، قم , (اخبار رسمی): علامه طباطبایی در این رساله از ولی‌الله شدن سخن گفته و کمال حقیقی انسان را در سایه پذیرش ولایت الهی امکان پذیر دانسته است، یعنی اگر انسان در ذات خدا فانی و به بقای او باقی شود لایق عنوان ولی الله میشود. نویسنده در پنج فصل طریق وصول به آن مقام را بیان کرده است.
یکی از آثار نفیس و کم نظیر علامه طباطبائی رسالة الولایة است که در عین اختصار و ایجاز مطالب محوری را مطرح ساخته و از رازهای نهفته دین پرده برداشته است. این رساله ارزنده شاهکار علامه طباطبائی است؛ چنانکه آیت اللَّه جوادی آملی آن را بهترین اثر ایشان دانسته و فرمود: «مأدبه‌ای آسمانی آراسته برای نفوس مستعده به نور ولایت است.»
مؤلف در این رساله از (ولایة اللَّه) و (ولی اللَّه) شدن گفته است و کمال حقیقی انسان را در سایه پذیرش ولایت الهی امکان پذیر دانسته؛ یعنی انسان در ذات خدا فانی و در بقاء او باقی است و چنین کسی لایق عنوان (ولی الله) است. اما چه مراحلی را باید سپری کرد تا به آن فنای ذاتی برسد و ولی اللَّه به شمار آید؟ علامه طباطبایی در پنج فصل طریق وصول به آن مقام رفیع را بیان کرده است. شایان ذکر است که از علل پر جاذبه و دلنشین بودن این رساله، این است که خود مؤلف این مراحل را طی کرده و در واقع حالات و مشاهدات خود را به عنوان یک سفرنامه عرفانی گزارش کرده است.
مرحوم علامه طباطبایی چون خود همانند بعضی از اساتید خاص خویش سالک این طریقت و راهی این راه بود توانست سفر نامه‌ای بنویسد که همان رساله ولایت است. زندگینامه طوری است که در متن تاریخ می‌گذرد، سفر نامه آن است که سیر من الخلق الی الحق را بازگو کند و این انسان تا نرفت و راه را از نزدیک نپیمود، توان گویایی ندارد، همچنان که آنها که رفته‌اند توفیق باز گو کردن برای دیگران، نصیب همه آنها نشد، یا بعضی نخواستند بگویند ولی مرحوم علامه از تعداد علمای راهی این راه بود که به مقدار اینکه راه را طی کرد توانست برای دیگران باز گو کند، یعنی مشهود را مبرهن کند. آن توانایی در مرحوم علامه بود که حضور را حصول و مشهود را مفهوم و عرفان را برهان کند، به قلم بیاورد و بتواند آنچه را یافت مستدل کند.
وی در فصل اول برای ظاهر دین باطنی را اثبات کرده و دلائل عقلی و نقلی را در این خصوص به کار گرفته است و تأکید کرده که در دو منبع اصیل قرآن و سنت، معارف و رازها و علوم سری نهفته است که از دسترس انسان مخفی مانده و کسی جز خداوند متعال یا شخصی که خدا بخواهد و بپسندد، دیگری از آن مطالب اسرارآمیز اطلاعی ندارد و کتاب الهی سرشار از چنین مطالبی است و بهترین مؤید برای این مسأله، وجود اصحاب اسرار برای پیامبر صلی اللَّه علیه وآله و ائمه اطهار علیهم السلام است که بعضی از مسائل را فقط در اختیار آنها قرار می‌دادند؛ چنانکه امام صادق علیه السلام احادیثی را برای جابر بیان کردند و آنگاه فرمود: اگر این احادیث را بر ملا سازی، پس لعنت خدا و ملائکه و همه مردم بر تو باد!
در فصل دوم برای روشن شدن کیفیت و نوع اسرار و حقایق دین به بیان ارتباط عالم ماده و عالم مثال و عالم عقل با هم پرداخته و خصوصیات هر یک از آن عوالم را به اختصار آورده است و چگونگی رهایی انسان از عوالم ماده و توجه به ماورای ماده را بیان کرده است و اینکه چه عوالمی را پشت سر گذاشته و چه عوالمی را در پیش رو دارد.
در فصول سوم راهیابی به باطن عالم و اسرار غیب و ارتباط با ماوراء طبیعت را برای همگان امکان پذیر دانسته و آن را منحصر به انبیاء الهی نساخته است و تاکید کرده که انسان می‌تواند با انقطاع از دنیا به اسرار عالم و باطن این نشئه ماده راه یابد و آن را مشاهده کند حتی در همین نشئه برای اولیاء اللَّه، لقاء اللَّه امکان پذیر است و آیات و روایات رؤیت در این خصوص بهترین گواه است.
در فصل چهارم طریق وصول و دستیابی به شهود حقایق و لقاء اللَّه را بیان کرد و یگانه طریق آن را، طریق معرفت نفس دانسته که موجب پیدایش معرفت حقیقی شده و سالک در سایه آن به فنای ذاتی دست می‌یابد و توجیه ذاتی را با تمام وجود احساس می‌کند. مؤلف ۲۲ حدیث از امام علی علیه السلام درباره معرفت نفس و اهمیت آن ذکر کرده است.
در فصل پنجم که آخرین فصل کتاب است، مؤلف تصریح می‌کند که این فصل توضیح گونه‌ای است برای مطالب فصل دوم و با استفاده از آیات قرآنی اثبات می‌کند که از خصوصیات و مقامات اولیاء کسی جز پروردگار آگاه نیست و بر آن احاطه‌ای ندارد و این افتخار برای آنان بس است که ولایت امر اولیاء اللَّه را خداوند به عهده گرفته و مربی و بشارتگر نیز خداوند سبحان است و هو الولیّ الحمید و انسان در این مرحله از اعتماد به نفس می‌رهد و فقط اعتماد به خدا در او وجود دارد.
علاقه مندان جهت دسترسی و خرید کتاب طریق عرفان (ترجمه، شرح و متن رسالة الولایة علامه طباطبایی) می‌توانند به سایت فروشگاه اینترنتی انتشارات آیت اشراق به نشانی ayateeshraq.com مراجعه کنند.
### پایان خبر رسمی