب سنتی استفاده می شود. به علاوه شیرخشت یک ملین اسموتیک قندی است.این مواد به واسطه قندی که دارند بر اساس خاصیت اسمزی در روده آب را به خود جذب کرده و اثر ملینی آشکار می کنند.
شیرخشت به عنوان مسهل صفرا و مقوی جگر، معده و احشا بوده و بهترین مسهل برای گیاهان تب دار است. اخیراً اثرات ضد سرطانی شیرخشت ثابت شده است. تأثیر فاحش عصاره تام شیرخشت بر کاهش میزان بیلیروبین خون از طریق تجویز قطره خوراکی آن بر نوزادان به عنوان مکمل نور درمانی تأیید شده است. در تولید گز شیرخشتی بین ۵ تا ۳۵ درصد شیره شیرخشت در سیاه چاشنی ترکیب می شود. شیره این گیاه باعث ایجاد خنکی در دهان می شود و گرمی گز را کاهش می دهد.
کاربرد شیرخشت در تولید گز
مان چیست؟
مان ها، موادی هستند که طعم شیرینی دارند. به طور طبیعی، یا بر اثر گزش حشرات و یا با ایجاد شکاف از تنه ی درختان، به خارج ترشح می شوند. مان های مهم ایران عبارت اند از: ترنجبین، گز شهداد، گزانگبین، گز علفی، شکر تیغال، شیرخشت، بیدخشت و انزروت.
تولید مان گزانگبین به دلیل عواملی چون آب و هوا، تار عنکبوت ها، کفشدوزک ها، آفات و عوامل مدیریتی از جمله مدیریت و نحوه بهره برداری و چوب زنی کاهش یافته است.در نتیجه مان های نامبرده که طعم شیرین و خواصی منحصر به فرد دارند جایگزین گزانگبین در طی سال های اخیر شده اند. به همین دلیل تولید گز از حالت سنتی به نیمه صنعتی تبدیل شده است.
مان شیرخشت از جمله مان های مورد استفاده در گز است. این مان به عنوان ماده ی خنک کننده و تب بر در طب سنتی استفاده می شود.
فروشگاه به گز مرکز عرضه و فروش انواع گز به صورت آنلاین است. از جمله محصولات این فروشگاه گز کرمانی , گز مظفری , گز آنتیک , گز دردشتی , گز شیرین منش و... است.
### پایان خبر رسمی