رژیم غذایی مناسب افراد دیابتی طبق تحقیقات علمی

دوشنبه 99/3/26، اصفهان , (اخبار رسمی): رژیم غذایی مناسب افراد دیابتی اساس درمان بیماری دیابت، هم دیابت وابسته به انسولین و هم دیابت غیر وابسته به انسولین است.ضمناً مؤثرترین راه برای کنترل گلوکز خون در این بیماران نیز هست.

امروزه رژیم غذائی یک بیمار دیابتی تفاوت اندکی با افراد سالم دارد:

– خوردن حداقل پنج نوع میوه و سبزیجات در هرروز
– مصرف حداکثر ۳۰ درصد کالری موردنیاز از طریق چربی‌ها (به‌ویژه چربی‌های اشباع‌نشده تک حلقه‌ای و چند حلقه‌ای)
– کاهش مصرف نمک (سدیم) و غذاهای شیرین
– خوردن مقادیر فراوانی از غذاهای سلولز دار

رویکرد قدیم رژیم غذایی مناسب افراد دیابتی

به دلیل آنکه قند از کربوهیدرات‌ها به دست می‌آید، هنگامی‌که طریقه جذب کربوهیدرات‌ها در بدن به‌اندازه امروز روشن نشده بود،این‌گونه تصور می‌شد که افراد دیابتی باید از مصرف کربوهیدرات‌ها کاملاً بپرهیزند.

این به معنای مصرف زیاد چربی و پروتئین به‌جای کربوهیدرات‌ها و درنتیجه تحمل عوارض جانبی مصرف آن‌ها بود،مانند فشارخون بالا که امروزه می‌دانیم از عوارض مصرف چربی و پروتئین زیاد است.بالاتر از آن رژیم غذائی پرچربی منجر به اضافه‌وزن می‌شد.

رویکرد جدید رژیم غذایی مناسب افراد دیابتی

تحقیقات ۲۵ سال اخیر این رویکرد را به اوج خود رسانده است. هرچند دیابتی‌ها هنوز هم باید با دقت کافی مراقب رژیم غذائی و کربوهیدراتی که مصرف می‌کنند باشند، آن‌ها امروزه تشویق می‌شوند که مقادیر زیادی کربوهیدرات مفید بخورند و مقدار کمی شکر هنوز به‌طور کامل از رژیم غذایی آن‌ها حذف نشده است.
غذاهایی که می‌خوریم از چربی کربوهیدرات، سلولز، ویتامین، موادمعدنی و آب تشکیل‌شده است. چهار تای آخری:

– سلولز
– ویتامین
– موادمعدنی
– آب
همه برای کارکرد صحیح بدن ضروری می‌باشند ولی به مقدار کافی انرژی تولید نمی‌کنند (که توسط کیلوکالری یا کیلوژول اندازه‌گیری می‌شود)
برای این کار مصرف پروتئین، چربی‌ها و کربوهیدرات‌ها ضروری می‌باشند.

پروتئین‌ها

پروتئین‌ها که در :

– حبوبات
-نخود
– لوبیا

فرآورده‌های گرفته‌شده از سویا مثل:

– بادام‌زمینی
– حبوبات
– گوشت
– ماهی
– شیر
– خامه

یافت می‌شوند. برای رشد کودکان و ترمیم سلولی در بزرگ‌سالی ضروری است. بدن ما باید حداکثر تا ۲۰% انرژی روزانه موردنیاز خود را از مصرف پروتئین تأمین کند.

چربی‌ها

چربی‌ها که به‌ویژه در :

– گوشت
– فرآورده‌های لبنی
– سبزیجات
– روغن ماهی
– فندق

یافت می‌شوند برای کارکرد صحیح بدن ضروری می‌باشند؛ اما درعین‌حال باید توجه کرد که نوع و مقدار چربی مصرفی مهم است.
رژیم غذایی یک فرد غربی عمدتاً شامل مقدار بسیار بالائی از چربی خطرناک (اشباع‌شده) است این نوع چربی باعث اضافه‌وزن، ناراحتی‌های قلبی و سکته مغزی می‌شود.

درصد توصیه‌شده برای جذب کالری موردنیاز بدن از چربی بین ۳۰ تا ۳۵ درصد است.متأسفانه بسیاری از مردم ساکن غرب بیش از ۴۰ درصد کالری موردنیاز خود را از مصرف چربی تأمین می‌کنند و چربی اشباع‌نشده به دو صورت:

– چند حلقه‌ای
– تک حلقه‌ای

هست که در روغن‌های گیاهی مانند روغن آفتابگردان و روغن‌زیتون و همچنین روغن ماهی به‌وفور دریافت می‌شوند.مبحث چربی‌ها (در علم تغذیه) بسیار مفصل و پیچیده است،
اما تا آنجا که به دیابتی‌ها مربوط می‌شود، مهم‌ترین چیز این است که از خوردن چربی‌های اشباع‌شده باید اجتناب کرد.

روغن آفتابگردان بیشتر حاوی چربی‌های اشباع‌نشده چند حلقه‌ای است اما روغن‌زیتون بیشتر حاوی چربی‌های اشباع‌نشده تک حلقه‌ای است.

غذاهای فراوانی مانند شیر، پسته، کره، بادام، خامه و پنیر حاوی چربی می‌باشند. لبنیات مانند پنیر، کره و شیر منابع چربی اشباع‌شده می‌باشند که بیماران دیابتی باید از خوردن آن‌ها پرهیز کنند؛ اما غذاهایی مثل فندق منابع غنی از چربی‌های اشباع‌نشده چند حلقه‌ای می‌باشند که مانند چربی‌های اشباع‌نشده تک حلقه‌ای بسیار سودمندتر می‌باشند.

علت آن است که این نوع چربی محتملاً به بالا رفتن کلسترول خون می‌انجامد.کلسترول در دیواره سرخ رگ‌ها رسوب‌کرده و همچنین چون چربی‌های اشباع‌شده حاوی کالری بیشتر می‌باشند،اضافه‌وزن یک پیامد کاملاً حتمی است. به‌هرحال بیماران دیابتی معمولاً چربی خون بالایی دارند. (که آن‌ها را بیشتر در معرض تصلب شرائین قرار می‌دهد)بنابراین منطقه‌ای است که این افراد از خوردن چربی بیشتر که به بالا رفتن بیشتر سطح چربی در خونشان منجر می‌گردد، پرهیز نمایند.

کربوهیدرات‌ها

کربوهیدرات‌ها (که در علم تغذیه به CHOs مشهورند) به صورت‌های فراوانی در طبیعت یافت می‌شوند.مهم‌ترین اقسام کربوهیدرات‌ها، کربوهیدرات‌های ساده و کربوهیدرات‌های پیچیده می‌باشند.

– کربوهیدرات‌های ساده (تصفیه‌شده)

شامل انواع مختلفی است که ما آن‌ها را تحت نام کلی شکر یا ساکاروز می‌شناسیم. ساکاروز درواقع ترکیبی از فروکتوز – قند میوه – و گلوکز است.
فروکتوز و گلوکز هر دو برای تأمین انرژی موردنیاز بدن حیاتی هستند،اما گلوکوز نسبت به فروکتوز برای بدن اهمیت بیش‌تری دارد، زیرا مغز برای عملکرد مؤثر و مفید بدان وابسته است .

– کربوهیدرات‌های پیچیده (تصفیه نشده)

در مواد غذائی حاوی نشاسته مانند:

– حبوبات
– جو
– برنج
– سیب‌زمینی
–  نان

یافت می‌شوند. این نوع کربوهیدرات‌ها از کربوهیدرات‌های ساده، سلولز و گلوکز تشکیل‌شده‌اند.سلولزهای تشکیل‌دهنده کربوهیدرات‌های پیچیده خود به دودسته محلول و غیر محلول تقسیم می‌شوند.
سلولزهای محلول در حبوبات لوبیا و… یافت می‌شوند و خود پس از تجزیه به مایع چسبناکی که حاوی کربوهیدرات می‌باشند بدل می‌شوند سلولزهای غیر محلول که در سبوس و سبزی‌هایی مثل کرفس و کلم یافت می‌شوند،

ارزش غذایی ندارند، اما به بدن کمک می‌کنند که غذا را در لوله گوارش حرکت دهد و درنهایت در صورت عدم نیاز آن را دفع کند.پس از ورود به دستگاه گوارش، کربوهیدرات‌های پیچیده توسط شیره‌های گوارش به اجزای تشکیل‌دهنده خود – سلولز و ساکاروز- تجزیه می‌شوند.اهمیت کربوهیدرات‌های پیچیده – که شامل ساکاروز و سلولوز محلول (حبوبات- نخود و لوبیا) می‌باشند، برای بیمار دیابتی آن است که پس از تجزیه، مایع چسبناک حاصله حاوی سلولوز دیرهضم هست که به دستگاه جذب گلوکوز در بدن وی که آسیب‌دیده است – فرصت کافی برای ذخیره گلوکوز می‌دهد؛ اما در همین حال کربوهیدرات‌های ساده دارای این نقطه‌ضعف می‌باشند که تقریباً فوری جذب خون شده، به بالا رفتن ناگهانی و سریع غلظت گلوکوز (در خون) می‌انجامند. هرچند برخی مطالعات مؤید این نکته است که مصرف شکر خالص، اگر همراه با خوردن مقدار زیادی غذاهای سلولز دار و نشاسته‌ای باشد،در بعضی دیابتی‌ها به بالا رفتن ناگهانی قند خون منجر نمی‌گردد.

### پایان خبر رسمی