، (اخبار رسمی): در این مقاله جامع به بررسی تفاوت های میان عطریات طبیعی با مواد معطر ساخته شده بر پایه مواد شیمیایی مصنوعی خواهیم پرداخت .
عطر طبیعی و مصنوعی چگونه ساخته می شوند و چه تفاوت هایی با یکدیگر دارند ؟
امروزه با ورود مواد شیمیایی صنعتی به حوزه هایی همچون عطرسازی و تولید مواد معطر پرکاربرد برای ساخت محصولات آرایشی بهداشتی ، عموم مردم در رابطه با عوارض این مواد برای سلامت خود ، نگرانی هایی دارند . این نگران های در اغلب موارد ، بی دلیل نبوده بدین خاطر که ما طی چندین سال گذشته با افزایش درصد استفاده از چنین موادی شاهد برخی عوارض این قبیل مواد شیمیایی بوده ایم . عوارضی که در اکثر موارد به دلیل بیش از حد خطرناک بودن منجر به ممنوع شدن به کارگیری برخی از مواد شیمیایی توسط دولت های مختلف شده است . با این وجود به دلایل زیادی که در ادامه به شرح کامل آنها خواهیم پرداخت ، سرعت تولید عطرهای مصنوعی به شدت در حال افزایش می باشد .
شناخت تفاوت ها و تاریخچه ورود مواد معطر مصنوعی به عطرسازی :
از سال ۱۸۲۸، هنگامی که « فیریدریک وولر » موفق به سنتز اوره شد ، شیمیدان ها به این نتیجه رسیدند خواص مواد ، از جمله تأثیرات بیولوژیکی آن ، کاملا به ساختار شیمیایی شان بستگی داشته و نیازی به شناخت منشأ آن نیست . تمامی ویژگی های مواد صنعتی با مواد طبیعی دارای ساختار مشابه ، یکسان است . دلیل این ادعا که در ۱۶۵ سال اخیر جمع آوری گردیده ، محکم و انکارناپذیر می باشد . با این حال ، این احساس که مواد طبیعی معطر ، به گونه ای ، با موات صنعتی معطر متفاوت اند ، هیچ گاه در میان غیر شیمیدانان برطرف نشده است .
علاوه بر رشد نگرانی در این خصوص که تکنولوژی ، علیه انسان به شمار می آید ، احساسی در نیمه دوم قرن بیستم گسترش یافت که اساسا مواد طبیعی معطر ، نه تنها با مواد صنعتی متفاوتند ، بلکه بهتر ، سالم تر ، ملایم تر و غنی تر می باشند . بازاریاب های محصولات مصرفی ، از این احساس عمومی استفاده و تلاش نمودند محصولاتشان را بجای مواد شیمیایی ، با طبیعت مرتبط بدانند . همچنین ، بسیاری از محصولات حاوی عطر نیز ، تحت تأثیر این گرایش قرار گرفت . شامپوهایی در بازار رایج شد که روی برچسب آن نوشته بود: « فاقد شوینده های صنعتی خشن . » این ادعا که محصول ، « فاقد رنگ های مصنوعی (یا صنعتی) » است ، ادعایی رایج گردیده و اخیرا محصولات ضد آفتاب ، با برچسب « فاقد ضدآفتاب شیمیایی » به بازار عرضه می شوند .
در بسیاری از موارد ، بازاریاب ها ادعا می نمایند محصول شان « فاقد عطر صنعتی » است . اما معمولا این ادعا صحت ندارد . چرا که امکان ساخت بسیاری از رایحه ها بصورت کاملا طبیعی با مقبولیت مشتری و قیمت مناسب وجود ندارد . چیزی که هم اکنون امکان پذیر می باشد ، ساخت عطر خوشبو ، دارای رایحه های مختلف ، با نسبت بالا ، مثلا بیشتر از ۵۰ یا ۶۰٪ از مواد اولیة طبیعی است . اگر مواد اولیه معطر « یکسان با طبیعت »، برای مثال ، مواد صنعتی معطر که ساختارشان با مواد طبیعی موجود در طبیعت مشابه است ، مورد قبول واقع شوند ، طیف وسیع تر و قیمت متعارف تر عطر نسبتا طبیعی امکان پذیر می شود .
از نقطه نظر عملی ، مطالب فوق الذکر ، تمامی اطلاعاتی است که در این خصوص می توان ارائه نمود . مباحث ذیل ، صرفا برای عطرسازانی که علاقه دارند تحقیق عمیق تری نمایند و برای مباحثات « صنعتی علیه طبیعی » مناسب است . افسوس که این مباحث ، مملو از تناقضات آشکار است . ابراز نظر مخالف عقیدۂ غالب که « مواد طبیعی معطر خوب و مواد شیمیایی بد هستند » بسیار سخت می باشد .
« هرچند مواد دارای ساختار شیمیایی یکسان » ، کیفیت رایحه مشابهی داشته و هنگام استفاده روی پوست ، شناخت منشأشان غیرممکن است ، این مطلب نیز درست است که اغلب مواد معطر طبیعی و صنعتی دارای نام یکسان ، از نظر شیمیایی ، کاملا شبیه نیستند . " ریندول" گرفته شده از « شمعدانی عطری » دارای ترکیبات متفاوت « ایزومرهای نوری » است تا ریندول صنعتی . یوگنول گرفته شده از « اسانس روغنی برگ درخت میخک » حاوی ناخالصی هایی است که یوگنول صنعتی فاقد آن می باشد . بنابراین کیفیت رایحه مواد صنعتی و طبیعی یکسان نبوده و ممکن است تأثیرشان روی پوست ، متفاوت از یکدیگر باشد .
هرچند ، « اسانس های روغنی »، ابسولوت ها ، رزنوئیدها و غیره ، عموما بعنوان مواد معطر طبیعی شناخته می شوند ، اما امروزه می دانیم جداسازی این مواد از بافت گیاه ، با تغییرات شیمیایی همراه است . بنابراین اگر سخت گیرانه قضاوت کنیم این مواد ، واقعأ طبیعی نیستند . ملایم ترین تکنیک ، برای « جداسازی » « اسانس های روغنی » از اجزا گیاه ، « فشار سرد » است . اما دو اسانس " ترنج " و لیمو که از طریق « فشار سرد » پوست این دو میوه بدست می آیند و در عطرسازی استفاده می شوند نیز ایمن نبوده و می بایست قبل از استفاده در عطر عمل آوری شوند .
« بسیاری از متخصصین امراض پوستی » ، مواد معطر صنعتی را به انواع طبیعی شان ترجیح می دهند . به این دلیل که ساختار شیمیایی مواد صنعتی ، کاملا شناخته شده است . ( به شرطی که این مواد ، فاقد ناخالصی بوده یا بدانیم که ناخالصی آن چه موادی اند . اما مواد معطر طبیعی ، دارای این خصیصه نیستند . علاوه بر این ، اغلب مواد طبیعی ، ترکیبی از تعداد زیادی ماده مختلف است . ( برای مثال ، تعداد آنها در اسانس گل رز ، به بیش از ۴۰۰ ماده می رسد . ) هرچه تعداد آنها در مواد اولیه طبیعی بیشتر باشد ، از لحاظ آماری ، امکان وجود مواد حساسیت زا بیشتر خواهد بود . در میان مواد معطری که بدلیل ایمنی ، استفاده شان « محدود » یا کاملا ممنوع گردیده ، تعدادی از مواد طبیعی نیز مانند « بلسان پرو » « اسانس خالص خزه بلوطی » «روغن قسط » « روغن سداب ( اسپند ) » وجود دارد . از طرف دیگر ، پدیده عجیب « خاموشی » بدین معناست هنگامی که برخی مواد ، به تنهایی استفاده می شوند ، سوزش آورند اما همراه با مواد دیگری که در طبیعت نیز با هم وجود دارند ، دیگر التهاب آور نمی باشند .
برای مثال ، هنگامی که سیترال به تنهایی استفاده می شود ، پتانسیل بیشتری برای تحریک پوست دارد تا موقعی که با لیمونن همراه است . در طبیعت نیز سیترال در « اسانس روغنی لیمو سنگی » و دیگر اسانس های روغنی مرکبات ، همیشه با لیمونن موجود است. امروزه به کمک آنالیزهای شیمیایی توانسته ایم « همتایان بسیار شبیه صنعتی » خیلی از مواد اولیه طبیعی عطرسازی را بسازیم . لکن در پایان راه متوقف مانده ایم و هیچ گاه ، موفق به ساخت مجدد مواد معطر طبیعی ، با تمامی تلالو و جامعیت آن نگردیده ایم . از طرف دیگر ، «کروماتوگرافی از فضای فوقانی» ساخت دقیق تر رایحه گل های چیده نشده را امکان پذیر نموده است . اما در بازسازی این محصول با استفاده از نتایج بدست آمده از « کروماتوگرافی از فضای فوقانی » ، از موادی استفاده شده که در اسانس های روغنی طبیعی گل ها و ابسولوت ها وجود ندارند .
در عطرسازی معاصر ، بدلایل اقتصادی ، همتایان صنعتی ، جایگزین مواد طبیعی می شوند ، اما عوامل دیگری نیز در این خصوص موثر است :
- دسترسی : تا این اواخر، راه شناخته شده ای برای بدست آوردن عصاره طبیعی موگوئت، « یاس شیروانی » ، یاسمن و بسیاری دیگر از گل ها ، حتی با صرف مبالغ بسیار هنگفت وجود نداشت . بعلاوه ، نمی دانستیم برای تأمین نیاز به « عنبر سائل » ، چگونه جمعیت نهنگ ها را افزایش دهیم ؛
- آزادی خلاقیت : عطرهای مدرن ، دارای بیس های رز و یاسی است که هیچ شباهتی به شکوفه های رز و یاسی که تاکنون استشمام نموده ایم ندارد . نوت های دیگر « الهام گرفته شده از طبیعت » در عطرها نیز همین گونه است . موضوع، فقط « کیفیت رایحه » نیست . با استفاده از مواد طبیعی صرف ، هیچ موقع نمی توانیم به قدرت و دوام عطرهای امروزی دست یابیم .
برخی مواقع، برای حفظ طبیعت است که از مواد صنعتی استفاده می شود . مثال بارز استفاده از مشک های صنعتی بجای مشک طبیعی که آهوی ختن را از خطر انقراض حفظ می نماید ، می باشد . خوشبختانه ، این حکایت گیج کننده ، یک درس اخلاقی ساده دارد و آن اینکه می بایست توجه بیشتری به تأثیر رایحه مواد مورد استفاده نمود و در خصوص سلامت پوست نیز دغدغه داشته باشیم . اما نبایست برای منشأ این مواد ، اهمیت زیادی قائل شده و مشتریان را نیز تشویق نماییم این گونه به موضوع نگاه کنند .
مواد معطر دارای منشأ حیوانی
خواسته های گروه های حمایت از حیوانات و مصرف کنندگان دلسوز این است که محصولات مصرفی ، نبایستی حاوی موادی باشند که از کشتن حیوانات یا بدرفتاری با آنها بدست می آیند . این نگرانی ، در بریتانیا بسیار گسترده است . این موضوع، در خصوص محصولات آرایشی نیز متصور است و باعث شده عطرهایی مورد تقاضا قرار گیرند که فاقد ریشه حیوانی اند .
عدم استفاده از « مشک طبیعی » و « عنبر سائل » ، تقریبا هیچ مانعی برای عطرسازی امروزی بوجود نیاورده است . « جند بیدستر » در عطر « محصولات مراقبت از پوست » و « مواد آرایشی » استفاده چندانی ندارد و براحتی قابل کنار گذاردن است . اینکه تولید « مشک زباد » نیازمند بدرفتاری با گربه زباد است موضوعی مورد مناقشه است . از استفاده از این ماده طبیعی ، می بایست خودداری گردد . چرا که در حال حاضر جایگزین های صنعتی بهتری در دسترس است .
حرف آخر :
در پایان امید داریم که مطالعه این مطلب برای شما مفید بوده باشد و با موضوع مهمی که اکثر علاقه مندان به عطر و ادکلن درباره آن نکات چندانی نمی دانند ، به طور نسبی آشنا شده باشید . پیشنهاد می کنیم ، خواندن دیگر مقالات تخصصی ما را که در این سایت به اشتراک خواهیم گذاشت را به هیچ وجه از دست ندهید . تمام تلاش خود را برای ارائه مطالب کاربردی و مفید به شما عزیزان به کار خواهیم گرفت .
### پایان خبر رسمی