، تهران , (اخبار رسمی): آنتی بیوتیک‌ها طیف وسیعی از داروهای قدرتمند را شامل می‌شوند و رشد باکتری‌ها را متوقف و یا کند می‌کنند اما در برابر عفونت‌های ویروسی بی‌اثر هستند.
آنتی بیوتیک‌ها که به آنها آنتی باکتریال‌ها نیز می‌گویند، داروهایی هستند که رشد باکتری‌ها را متوقف و یا کند می‌کنند. آنتی بیوتیک‌ها طیف وسیعی از داروهای قدرتمند را شامل می‌شوند و برای درمان بیماری‌هایی با عامل باکتریایی کاربرد دارند.
آنتی بیوتیک‌ها نمی‌توانند عفونت‌های ویروسی مانند سرماخوردگی، آنفولانزا و بیشتر سرفه‌ها را درمان کنند. در این مقاله به بررسی انواع آنتی بیوتیک‌ها، نحوه عملکرد آنها، عوارض جانبی احتمالی و مقاومت آنتی بیوتیکی پرداخته می‌شود:
حقایقی در مورد آنتی بیوتیک‌ها
- الکساندر فلمینگ در سال 1928 پنی سیلین، اولین آنتی بیوتیک طبیعی را کشف کرد.
- آنتی بیوتیک‌ها نمی‌توانند با عفونت‌های ویروسی مبارزه کنند.
- فلمینگ افزایش مقاومت آنتی بیوتیکی را پیش بینی کرده بود.
- آنتی بیوتیک‌ها رشد باکتری‌ها را کاهش داده و یا کند می‌کنند.
- عوارض جانبی این دارو شامل اسهال، درد معده و حالت تهوع است.
آنتی بیوتیک چیست؟
آنتی بیوتیک‌ها داروهای پرکاربردی هستند، که پزشکان برای مقابله با باکتری‌ها مصرف آن را تجویز می‌کنند. در صورت استفاده صحیح می‌توانند جان بیمار را نجات دهند. این دارو تولید مثل باکتری‌ها را متوقف می‌کنند یا آنها را از بین می‌برند.
قبل از تکثیر باکتری‌ها و ایجاد علائم، سیستم ایمنی بدن می‌تواند این عوامل بیماری‌زا را از بین ببرد. گلبول‌های سفید به باکتری‌های مضر حمله می‌کنند و حتی در صورت بروز علائم، سیستم ایمنی بدن می‌تواند با عفونت مقابله کند. اما گاهی اوقات، تعداد باکتری‌های مضر بیش از حد است و سیستم ایمنی بدن نمی‌تواند با همه آنها مبارزه کند. آنتی بیوتیک در این صورت مفید است.
اولین آنتی بیوتیک کشف شده پنی سیلین است. آنتی بیوتیک مبتنی بر پنی سیلین، شامل آمپی سیلین، آموکسی سیلین و پنی سیلین G است و هنوز هم برای درمان انواع عفونت‌ها از آنها استفاده می‌شود.
چندین نوع آنتی بیوتیک وجود دارد و معمولاً در اکثر کشورها فقط با نسخه در دسترس هستند. آنتی بیوتیک‌های موضعی در کرم‌ها و پمادهای بدون نسخه (OTC) نیز وجود دارد.
مقاومت آنتی بیوتیکی
برخی از متخصصان پزشکی در مورد مقاومت آنتی بیوتیکی نگرانی هستند. افرادی که از آنتی بیوتیک استفاده می‌کنند، در صورت استفاده بیش از حد بدن آنها در مقابل عفونت‌های باکتریایی مقاوم می‌شود.
طبق اظهارات مرکز کنترل بیماری (CDC)، استفاده بیش از حد آنتی بیوتیک یک مشکل خاص محسوب می‌شود. به نظر می‌رسد که استفاده از آنتی بیوتیک‌ها در برخی مناطق مانند جنوب شرقی آسیا بیشتر است.
آنتی بیوتیک‌ها چگونه کار می‌کنند؟
انواع مختلف از آنتی بیوتیک وجود دارد که به یکی از دو روش زیر کار می‌کند:
آنتی بیوتیک ضد باکتریایی مانند پنی سیلین که باعث از بین رفتن باکتری‌ها می‌شود. این داروها معمولاً از تشکیل دیواره سلولی باکتری یا محتوای سلول آن جلوگیری می‌کنند.
باکتریواستاتیک که از تکثیر باکتری‌ها جلوگیری می‌کند.
کاربرد آنتی بیوتیک
پزشک تنها برای درمان عفونت باکتریایی آنتی بیوتیک را تجویز می‌کند. زیرا آنتی بیوتیک‌ها در برابر ویروس‌ها بی اثر هستند.
ویروس‌ها اغلب موجب عفونت دستگاه تنفسی فوقانی (URTI) مانند سرماخوردگی و آنفولانزا می‌شوند. آنتی بیوتیک‌ها در برابر این ویروس‌ها اثری ندارند. سوء مصرف این داروها می‌تواند موجب مقاومت باکتری‌ها شود. این بدان معنی است که آنتی بیوتیک در برابر این نوع باکتری اثر کمتری خواهند داشت. زیرا این باکتری‌ها دفاع خود را بهبود بخشیده‌اند.
پزشک می‌تواند آنتی بیوتیک با طیف گسترده‌ای را برای درمان عفونت‌ها تجویز کند. آنتی بیوتیک با طیف کم فقط در برابر چند نوع باکتری مؤثر است.
برخی از آنتی بیوتیک‌ها به باکتری‌های هوازی حمله می‌کنند، در حالی که برخی دیگر بر روی باکتری‌های بی هوازی اثرگذار هستند. باکتری‌های هوازی برخلاف بی هوازی‌ها برای زنده ماندن به اکسیژن نیاز دارند.
در برخی موارد، یک متخصص بهداشت و درمان ممکن است این دارو را برای جلوگیری از عفونت تجویز کند. به طور مثال ممکن است از این دارو قبل از عمل جراحی استفاده شود.
در برخی موارد آنتی بیوتیک‌ها تاثیری در فرآیند درمان بیماری ندارند، اما می‌توانند عفونت را از بین برده و یا کاهش دهند. این مورد اغلب در مورد بیماری‌هایی که نیاز به عمل جراحی و سایر روش‌ها برای درمان دارند، کاربرد دارد. به طور مثال درمان بیماری‌های نشیمنگاهی مانند بواسیر، شقاق، فیستول، کیست مویی با استفاده از دارو امکان‌پذیر نیست، اما می‌توان با مصرف دارو قبل از جراحی عفونت آن را کاهش داد تا بتوان نتیجه موفقی را از عمل جراحی کسب کرد.
اثرات جانبی
آنتی بیوتیک‌ها معمولاً عوارض جانبی از جمله اسهال، حالت تهوع، استفراغ، راش، درد معده و عفونت‌های قارچی دهان، دستگاه گوارش و مهبل (واژن) در اثر استفاده طولانی مدت است.
عوارض جانبی کمتر شایع آنتی بیوتیک شامل موارد زیر است:
- تشکیل سنگ کلیه، با مصرف سولفونامیدها
- لخته شدن غیر طبیعی خون، با مصرف برخی سفالوسپورین‌ها
- حساسیت به نور خورشید، با مصرف تتراسایکلین‌ها
- اختلالات خونی، با مصرف تری متوپریم
- ناشنوایی، با مصرف اریترومایسین و آمینوگلیکوزیدها
- التهاب روده در افراد مسن که منجر به اسهال شدید و خونین می‌شود.
- آلرژی
ممکن است برخی از افراد نسبت به آنتی بیوتیک‌ها، به ویژه پنی سیلین‌ها، واکنش آلرژیک نشان دهند. عوارض جانبی ممکن است شامل بثورات، تورم زبان و صورت و مشکل در تنفس باشد. واکنش‌های آلرژیک به این دارو بلافاصله پس از مصرف و یا با تاخیر ایجاد شود.
افرادی که نسبت به آنتی بیوتیک واکنش آلرژیک دارند باید به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهند. واکنش به آنتی بیوتیک‌ها می‌تواند جدی و گاه کشنده باشد. که به آنها واکنش‌های آنافیلاکسی گفته می‌شود.
افرادی با اختلال عملکرد کبد یا کلیه، هنگام استفاده از آنتی بیوتیک باید محتاط باشند. همچنین زنان باردار و یا شیرده باید قبل از مصرف این دارو با پزشک صحبت کنند.
فعل و انفعالات
افرادی که آنتی بیوتیک مصرف می‌کنند، نباید قبل از مشورت با پزشک، از داروهای دیگر یا داروهای گیاهی استفاده کنند. برخی از داروهای OTC همچنین ممکن است با آنتی بیوتیک‌ها تداخل داشته باشند.
برخی پزشکان بر این باورند که این دارو می‌تواند اثرات داروهای ضد بارداری‌های خوراکی را کاهش دهد. این مورد در افرادی که پس از مصرف آنتی بیوتیک دچار اسهال و استفراغ می‌شوند، شایع‌تر است. در این شرایط، باید اقدامات احتیاطی ضد بارداری دیگری را انجام داد.
نحوه مصرف
افراد نباید دوره مصرف آنتی بیوتیک‌ها را در نیمه راه متوقف کنند. معمولاً آنتی بیوتیک از طریق خوراکی مصرف می‌شوند. با این حال، پزشکان می‌توانند داروی تزریقی را نیز تجویز کرده و یا مستقیماً بر روی قسمتی از بدن که دارای عفونت است، اعمال کنند.
اکثر آنتی بیوتیک‌ها طی چند ساعت مبارزه با عفونت را شروع می‌کنند. برای جلوگیری از بازگشت عفونت، کل دوره درمان را باید کامل قطع کرد. دارو قبل از اتمام دوره، خطر ابتلا به باکتری‌ها در آینده را افزایش می‌دهد. فرد حتی پس از مشاهده علائم بهبودی، باید دوره درمان آنتی بیوتیک را تکمیل کند.
برخی از انواع این دارو را نباید با غذاها و نوشیدنی‌های خاصی مصرف شوند. به طور مثال، افرادی که مترونیدازول مصرف می‌کنند نباید الکل بنوشند. همچنین در هنگام مصرف تتراسایکلین از لبنیات خودداری کنند، زیرا این امر باعث اختلال در جذب دارو می‌شود. برای افزایش تاثیرگذاری دارو، دستورالعمل‌ها را به درستی دنبال کرد.
### پایان خبر رسمی