، تهران , (اخبار رسمی): سوء استفاده عاطفی نوعی سوء استفاده است که ماهیتاً عاطفی و هیجان است نه جسمی.
به گزارش اخبار رسمی به نقل از روابط عمومی نیروی انتظامی ،سوء استفاده هرگونه رفتاری است که به قصد ایجاد کنترل و انقیاد یک انسان دیگر انجام می‌گیرد و می‌تواند استفاده از ترس، توهین و تجاوز کلامی یا جسمی را شامل شود.
باتعریف فوق، سوء استفاده عاطفی هر چیزی را شامل می‌شود. سوء استفاده کلامی و انتقادگونه و فنون ظریفتری چون سرزنش،دستکاری و ترشرویی همه مثال هایی از سوء استفاده عاطفی هستند.سوء استفاده عاطفی مثل شستشوی مغزی است که در آن بطور منظم اعتماد به نفس، ارزش شخصی،اعتماد به دریافت های شخصی و خود پنداره افراد تخریب می شود. سوء استفاده عاطفی چه بوسیله زخم زبان و تحقیر مداوم انجام گیرد و چه بوسیله تشر زدن یا تحت عنوان "راهنمایی" , "آموزش" و "پند" ، نتیجه همیشه یکسان است. در واقع سوء استفاده شونده، هویت و ارزش شخصی خود را از دست می دهد. سوء استفاده عاطفی به هسته درونی شخص آسیب وارد می‌کند، زخمهایی ایجاد می‌کند که عمیق تر و مزمن تر از جراحت های بدنی است.
انواع سوء استفاده عاطفی:
سوء استفاده عاطفی اشکال مختلفی دارد. سه الگوی عام رفتار سوء استفاده گرایانه عبارتند از: پرخاشگری, انکار و ناچیز شماری
پرخاشگری:
بد زبانی، متهم سازی،سرزنش،تهدید و دستور دادن شکل های پرخاشگرانه سوء استفاده هستند. رفتارهای پرخاشگرانه معمولاً مستقیم و آشکار هستند. مقام بلامنازعی که سوء استفاده کننده از طریق بی اعتبار ساختن سوء استفاده شونده به دست آورد تعادل و خود مختاری حاکم بر روابط سالم بزرگسالی را از بین می‌برد. این الگوی ارتباطی والد _ کودک (که شایعترین شکل سوء استفاده کلامی است) زمانی به آشکارترین وجه, خود را نشان می دهد که سوء استفاده کننده وضع و حالت پرخاشگرانه به خود می‌گیرد.
سوء استفاده پرخاشگرانه گاه می‌تواند شکل غیر مستقیم به خود بگیرد و حتی با رفتار "یاری کردن" خلط شود. انتقاد، نصیحت،ارائه راه حل ها، موشکافی،استنطاق و پرسش از یک شخص دیگر می‌تواند تلاش های صادقانه برای کمک تلقی شود ولی در برخی موارد این رفتارها تلاشی در جهت تحقیر و کنترل یا خوار سازی است نه کمک. سوء استفاده کننده وقتی می‌گوید "من این را بهتر از همه می دانم" در لحن او قضاوت پنهانی است که برای آن موقعیت نامناسب است و در روابط هم سطح, نابرابری ایجاد می‌کند.
انکار :
سوء استفاده کننده به منظور تحریف یا تکذیب دریافت های سوء استفاده شونده از جهاتی اعتبار سازی را به کار می بندد. بی اعتبار سازی وقتی رخ می دهد که سوءاستفاده کننده از قبول واقعیت امتناع می ورزد و آن را نمی پذیرد. برای مثال اگر سوء استفاده شونده اظهار دارد که سوء استفاده کننده به او توهین کرده است سوء استفاده کننده مصرانه می گوید "من هرگز این کار را نکردم", "من نمی دانم تو درباره چه صحبت می‌کنی" و غیره.
مضایقه کردن یک شکل دیگر انکار کردن است و شامل امتناع از شنیدن, امتناع از رابطه برقرار کردن و قهر کردن می شود. این شیوه انکار, گاه "اصلاح از طریق سکوت" خوانده می شود. مقابله کردن زمانی اتفاق می افتد که سوء استفاده کننده شخص تحت سوء استفاده را بخشی از خود تلقی می‌کند و هر نظر یا احساسی را که بین آنها تفاوت ایجاد می کند, انکار می‌کند.
ناچیز شماری :
ناچیز شمردن شکل افراطی انکار است. در این شیوه سوء استفاده کننده حادثه ای را که اتفاق افتاده انکار نمی‌کند ولی تجربه یا واکنش عاطفی سوء استفاده شونده را در قبال آن حادثه زیر سؤال می‌برد. عباراتی چون "تو بیش از حد حساس هستی", "تو خیلی اغراق می‌کنی" یا "تو از کاه کوه می سازی" همگی بیان‌کننده این نکته هستند که عواطف و دریافت های سوء استفاده شونده معیوبند و نباید به آنها اعتماد کرد. ناچیز شماری زمانی رخ می‌دهد که سوء استفاده کننده می‌گوید آنچه شما انجام داده اید یا گفته اید, نامربوط و بی اهمیت است. این فن شکل ظریف ناچیز شماری است.
انکار کردن و ناچیز شماری, آسیب زننده هستند. این دو روش علاوه بر پایین آوردن عزت نفس, ایجاد تعارض و نامعتبر ساختن واقعیت، احساسات و تجارب در واقع می‌توانند دریافت ها و تجربه عاطفی شما را زیر سوال ببرند و بی اعتبار سازند.
درک روابط سوء استفاده گرانه :
هیچ کس نمی‌خواهد در یک رابطه سوء استفاده گرانه قرار گیرد ولی افرادی که از سوی والدین یا اشخاص مهم دیگر مورد سوء استفاده کلامی قرار می‌گیرند اغلب خودشان در مقام یک بزرگسال در موقعیت های مشابه سوء استفاده گرانه عمل می‌کنند. اگر والدین بر تجارب و هیجانات شما نام بگذارند و درباره رفتارهای شما داوری کنند شما یاد نمی‌گیرید معیارهای خاص خودتان را شکل دهید, دیدگاه خاص خودتان را بپرورانید و بر احساسات و دریافت های خود متکی باشید. در نتیجه وقتی یک سوء استفاده کننده عاطفی در برابر شما شکل و حالت یک کنترل کننده را می‌گیرد همان احساسات پیشین و حتی آرامش بخش به شما دست می‌دهد هر چند چنین احساساتی مخرب هستند.
افراد مورد سوء استفاده قرار گرفته اغلب گرفتار احساساتی چون ناتوانی, آزار, ترس و خشم هستند: نکته طنز آمیز این است که سوء استفاده‌کننده ها هم گرفتار همین احساسات هستند خود سوء استفاده کننده احتمالاً در یک محیط عاطفی سوء استفاده گرانه بار آمده و در چنین محیطی است که آنها سوء استفاده‌گری را به عنوان شیوه مقابله با احساسات ناتوانی, آزار, ترس و خشم خود انتخاب می‌کنند.
در نتیجه سوء استفاده کننده ها به سوی اشخاصی جذب می‌شوند که خودشان را ناتوان و درمانده می‌یابند،کسانی که یاد نگرفته‌اند برای احساسات ،دریافت‌ها یا دیدگاه‌های خود ارزش قائل شوند، چنین واکنش‌هایی به سوء استفاده‌کننده ها اجازه می‌دهد تا احساس امنیت و کنترل بیشتری کنند و از مقابله با احساسات و دریافت‌های خود اجتناب کنند.
نخستین گام به سوی تغییر شناسایی الگوی روابط شما مخصوصاً با اعضای خانواده و سایر اشخاص مهم است. فقدان صراحت و وضوح در نوع رابطه ای که شما با اشخاص مهم برقرار می‌کنید می‌تواند به شیوه‌های مختلف خود را نشان دهد. برای مثال, ممکن است در برخی موارد به عنوان یک " سوء استفاده‌کننده" عمل کنند و در برخی موارد دیگر به عنوان یک " سوء استفاده شونده"، شناختن خود و درک گذشته خود می‌تواند از ایجاد مجدد روابط سوء استفاده‌گرانه در زندگی شما پیشگیری کند
آیا شما از خود سوء استفاده می‌کنید؟
معمولاً به اشخاصی که مطابق انتظار ما رفتار می‌کنند اجازه ورود به زندگی خود را می‌دهیم. اگر در خود احساس حقارت و اهانت کنیم دوستان یا اشخاصی را در زندگی انتخاب می‌کنیم که این احساسات را در ما برانگیزند. اگر برخورد منفی دیگران را تحمل می‌کنیم یا با دیگران برخورد منفی می‌کنیم, ممکن است با خود نیز به شیوه یکسان برخورد کنیم. برای این‌که بدانید آیا یک سوء استفاده کننده هستید یا سوء استفاده شونده, به نحوه رفتار و برخورد با خود توجه کنید. چه چیزهایی به خود می‌گوئید؟ آیا افکاری چون "من یک احمقم" یا "هرگز نشده کاری را درست انجام دهم" در ذهن شما مسلط هستند؟ عشق ورزیدن به خود و دل نگرانی درباره خود, عزت نفس را افزایش می دهد و امکان روابط سالم را فراهم می سازد.حقوق پایه در یک رابطه اگر شما روابط عاطفی سوء استفاده گرانه داشته‌اید، ایده روشنی درباره رابطه سالم ندارید. نکات زیر حقوق پایه ای است که می‌باید همیشه در روابط دو سویه و متقابل مد نظر باشند. حق دارید انتظار نیت و رفتار خوب از دیگران داشته باشید. حق دارید مورد حمایت عاطفی قرار بگیرید.حق دارید دیگران به شما گوش فرا دهند و احترام آمیز پاسخ گویند.حق دارید نظر خاصی داشته باشید حتی اگر دوست شما نظر متفاوتی داشته باشد.حق دارید به احساسات و تجربه شما به عنوان امری واقعی نگاه شود.حق دارید بابت هر شوخی و رفتار بی ادبانه‌ای, عذر خواهی صادقانه‌ای دریافت کنید.حق دارید بابت سؤالاتی که می‌توانید بپرسید پاسخ های روشن و مطلع کننده دریافت کنید.حق دارید به دور از تهمت و سرزنش زندگی کنید.حق دارید به دور از انتقاد و داوری زندگی کنید.حق دارید در مورد کار و علایق شما با احترام صحبت شود. حق دارید تشویق شوید. حق دارید به دور از تهدید عاطفی یا فیزیکی زندگی کنید.حق دارید به دور از خشم و نفرت زندگی کنید. حق دارید با نام و عنوانی که ارزش شما را کاهش می دهد, خوانده نشوید.حق دارید به جای دستور گرفتن, احترام آمیز از شما درخواست شود.چه می توانید انجام دهید؟
اگر مایلید درباره سوء استفاده عاطفی بیشتر بدانید می توانید به مراکز مشاوره مراجعه کنید. یک مشاور با تجربه می تواند منافع مفید در اختیار شما بگذارد و به شما کمک کند تا تاثیرات سوء استفاده عاطفی را بشناسید و شیوه های سالم رابطه برقرار کردن با دیگران و توجه به نیازهای موجود خود را یاد بگیرید.
### پایان خبر رسمی