، شیراز , (اخبار رسمی): متاورس (فَرا جهان یا اَبَرجهان) به انگلیسی (Metaverse) یک فضای مجازی مشترک است که از ترکیب دنیای فیزیکی با دنیای مجازی ایجاد شده و شامل واقعیت مجازی، واقعیت افزوده و اینترنت است
متاورس (فَرا جهان یا اَبَرجهان) به انگلیسی (Metaverse) یک فضای مجازی مشترک است که از ترکیب دنیای فیزیکی با دنیای مجازی ایجاد شده و شامل واقعیت مجازی، واقعیت افزوده و اینترنت است. این اصطلاح برای اولین بار در سال 1992 در رمان علمی تخیلی «سقوط برف» توسط نیل استفنسون ابداع شد.
مارک زاکربرگ، مدیر ارشد اجرایی کمپانی فیس بوک که به تازگی نام آن به مِتا (Meta) تغییر یافته، می‌گوید: «این مفهوم ممکن است چیزی شبیه به رمان های علمی تخیلی به نظر برسد، اما همه ما به تازگی شاهد تعداد زیادی از فناوری‌های مرتبط با این حوزه بوده‌ایم.» وی در ادامه متاورس را به این شیوه توصیف می‌کند: «طی پنج الی ده سال آینده، بسیاری از تکنولوژی‌ها در خدمت جریان اصلی خواهند بود و وقتی این پروژه کامل شود، دنیای حقیقی و فیزیکی ما با دنیای دیجیتال ادغام خواهد شد.» در واقع زاکربرگ به یک واقعیت دیجیتالیِ پیوسته اشاره دارد که تمام مردم می‌توانند در آن به کار، بازی و معاشرت بپردازند.
نام‌های دیگری نیز برای متاورس وجود دارد که برای مثال می‌توان از جهانِ آینه‌ای، اینترنت ویژه یا فضای ابریِ واقعیت افزودهنام برد. مفاهیم کلیدی تعریف کننده متاورس؛ «تجربه» و «واقعیت فیزیکیِ تقویت شده به صورت مجازی» است. متاورس در برگیرنده مفاهیمی همچون واقعیت مجازی و واقعیت افزوده است که همین حالا هم در حال ساخته شدن و گسترش یافتن هستند. با نگاهی به آینده، می‌توان وجود آواتارها و لایه‌های دیجیتالی شخصی را در مفهومی بسیار پیشرفته‌تر از آنچه در حال حاضر داریم، تصور کرد که با یکدیگر به صورت آنلاین در تعامل هستند.
متاورس طیف گسترده‌ای از واقعیت‌های مجازی، از بازی‌ها گرفته تا پلتفرم‌های اجتماعی را در بر می‌گیرد. در این محیط‌ها افراد علاوه بر خرید و فروش زمین، ساختمان‌ها و آواتارها می‌توانند با دوستان خود ملاقات کنند؛ از موزه‌ها، نمایشگاه‌ها و ساختمان‌ها دیدن کنند، کالا و خدمات تهیه کنند و در رویدادهای مختلف شرکت نمایند. هر محیط فَرا جهانی معمولاً فرصت‌هایی را برای ظهور «وسایل متنوع ارتباطی» ایجاد می‌کند. استفاده از این فرصت‌های ارتباطی در فرا جهان؛ نیازمند خلاقیت، سازگاری و آینده‌نگری است. در مرحله اولیه توسعه، روابط‌عمومیِ آینده‌نگر با ایجاد بسترهای لازم سخت‌افزاری و نرم‌افزاری به دنبال راه‌هایی برای حضور و نفوذ به فرا جهان است.
در متاورس؛ یک آواتار می‌تواند بین فضاهایی همچون یک فروشگاه آنلاین و یک سالن سخنرانی و حتی مکان‌های ناممکنی مانند یک منظومه‌ی ستاره‌ای در کهکشانی دیگر حرکت کند. امروزه تعدادی از دانشگاه ها و آموزشگاه های دنیا از واقعیت مجازی و واقعیت افزوده استفاده می‌کنند تا موقعیت‌ها و چیزهایی را شبیه سازی کنند که در دنیای واقعی دشوار، هزینه‌بر یا ناممکن است.
یکی از پایه‌های اصلی روابط‌عمومی؛ درک روان‌شناختی، جمعیت‌شناسی و جغرافیای مخاطبانِ هدفی است که سازمان‌ها و شرکت‌ها می‌خواهند به آن دست یابند. با ورود روابط‌عمومی‌ها، موسسه‌ها و کاربران بیشتر به دنیای متاورس؛ متخصصان روابط‌عمومی اطلاعات بیشتری در مورد نوع مخاطبان و مصرف‌کنندگانی که به محصولات یا خدمات مشتریان خود علاقه‌مند هستند، خواهند داشت.
متخصصان روابط‌عمومی به ویژه تکنسین‌های روابط عمومی می‌توانند از متاورس؛ برای شبیه‌سازی‌های آموزشی، روابط مشتریان، روابط رسانه‌ای، تبلیغات و تعامل سازنده استفاده کنند. برای داشتن یک دنیای مجازی پایدار که امکان دسترسی به آن در هر کجا وجود داشته باشد؛ به قدرت محاسباتی بی‌نهایت، فضای ابری بی‌نهایت بهتر و دسترسی به پهنای باند بیشتر نیاز داریم. ما به سخت‌افزارهای واقعیت مجازی با قیمت‌های بسیار ارزان نیازمندیم. همچنین به روابط عمومی‌های بی‌نهایت آینده‌نگر نیاز داریم تا بتوانند از فرصت‌های بی‌شماری که این دنیای کاملاً جدید برای روابط عمومی ایجاد می‌کند، حداکثر استفاده را ببرند و جلوتر از دیگران قرار گیرند.
توسعه متاورس در حال حاضر به اولویت تعدادی از شرکت‌های بین‌المللی تبدیل شده که در رأس آنها می‌توان از متا (فیس بوک) و مایکروسافت نام برد. برخی از جنبه های متاورس قبلاً راه خود را به دانشگاه ها باز کرده اند. پتانسیل عظیم متاورس برای سیستم های آموزشی، در چگونگی کسب سود بیشتر در ازای خدمات آموزشی متنوع‌تر و پیشرفته‌تر نهفته است. زاکربرگ توضیح می‌دهد که چگونه متاورس می‌تواند منجر به استخدام توسعه دهندگان و مشاورانِ خلاق برای ساختن محیط های آموزشی جدید شود. با این حال، این پدیده هنوز در ابتدای راه خود قرار دارد و هنوز محدود به حوزه‌هایی همچون کلاس‌های آموزشی و بازی‌های تعاملی واقعیت مجازی است.
مارن لوین، سرپرست ارشد بازرگانی شرکت متا معتقد است؛ متاورس فرصتی بزرگ در خدمت برگزاری کلاس های درسی است و یک تجربه یادگیری همه جانبه را برای فراگیران ایجاد می‌کند. نیاز فزاینده برای استفاده از آخرین پیشرفت‌های تکنولوژی در زمینه یادگیری دانش آموزان و دانشجویان؛ موجب سرعت بخشیدن به رشد و پیشرفت آنها می‌شود و به آنان توانایی مقابله با چالش‌های دنیای همیشه رقابتی را می‌بخشد. پس از دوران همه گیری ویروس کووید ۱۹؛ هم آموزگاران و هم دانش پذیران به درک جدیدی از کاربرد فناوری در آموزش رسیدند و این بدان معنی است که استراتژی‌های مقابله با محدودیت های دنیای واقعی (مانند آنچه در زمان محدودیت های کرونایی و قرنطینه شاهد بوده ایم) پررنگ‌تر و کاربردی‌تر شده اند.
دانش آموزان و دانشجویان با آشنایی با مفهوم متاورس و هماهنگی با برنامه های آموزشی مبتنی بر واقعیت مجازی؛ دیدگاه خود را نسبت به اینکه صرفاً شاهد پدیده‌ای در آینده بوده یا تجربه کوتاهی از یک مکان ناشناخته داشته باشند، توسعه می‌دهند. در این خصوص تجهیز مُدرسان آموزشی با امکانات جدید نیز اهمیت زیادی دارد. نشریه یونسکو در این باره می‌نویسد: «تنها آموزش جامع و یکپارچه و روش شناسی آموزشی از طریق فناوری‌های تلفن همراه؛ به همراه دانش موضوع محورِ لازم، می‌تواند آموزگاران را به مهارت‌های اولیه و کافی برای طراحی و تسهیل شیوه‌های یادگیری جدید مجهز کند.»
اکنون یک سخنرانی آموزشی توسط یک مدرس واقعی در یک دانشگاه حقیقی تنها در دسترس تعداد محدودی از مخاطبان خواهد بود. بستر آنلاین این امکان را ایجاد می کند که مدرس بتواند به طور هم زمان برای تعدادی (تقریبا نامحدود) از فراگیران سخنرانی کند. این شیوه آموزش می‌تواند به عنوان یک کالا یا محصول قابل خرید و فروش، در قالب‌های متعددی در دسترس افراد قرار بگیرد. حتی در صورت وجود مالکیت معنویِ آثار تولید شده برای استادان یا موسسات آموزشی؛ این امکان وجود دارد که با در نظر گرفتن قوانینی از طریق هوش مصنوعی آنها را ارائه نمود. هوش مصنوعی همچنین می تواند مفاهیم را با آواتارها و شخصیت های دیجیتالی بازتولید نماید.
مفهوم جذاب دیگری که در بحث متاورس و آموزش وجود دارد؛ وجود دوقلوهای مجازی یا نسخه‌های مشابه دیجیتالی است. تصور کنید نسخه دیگری از شما در یک واقعیت مجازی سر کلاس درس بنشیند و دروس را بیاموزد! بحث دوقلوهای دیجیتالی منحصر به انسان ها نیست؛ بلکه ماشین‌ها، دستگاه‌ها، مکان ها یا حتی اشیاء کوچک را نیز می‌تواند دربرگیرد. وجود این نسخه‌های همانند دیجیتالی وابسته به عملکرد جسم فیزیکی انسان یا شیء موردنظر است، به این صورت که شما بدون اینکه نیاز به انتقال مکان داشته باشید؛ تنها با استفاده از فناوری‌های پیشرفته با نسخه دیگر خود در متاورس در تعامل خواهید بود. بنابراین جسم شما می تواند کارکردهای نسخه ی مجازی شما را مدیریت کند.
چه دوران همه‌گیری کرونا باشد چه نه، اکنون همه جنبه‌های زندگی ما وابسته به اینترنت و فضای مجازی شده است. دانش آموزان و دانشجویان به آموزش و یادگیری در این فضا عادت کرده اند و در آن صحبت، برنامه ریزی و از بعضی جهات، زندگی می کنند. شرکت مایکروسافت پروژه ی فضای جایگزین (Altspace) را در زمینه واقعیت مجازی دارد، فیس بوک به تازگی بازی آنلاین هورایزن (Horizon) را منتشر کرده و کمپانیVictoryXR بزرگترین دانشگاه مجازی جهان را تأسیس نموده است که همگی از مفاهیم یاد شده بهره می‌برند.
برخی کاربردهای متاورس در کسب و کارهای مبتنی بر آموزش:
- حضور در ملاقات های رودررو بدون اینکه فواصل بین خیابان‌ها، شهرها و کشورها را بپیمایید
- حضور هم زمان در یک همایش، نمایشگاه، کلاس درس یا حتی یک جشن ازدواج در حالی که در رختخواب دراز کشیده‌اید!
- برگزاری یک سمینار آموزشی با شرکت کنندگان مختلف از سراسر جهان
- سفر به چین، یونان یا مصر و قدم زدن در بافت تاریخی و آموختن در مورد معماری آنها بدون اخذ ویزا و هزینه های سرسام آور بلیط هواپیما و رزرو هتل!
- بازدید مجازی از بزرگ ترین موزه های هنری و تاریخی جهان مثل موزه لوور و گام برداشتن در تالارهای مهم ترین کلیساها، مساجد و عبادتگاه‌های سراسر دنیا
- آموزش زبان آلمانی، فرانسوی یا لاتین در کرانه‌های رود راین، بالای برج ایفل یا میان جنگل های آمازون!
- سفر با یک سفینه فضایی و قدم زدن در میان سیارات و خوشه های ستاره‌ای
- بزرگ کردن اندام یک حیوان و مشاهده اعضای داخلی آن یا گسترده کردن اندام انسان و قدم زدن درون آن
- مشاهده اسکلت دایناسورها و ماموت‌ها و سفر مجازی در زمان برای قدم زدن در کنار نمونه‌های زنده آنها
- ساخت مولکول‌های شیمیایی عظیم به صورت مجازی و...
در نهایت، متاورس ممکن است پایان برخی از اَشکال سنتی آموزش حضوری باشد. دانش‌پذیران سطوح گوناگون تحصیلی به تجربیات مجازی طیف وسیعی از دانشگاه‌ها در جهان دسترسی خواهند داشت، در همین فضا مشغول به‌کار خواهند شد و رویه‌ها و سبک‌های زندگی بیش از پیش به دنیای دیجیتال کشیده خواهند شد.متاورس و نقش آن در کسب و کارهای مبتنی بر آموزش
### پایان خبر رسمی