بررسی 11 خواص تخم شربتی

یک‌شنبه 98/4/30، تهران , (اخبار رسمی): با توجه به مقدار بالای فیبر محلول، دانه‌های تخم شربتی می‌توانند تا 10 تا 12 برابر وزن خود را آب جذب کنند و به حالت ژل تبدیل شوند که این امر موجب می‌شود، در معده گسترش پیدا کنند و با پر کردن حجم معده از پرخوری جلوگیری کنند.

دانه چیا یا تخم شربتی یکی از سالم‌ترین و مغذی‌ترین غذاها در کره زمین است. این دانه‌ها سرشار از مواد مغذی هستند که به شدت بر سلامت بدن و مغز اثر گذار هستند. در ادامه خواص تخم شربتی بررسی شده است.

مواد مغذی متنوع

دانه چیا یا همان تخم شربتی دارای مقادیر زیادی مواد مغذی با کالری کم است. این دانه‌های سیاه و سفید از گیاهی شبیه به ریحان به عمل می‌آید. در حقیقت، چیا واژه‌ای باستانی به معنی قدرت است که نشان دهنده‌ی قدمت این خوراکی است. در چند دهه اخیر این خوراکی محبوبیت زیادی در میان مردم به خصوص افراد علاقه مند به خوراکی‌های سالم پیدا کرده است.

تنها 28 گرم (یک اونس) از این دانه‌ها شامل مواد مغذی به این شرح است :

1. فیبر: 11 گرم.
2. پروتئین: 4 گرم.
3. چربی: 9 گرم (که 5 از آنها امگا 3 هستند).
4. کلسیم: 18٪
5. منگنز: 30٪.
6. منیزیم: 30٪
7. فسفر: 27٪

همچنین این دانه‌ها حاوی مقدار قابل توجهی از روی، ویتامین B3 (نیاسین)، پتاسیم، ویتامین B1 (تیامین) و ویتامین B2 هستند. یک اونس، برابر 28 گرم یا حدوداً دو قاشق غذاخوری از این دانه، تنها دارای 137 کالری و یک گرم کربوهیدرات قابل هضم است. همه این عوامل باعث شده این ماده غذایی یکی از بهترین خوراکی‌ها در جهان باشد.

سرشار از آنتی اکسیدان

یکی دیگر از خواص دانه‌‌های چیا دارا بودن مقادیر زیادی آنتی اکسیدان است. محققان بر این باورند که مصرف آنتی اکسیدان‌ها می‌تواند اثرات مثبت بهداشتی و سلامتی به همراه داشته باشد. همچنین، آنتی اکسیدان‌ها با تولید رادیکال‌های آزاد که می‌تواند به مولکول‌های سلولی آسیب برساند و موجب پیری و بیماری‌هایی مثل سرطان شوند، مبارزه می‌کند.

سرشار از فیبر

تقریباً تمام کربوهیدرات موجود در این دانه فیبر است. یک اونس (28 گرم) تخم چیا، دارای 12 گرم کربوهیدرات است. که 11 گرم از آن را فیبر غیرقابل هضم تشکیل می‌دهد. با وجود اینکه فیبر از خانواده کربوهیدرات است، قند خون را افزایش نمی‌دهد و اثرات آن با قندهایی مانند نشاسته متفاوت است. کربن قابل هضم این خوراکی تنها یک گرم در هر اونس (28 گرم) است که مقدار بسیار کمی است و باعث می‌شود چیا یک غذای دوست داشتنی با کربوهیدرات کم باشد.

با توجه به مقدار بالای فیبر محلول، دانه‌های تخم شربتی می‌توانند تا 10 تا 12 برابر وزن خود را آب جذب کنند و به حالت ژل تبدیل شوند که این امر موجب می‌شود، در معده شما گسترش پیدا کنند و با پر کردن حجم معده از پرخوری جلوگیری کنند که این امر علاوه بر جلوگیری از چاقی در بهبود هضم غذا نیز موثر است. 40% از وزن دانه‌های تخم شربتی را فیبر تشکیل داده است، از همین روی این دانه‌ها یکی از بهترین منابع فیبر شناخته می‌شود.

پروتئین

یکی از خواص تخم شربتی یا دانه‌های چیا دارا بودن مقادیر زیادی پروتئین است، در حدود 14% از وزن این دانه‌ها را پروتئین تشکیل داده است. همچنین این دانه‌ها سرشار از اسید آمینه‌های ضروری هستند. پروتئین مزایای بهداشتی بسیاری برای بدن دارد و به کاهش وزن کمک می‌کند. مصرف پروتئین سبب کاهش اشتها می‌شود و تمایل به خوردن غذا را به میزان 50 درصد کاهش می‌دهد. دانه‌های چیا منابع عالی از پروتئین هستند و بهترین خوراکی برای افرادی است که از رژیم غذایی گیاهی پیروی می‌کنند.

حفظ سلامت استخوان‌ها

یکی دیگر از خواص تخم شربتی دارا بودن مواد مغذی مورد نیاز برای استخوان است. این دانه‌ها سرشار از کلسیم، فسفر، منیزیم و پروتئین هستند. در حدود 18% از این دانه‌ها را کلسیم‌ها تشکیل می‌دهند. این دانه‌ها می‌توانند یک منبع عالی برای کلسیم برای افرادی باشد که لبنیات مصرف نمی‌کنند. با این حال، دانه‌های چیا حاوی اسید فیتیک هستند که تا حدودی جذب کلسیم را کاهش می‌دهند.

 کاهش وزن

دارا بودن مقادیر بالای فیبر و پروتئین در دانه‌های چیا می‌تواند به کاهش وزن کمک کند. بسیاری از متخصصان سلامت معتقدند که دانه‌های چیا می‌‌توانند به کاهش وزن کمک کنند. فیبر محلول موجود در این دانه‌ها مقادیر زیادی آب به خود جذب می‌کند و حجیم می‌شود، در نتیجه حجم معده را پر کرده و دیرتر جذب می‌شود

از همین روی فرد تمایل کمتری به مصرف غذا دارد. همچنین پروتئین دانه‌های چیا می‌تواند به کاهش اشتها و تمایل به مصرف غذا کمک کند. نتیجه یک مطالعه بر روی خواص تخم شربتی نشان داده که خوردن دانه‌های این خوراکی در وعده صبحانه موجب طولانی شدن احساس سیری شده و به کاهش مصرف غذا در طول روز کمک می‌کند.

با این حال، مطالعاتی که بر روی اثربخشی دانه‌های چیا بر کاهش وزن انجام گرفته، نتایج ناامید کننده‌ای را ارائه می‌دهند، در این تحقیق 90 نفر که اضافه وزن داشتند مورد بررسی قرار گرفتند، این افراد در طی 12 هفته، روزانه 50 گرم دانه چیا مصرف کردند، ولی نتایج به دست آمده نشان داد، مصرف این دانه‌ها به شکل مستقیم با کاهش وزن ارتباط ندارد. بلکه تنها با پر کردن حجم معده از زیاده روی در مصرف خوراکی جلوگیری می‌شود.

 اسیدهای چرب امگا 3

از دیگر خواص تخم شربتی می‌توان به دارا بودن مقادیر زیادی اسیدهای چرب امگا 3 اشاره کرد. این دانه حتی در مقایسه با ماهی سالمون نیز دارای درصد بالاتری از امگا 3 است.  امگا 3 موجود در این دانه‌ها از نوع ALA (اسید آلفا لینولنیک) است. این امگا 3 در بدن باید به اسید ایکوزاپنتائوئیک اسید (EPA) و اسید داکوساگزاونیک اسید (DHA) تبدیل شود که بدن انسان در تبدیل ALA به این اشکال فعال ناکارآمد است.

بنابراین گفته می‌شود، مقدار امگا 3 موجود در این دانه‌ها کمتر از روغن ماهی است. ولی در صورتی که دانه‌های چیا خورد شوند، دارای مقادیر بالایی از ALA و EPA هستند اما DHA که مهمترین امگا 3 است به میزان کمی وجود دارد. از همین روی این دانه‌ها با مقادیر بالایی از امگا3 بی کیفیت شناخته می‌شوند.
برای به دست آوردن DHA مورد نیاز برای بدن و مغز نیاز است که به طور منظم از ماهی‌های چرب استفاده شود و یا یک مکمل غذایی DHA نیز تهیه شود.

 کاهش خطر بیماری‌های قلبی و فشار خون

از مهمترین خواص تخم شربتی کاهش خطر بیماری قلبی است. با توجه به اینکه دانه چیا سرشار از فیبر، پروتئین و امگا -3 هستند، احتمالاً می‌تواند خطر ابتلا به بیماری قلبی را کاهش دهند. مطالعات نشان داده است که ممکن است دانه‌های چیا بتوانند برخی از فاکتورهای خطر از جمله تری گلیسیرید، التهاب، مقاومت به انسولین و چربی شکم را کاهش داده، همچنین ممکن است سطح کلسترول خوب یا HDL را افزایش دهند. به علاوه تخم شربتی با کاهش فشار خون در افراد مبتلا به فشار خون بالا به کاهش خطر بیماری‌های قلبی کمک می‌کند.

به طور کلی ممکن است که دانه‌های چیا بتوانند از سلامت قلب حفاظت کنند، اما احتمالا اثر مهمی نخواهند داشت، مگر اینکه با سایر شیوه‌های زندگی سالم و تغییرات غذایی همراه شوند.

 کاهش سطح قند خون

قند خون بالا از نشانه‌های معمول دیابت نوع 2 درمان نشده است. افزایش قند خون با افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن، از جمله بیماری‌های قلبی همراه است. به علاوه افزایش سطح قند خون بعد از صرف هر وعده غذایی نیز می‌تواند در طولانی مدت اثرات نامطلوبی را بر بدن داشته باشد. نتیجه یک مطالعه بر روی حیوانات نشان داده که دانه‌های چیا ممکن است حساسیت به انسولین و کنترل قند خون را بعد از وعده‌های غذایی بهبود بخشد. همچنین مطالعات انسانی نشان داده مصرف نان‌های حاوی تخم شربتی موجب کاهش سطح قند خون می‌شود.

 کاهش التهاب مزمن

التهاب پاسخ طبیعی بدن به عفونت یا آسیب است. کبودی پوست و تورم نمونه‌هایی از التهاب هستند. اگرچه التهاب با از بین بردن باکتری‌ها، ویروس‌ها و سایر عوامل عفونی بدن را بهبود می ‌خشد اما گاهی اوقات می‌تواند باعث آسیب شود. زیرا التهاب مزمن، با افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و سرطان مرتبط است. نتیجه یک مطالعه 3 ماهه بر روی خواص تخم شربتی در 20 فرد مبتلا به التهاب نشان داد که مصرف روزانه 37 گرم دانه چیا تا 40٪ علائم التهاب را کاهش داده است. با این حال مطالعات بیشتر بر روی خواص التهابی این دانه‌ها همچنان ادامه دارد.

مصرف آسان

دانه‌های تخم شربتی به راحتی به رژیم غذایی اضافه می‌شوند. این دانه‌ها طعم و مزه خاصی ندارند از همین روی می‌توان آن را به هر چیزی اضافه کرد. به علاوه این دانه‌ها روش آماده سازی آسانی دارد. این تخم شربتی را می‌توان به صورت خام، خیس شده در آب مصرف کرد و یا آن را به انواع پودینگ، کوکی، فرنی و یا سایر خوراکی‌های پخته شده اضافه کرد. همچنین می‌توان این دانه‌ها را به همراه غلات، ماست، سبزیجات و … مصرف کرد.

یکی از خواص تخم شربتی جذب آب و چربی است از همین روی می‌توان از این دانه‌ها برای افزایش غلظت سس‌ها با جایگزینی تخم مرغ استفاده کرد. خیس کردن این دانه‌ها در آب موجب ژله‌ای شدن آنها می‌شود.

اضافه کردن این دانه‌ها به رژیم غذایی تاثیر بسزایی در افزایش ارزش غذایی خوراکی‌ها دارد. اما زیاد روی در مصرف این دانه‌ها نیز توصیه نمی‌شود زیرا ممکن است، اثرات ناگوار گوارشی به همراه داشته باشد. مقدار مناسب مصرف اینها در طول روز برای هر فرد 20 گرم است.

علاقه مندان می‌توانند برای مطالعه سایر مطالب در زمینه بزشکی و سلامت به سایت بیچشک به آدرس bichashk.com مراجعه کنند.

### پایان خبر رسمی