، تهران , (اخبار رسمی): سپتیک تانک در واقع یک مخزن کوچک برای ته‌نشینی است که به دلیل زمان ماند طولانی آن، فاضلاب موجود در مخزن آن تحت تاثیر باکتری‌های غیر هوازی قرار می‌گیرد و به حالت معلق در می‌آید.
سپتیک تانک ساده‌ترین مدل تصفیه‌خانه تک‌واحدی در صنعت تصفیه فاضلاب است که هم‌زمان تصفیه مکانیکی (ته‌نشینی) و تصفیه زیستی با کمک باکتری‌های بی‌هوازی در آن صورت می‌گیرد.
به گزارش روابط عمومی شرکت مهندسی فراب صنعت، سپتیک تانک ساده‌ترین مدل تصفیه‌خانه تک‌واحدی در صنعت تصفیه فاضلاب است که هم‌زمان تصفیه مکانیکی (ته‌نشینی) و تصفیه زیستی با کمک باکتری‌های بی‌هوازی در آن صورت می‌گیرد و برای حذف چربی‌ها و مواد معلق پساب مکان‌هایی نظیر رستوران‌ها، هتل‌ها، کارخانه‌جات و …. که دارای آشپزخانه بزرگی هستند استفاده میشود.
سپتیک تانک‌های بتنی از استوانه‌ای سرپوشیده تشکیل شده‌اند و معمولاً با بتن آرمه و در ابعاد مختلف ساخته می‌شوند. در این نوع مخازن، فاضلاب پس از ورود به انباره به دلیل کاهش سرعت جریان آن قسمتی از مواد معلق خود را به صورت ته‌نشینی از دست می‌دهد و از سمت دیگر مخزن، بیرون می‌رود. در انتها مواد ته‌نشین‌شده به صورت لجن در کف انبار جمع می‌شوند. این لجن حاوی ارگانیسم‌های زنده مفیدی هستند. این ارگانیسم‌ها از فاضلاب ورودی، فاضلاب را به عنوان غذا تصفیه می‌کنند و به این دلیل حجم لجن در این سیستم تقریباً ثابت است و تا چند سال نیاز به تصفیه لجن ندارد.
مزایای سپتیک تانک تولیدشده توسط شرکت فرآب صنعت
- سرعت اجرای بالا
- مناسب برای زمین‌های دژ یا زمین‌هایی که قدرت جذب بسیار کمی دارند یا مناطقی که سطح آب‌های زیر زمینی در آن بالا باشد
- به دلیل استقرار در زمین مکانی را اشغال نمی‌کند
- هزینه بسیار مناسب
- به دلیل عدم استفاده از وسایل الکترومکانیکال نیازی به تعمیر و هزینه نگهداری و اپراتور ندارد.
نهایتا این‌که سپتیک تانک حوض ته‌نشینی ساده‌ای است که در آن فاضلاب با سرعت کم و به طور مداوم در جریان است لذا مواد معلق ته‌نشین‌شده به صورت لجن در کف انباره با کمک باکتری های بی‌هوازی هضم میشود، در نتیجه تبدیل به مواد آبکی و گازی‌شکل و از حوض خارج می شود. بنابراین از مقدار لجنی که باید تخلیه شود کاسته میشود بهطوریکه تخلیه لجن حداکثر یک بار درسال و در نهایت پنج سال یک‌بار به خالی کردن نیاز دارد. نکته مهمی که باید حتماٌ رعایت شود این است که در تمام مدت مقدار فاضلابی که از سپتیک خارج میشود برابر با مقدار فاضلابی باشد که وارد سپتیک تانک میشود.
چگونه می‌توانیم مکان مناسبی برای قرارگیری سپتیک تانک در محل پروژه پیدا کنیم؟
دور از مسیر نهرها و آبگیرها باشد، در سطحی هموار ساخته شود، سپتیک تانک در جهت مخالف وزش بادهای غالب ساخته شود
چند نکته:
– طول انباره مستطیل شکل را دو تا چهار برابر پهنای آن انتخاب می‌کنند.
– عمق موثر برای انباره باید ۱٫۲ متر باشد، عمق موثر عبارت است از فاصله آزاد فاضلاب تا کف تانک.
– فاصله سطح فاضلاب تا سقف انباره حداقل باید ۳۰ تا ۴۰ سانتی‌متر باشد.
برای زلال‌سازی بهتر فاضلاب معمولاٌ سپتیک تانک‌ها را دو یا سه مخزنه می‌سازند که حجم قسمت اول را دو برابر حجم قسمت‌های بعدی طراحی می‌کنند که این امر به منظور جلوگیری از نوسانات سطحی فاضلاب و طولانی‌تر کردن تخلیه لجن صورت می‌گیرد.
– ضریب تبدیل آب مصرفی به فاضلاب معمولاٌ ۸۰ درصد در نظر گرفته میشود.
– میزان تولید فاضلاب با توجه به سرانه مصرف آب و ضریب تبدیل آن به فاضلاب برای زمان ماند ۱۲ تا ۱۵ ساعت (به دلیل عدم حضور کارکنان عملیاتی در طول روز) طراحی میشود.
طرز ساخت فضای داخل سپتیک تانک
جریان فاضلاب بین مخازن توسط لوله‌هایی با قطر ۱۰ تا ۱۵ سانتی‌متر برقرار میشود، ممکن است این امر به‌وسیله سوراخ هایی که در دیواره جداکننده به فاصله ۳۰ تا ۴۰ سانتی‌متر از سطح آزاد فاضلاب تعبیه می‌شوند انجام شود تا مواد شناور از انباره فاضلاب سرریز نشود. فاصله مرکز تا مرکز لولهها یا سوراخ‌ها را ۳۰ سانتی‌متر در نظر می‌گیرند.
برای خروج گازهای ایجادشده از تجزیه فاضلاب در فضای سپتیک از لوله‌ای به قطر ۱۰سانتی‌متر استفاده میشود. برای جلوگیری از ایجاد مزاحمت توسط بو ارتفاع لوله تهویه را حداقل ۱٫۵ متر بالاتر از ارتفاع بالاترین ساختمان در نظر می‌گیرند. هم‌چنین برای جلوگیری از ورود یا افتادن جانوران و پرندگان به لوله تهویه دو کار صورت می‌گیرد؛ یا در انتهای آن توری نصب می‌کنند یا با نصب زانوی ۹۰ درجه امتداد دهانه خروجی لوله تهویه را به طرف زمین بر می‌گردانند.
نکته مهم: برای بازدید، تمیزکاری و تعمیرکردن تانک، تعبیه دریچه آدم رو ضروری است.
به منظور جلوگیری از حرکت اغتشاشی فاضلاب ورودی که ممکن است موجب خروج کف ناشی از عمل تجزیه فاضلاب شود از مانع استفاده می‌کنند. این مانع ممکن است با نصب سه‌راهی و تغییر جهت دادن لوله ورودی داخل تانک از حالت افقی به عمودی عملی شود. معمولاٌ انتهای لوله ورودی را حدود ۳۰ سانتی‌متر و انتهای لوله خروجی فاضلاب را ۴۵ سانتی‌متر پایین‌تر از سطح آزاد فاضلاب نصب می‌کنند. در حال حاضر حداکثر جمعیتی که می‌توان فاضلاب حاصل از فعالیت آنها را با سپتیک تانک تصفیه کرد ۳۰۰ تا ۴۰۰ نفر توصیه شده است.
با نصب دیواره در داخل فضای سپتیک تانک حجم آن را به دو قسمت تقسیم می‌کنند، بهطوریکه حجم فضای مربوط به ورود فاضلاب دو برابر حجم فضای قسمت خروجی باشد.
محاسبات سپتیک تانک
برای محاسبه حجم سپتیک تانک اطلاع از مقدار فاضلاب جمع‌آوری‌شده در شبانه‌روز در ساختمان ضروری است.
حجم سپتیک تانک بر حسب مقدار فاضلاب تخلیه شده در آن متفاوت و به شرح زیر است:
1. اگر حجم فاضلاب جمع‌آوری‌شده در شبانه‌روز تا دو متر مکعب باشد، حجم تانک سه متر مکعب منظور میشود.
۲٫اگر حجم فاضلاب دو تا شش متر مکعب باشد، حجم تانک ۱٫۵ برابر حجم فاضلاب محاسبه میشود.
3. اگر حجم فاضلاب ۶ تا ۶۰متر مکعب باشد حداقل حجم تانک مطابق رابطه V=4500+0.78Q به دست می‌آید.
مقدار فاضلاب جمع آوری‌شده در شبانه روز= Q
حداقل حجم سپتیک تانک =V
چگونگی بهره‌برداری از سپتیک تانک فرآب صنعت
زمان تخلیه سپتیک تانک به طور معمول و در شرایطی که ظرفیت تانک خوب محاسبه شود و از ریختن مواد غیر از فاضلاب جلوگیری شود، حدود یک سال خواهد بود. باید از ریختن مواد ضدعفونی‌کننده به داخل سپتیک تانک به علت از بین بردن باکتری‌ها خودداری شود و تمام لجن نباید از تانک تخلیه شود زیرا مقداری لجن برای شروع مجدد فعالیت‌های میکروب لازم است.
دفع فاضلاب تصفیه‌شده خارج‌شده از سپتیک تانک فرآب صنعت
پساب خروجی سپتیک تانک را بر حسب نفوذپذیری زمین به دو طریق دفع می‌کنند:
1. در زمین‌های با نفوذپذیری زیاد، ترانشه‌ای به عمق ۴۵ سانتی‌متر حفر و پساب سپتیک تانک را در آن تخلیه می‌کنند. در زمین‌های با نفوذپذیری کم، فاضلاب خروجی از سپتیک تانک را به داخل چاه جذبی هدایت می‌کنند.
2. در صورتی‌که زمین از نفوذپذیری کمی برخوردار باشد باید با ایجاد ترانشه‌هایی پر از شن و ماسه دانه‌بندی‌شده سطح تماس فاضلاب با زمین را افزایش داد.
ظرفیت نفوذ پذیری زمین
ظرفیت نفوذپذیری زمین برای فاضلاب کم‌تر از آب است، زیرا مواد اضافی موجود در فاضلاب موجب ایجاد مواد ژله‌ای میشود.
بنا بر تعریف، مدت زمانی که لازم است سطح آب در داخل چاله‌ای به ابعاد ۳۰ در ۳۰ سانتی‌متر و عمق ۴۵ سانتی‌متر به اندازه ۲٫۵ سانتی‌متر پایین رود، ظرفیت نفوذپذیری زمین گفته میشود.
نکته: قبل از انجام آزمایش زمین محل آزمایش را باید خیس کرد و آزمایش را انجام داد.
سطح زمین لازم برای جذب فاضلاب تصفیه‌شده به صورت زیر محاسبه میشود:
با داشتن زمان جذب در صورتی‌که از لوله سوراخ‌دار و ترانشه برای دفع فاضلاب استفاده میشود، می‌توان از رابطه Q =۱.۳/Ta + ۷.۵ استفاده کرد.
Q : دبی فاضلاب یا بار سطحی فاضلاب وارد بر سطح جذب‌کننده بر حسب m3/m2.d از سطح کف ترانشه
Ta : زمان جذب بر حسب دقیقه
با اطلاع از مقدار کل فاضلاب و مساحت لازم برای جذب آن می‌توان با استفاده از جدول زیر طول ترانشه‌ها را حساب کرد:
برای تداوم عمل تصفیه و تسریع واکنش‌های بیولوژیکی توسط باکتری‌های هوازی عمق ترانشه را خیلی کم و حدود ۹۰-۴۵ سانتی‌متر در نظر می‌گیرند، قطر لوله‌های پخش که در کف ترانشه نصب می‌شوند حدود ۱۰ سانتی‌متر و طول آن برای واحدهای کوچک ۱۰۰ متر است. جنس لوله‌های پخش‌کننده فاضلاب معمولاٌ سفال است.
شیب لولهها اگر ۱۰۰ متر باشد ۳/. درصد و اگر ۳۰۰-۱۰۰ متر باشد، ۵/. درصد انتخاب میشود.
حداقل فاصله بین دیواره دو ترانشه معمولاٌ یک متر انتخاب میشود.
در دفع فاضلاب در صافی‌های شنی معمولاٌ دو ردیف لوله استفاده میشود. ردیف بالا به قطر ۱۰ سانتی متر برای پخش فاضلاب در صافی و ردیف زیرین برای جمع‌آوری فاضلاب صاف‌شده تعبیه میشود. مقدار فاضلابی که در هر متر مربع از صافی شنی در روز می‌تواند عبور کند ۴۵ لیتر است که معادل زمان جذب در حدود ۲۳ دقیقه است. عمق بستر ماسه ۷۵ سانتی‌متر است.
در صورتی‌که از چاه برای دفع پساب سپتیک تانک شود، مقدار فاضلاب جذب‌شده در هر متر مربع سطح دیواره چاه از رابطه زیر بدست می‌آید:
Q =۱.۷۶/Ta + ۷.۵
Q : مقدار فاضلاب جذب‌شده بر حسب m3/m2.d
Ta : زمان جذب بر حسب دقیقه
در محاسبات نفوذپذیری چاه سطح کف چاه را در نظر نمی‌گیرند. هم‌چنین برای جلوگیری از آلودگی آب‌های زیرزمینی لازم است کف چاه حداقل ۱٫۵ تا سه متر بالاتر از سطح آب زیر زمینی باشد.
### پایان خبر رسمی