همه آنچه باید درباره مبانی نظری و پیشینه پژوهش بدانیم

دوشنبه 98/3/13، تهران , (اخبار رسمی): پژوهش‌ها در سراسر دنیا از ساختار و شاکله‌ای مشخص تشکیل می‌شوند. در این مقاله توضیحاتی در خصوص مبانی نظری و پیشینه ارائه می‌شود. =

نگاهی به پژوهش

در تمامی پژوهش‌ها، فصل اول مقدمه و فصل دوم با عباراتی همچون مبانی نظری و پیشینه تحقیق، ادبیات و مبانی نظری و یا سابقه تاریخی توصیف می‌شود.

فصل دوم علی رغم اینکه توصیفی به نظر می‌رسد، بخش اصلی و سنگین پژوهش به شمار می‌آید. به بیان دقیق‌تر، مساله در همین قسمت تشریح می‌شود و مخاطب با دغدغه و چرایی انجام پژوهش آشنا می‌شود. در این قسمت، عیار کلی پژوهش مشخص شده و مخاطب می‌تواند با نگاهی جامع و وسیع، درباره میزان اهمیت بحث تصمیم‌گیری کند. در آن سو، یک متخصص، با نگاهی به فصل دوم در می‌یابد که محقق، چه منابعی را در اختیار داشت و تا چه اندازه می‌توان به یافته‌های او اتکا کرد.

فصل دوم پژوهش چه فهرستی دارد؟

به زبان تمثیل، فصل دوم پایان نامه یا همان مبانی نظری و پیشینه، تصویری است پرسپکتیو، از پژوهش انجام گرفته است. در نتیجه، فهرست یا سرفصل‌هایی که در این قسمت آماده می‌شوند عبارتند از:

· پرداختن به تاریخچه یا پیشینه تحقیق گام اول است. باید پلی به گذشته زد و بررسی کرد چه افرادی، چه مطالعاتی در موضوع مطرح شده انجام داده‌اند.

· پس از آن، نوبت به عیارسنجی اهمیت پژوهش می‌رسد. حل کردن مساله مطرح شده (موضوع پژوهش) چه تاثیری در زندگی نوع بشر خواهد داشت؟

· حال در گام سوم، پژوهشگر پرده از ذهنیت خود برمی‌کشد و نتیجه یافته‌هایش را با مخاطب در میان می‌گذارد. در همین قسمت باید به پژوهش‌های مشابه مراجعه شود و نظرات موافق و مخالف را ارائه داد و به نقد و بررسی آنها نشست.

· نکته فوق العاده مهم در فصل دوم پایان نامه حضور منابع قدرتمند بین‌المللی است. نمی‌توان تنها با اتکا به مسائل داخلی، یک پژوهش قدرتمند و قابل استناد تهیه کرد.

 به بیان توصیفی، در این بخش پژوهشگر کار را باید به دو قسمت اصلی تقسیم کند، در قسمت اول طرح مساله کرده و در بخش دوم به آن مساله پاسخ می‌دهد.

چگونه داده جمع آوری کنیم؟

زمانی که قرار است ادبیات و مبانی نظری نگارش شود، در واقع مسئولیت اصلی، جمع آوری داده‌های مختلف است. باید برای یافتن پاسخ سوال یا سوالات خود به هر طرف سرکشی کرد و در نهایت، در قالبی منسجم، نتیجه کار خود را نوشت. این کار به دلیل وسعت اطلاعات فوق‌العاده سخت و دشوار است. اما اگر برنامه‌ای مدون و از پیش تعیین شده وجود داشته باشد اجرایی است. پیشنهاد می‌شود که از طریق گام‌های زیر داده‌های خود را جمع آوری و سپس، نگارش کرد.

·  در قسمت اول هر داده‌ای که به پژوهش مربوط است را به صورت جداگانه باید گردآوری کرد و یا فیش نویسی کرد. اصلا مهم نیست که داده داخلی است یا خارجی، یا اینکه به کدام بخش پژوهش ارتباط دارد، شرط اصلی، هماهنگ بودن با موضوع است.

·  حالا با ایجاد یک بانک اطلاعاتی قدرتمند، این فرصت وجود دارد تا همه آن چه به دست آورده شده است را از بالا به پایین مرتبط کرد، مترادفات را کنار هم قرار داده و بهترین‌ها را گزینش کرد.

·  در گام آخر، بر مبنای یافته‌های غربال شده مرحله دوم، با زبان و ادبیات خود باید شروع به نوشتن کرد و هر جا نیاز است، در تایید مدعای خود به یکی از داده‌ها ارجاع داد.

باید به خاطر داشت مبانی نظری و پیشینه، علاوه بر کیفیت علمی داده‌ها، به چگونگی رعایت قراردادهای نگارشی هم مرتبط است و باید آن‌ها را در نظر داشت.

یک توصیه مهم درباره فصل دوم پژوهش

فصل دوم پژوهش یا همان ادبیات و مبانی نظری، جدای از بحث پژوهش، راهی است برای شناخت شخصیت محقق. کلیشه نویسی، سانسورکردن یافته‌های پژوهشگران قبلی، توجه نکردن به مسائل تاثیرگذار و اتکا به داده‌های غیرمستند، به وضوح شخصیت غیرحرفه‌ای یک محقق را برملا خواهد کرد.

به بیان دیگر، این قسمت کار فرصتی است طلایی برای دانشجویانی که می‌خواهند خاص باشند و کیفیت بالای خود را به متخصصان فعال در حوزه کاری خود نشان داد. توصیه می‌شود که کار را جدی گرفته و بیشترین وقت را برای نگارش فصل دوم صرف کرد تا نتیجه کار اصطلاحا اورجینال، خاص و منحصر به فرد باشد.

در این مسیر ساز و کارهایی برای کمک به روند پژوهشی وجود دارد و سامانه‌هایی آنلاین، تجربیات خود را به پژوهشگران منتقل می‌سازند. علاقه‌مندان جهت کسب اطلاعات بیشتر در خصوص این موضوع می‌توانند به گروه پژوهشی مدیریت ایران به آدرس imrg.ir مراجعه کنند.

### پایان خبر رسمی