، رفسنجان , (اخبار رسمی): مهمترین دلیل پایین بودن عملکرد محصول پسته یکی کمبود آب و توسعه بیش از حد باغات پسته و کیفیت پایین و نامطلوب آبیاری در باغات پسته است.
پسته یکی از مهمترین محصولات کشاورزی استان کرمان با سطح زیر کشت بالغ بر ۳۲۰۰۰۰ هکتار است که از جنبه‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و غیره برای مردم این استان از اهمیت فوق العاده‌ای برخوردار است.
این محصول جمعیتی بالغ بر ۱۷۰ هزار نفر را به عنوان بهره بردار مشغول کرده، مجموع اقتصاد مردم شهرهای پسته خیز به طور مستقیم و یا غیر مستقیم به تولید این محصول گره خورده است. می‌توان گفت که هم اکنون پسته به عنوان آخرین محصول قابل کشتی است که در بیشتر مناطق پسته خیز کشت شده است این بدان مفهوم است که اگر باغات پسته از بین بروند و یا عملکرد اقتصادی نداشته باشند، با آب و هوای فعلی و خاک موجود هیچ محصول دیگری قابل جایگزینی با پسته نبوده و اقتصادی نیز نخواهد بود و عدم توجه به افزایش عملکرد این محصول ضمن هدر دادن منابع منتج اقتصادی نبودن فعالیت در این زمینه خواهد شد که نتیجه آن بیکاری و مهاجرت افراد را در پی خواهد داشت.
قابل ذکر است که هم اکنون متوسط عملکرد پسته در استان کرمان حدود ۵۷۳ کیلوگرم براساس آمار سال ۱۳۸۴ و متوسط استان‌های کشور حدود ۹۹۰ کیلوگرم اعلام شده است این در حالی است که باغدارانی در استان کرمان با تولید سالیانه دو سه و چهار تن به بالا نیز داشته‌ایم و کشاورز نمونه سال‌های ۸۲ و ۸۳ بالغ بر ۱۴٫۵ تن تولید داشته‌اند.
تولید بزرگترین رقیب ایران یعنی آمریکا در سال ۲۰۰۲ ۳.۴ تن در هکتار و متوسط تولید ایران در همان سال یعنی ۲۰۰۲ ۷۵۲ کیلوگرم اعلام شده است. لذا می‌طلبد با شناخت عوامل محدودکننده و تلاش در جهت رفع موانع موجود در صدد یافتن راهکارهای جدید و به کارگیری تحقیقات صورت گرفته باشیم تا فعالیت در این زمینه را اقتصادی کنیم.
مهمترین دلایل پایین بودن عملکرد به شرح زیر است:
۱- یک کمبود آب و توسعه بیش از حد باغات پسته:
پسته یکی از گیاهان مقاوم به کم آبی و این بدان معنا است که این گیاه کم آبی فقط زنده می‌ماند و ادامه حیات می‌دهد و گاهی محصول بسیار کمی تولید می‌کند در صورتی که هدف از احداث باغ پسته برداشت محصول اقتصادی است که در این حالت باید نیاز آبی گیاه برآورده شود. براساس مطالعات انجام شده درخت پسته بارور برای تولید محصول اقتصادی نیاز به حدود ۱۰۰۰ متر مکعب آب در سال دارد.
تحقیقات صورت گرفته نشان می‌دهند که چنانچه باغداران بتواند در ماه تیر، آخرین آب قبل از برداشت درخت پسته را آبیاری کند محصول باکیفیت و کمیت بهتری را تولید خواهد کرد. دلایل متعدد از جمله ۱- ضعف قوانین در جلوگیری از تصرف اراضی ملی. ۲- ارزش افزوده‌ای که از تصرف و احداث باغ برای متصرفین به وجود آمده است. ۳- احتمال تامین آب بیشتر توسط متصرفین ۴- پایین بودن نیاز آبی گیاه پسته در شش سال اول کاشت ۵- خشکسالی و افت سالیانه‌ی یک متر از آب سفره‌های زیرزمینی باعث شده تا دوره آبیاری ۳۰ روز که تحقیقات صورت گرفته آن را بهترین دور آبیاری در پسته نامیده است به دوره‌های ۵۰ تا ۶۰ و ۷۵-۹۰ و حتی ۱۲۰ روز رسیده که در این شرایط تنش‌زا در تغذیه گیاه نیز معنایی نخواهد داشت و نتیجه آن کاهش شدید عملکرد خواهد بود.
راهکارها
الف- با توجه به این که اجرای سیستم آبیاری تحت فشار بر روی درخت پسته جواب مثبت داده است و حدود ۴۰ درصد از منابع آبی باغات پسته فعلا از کیفیت مناسب برای اینگونه از سیستم‌ها برخوردار هستند لذا به نظر می‌رسد با در اختیار گذاشتن تسهیلات سهل‌الوصول به باغداران و اجرای سیستم آبیاری تحت فشار به توان راندمان آبیاری را در باغ‌های پسته افزایش داد.
ب- مهار آب‌های سطحی و فصلی با اجرای طرح‌های آبخیزداری و ساخت سدهای کوچک خاکی تا بتوان از هدر رفتن اینگونه از آب‌ها جلوگیری کرد و برای تغذیه سفره‌های زیرزمینی و یا استفاده مستقیم از آب ذخیره شده استفاده کرد.
پ- پیگیری جدی مسئولین در انتقال آب از حوزه های پر آب کشور به شهرستان
۲- کیفیت پآیین و نامطلوب آبیاری در باغات پسته:
گیاهان از نظر مقاومت به شوری به دو دسته تقسیم می‌شوند. گیاهان هالوفیت همان گیاهان نمک دوست هستند که برای ادامه رشد و نمو خود احتیاج به نمک دارند و این گیاهان قادر به رشد در خاک‌های شور هستند. گیاهان گلیکوفیت گیاهانی هستند که برای ادامه رشد و نمو خود نیاز به نمک ندارند که پسته جزء گیاهان گالیکوفیت است و گیاهان گالیکوفیت خود به سه دسته مقاوم به شوری، مقاومت نسبی به شوری و حساس به شوری تقسیم‌بندی می‌شوند که پسته گیاه مقاوم به شوری است.
### پایان خبر رسمی