، شیروان , (اخبار رسمی): تاریخچه زنبورداری در جهان را میتوان به اولین نشانه به دست آمده از زنبور عسل نسبت داد، این نشانه، فسیلی است که از لای صمغهای منطقه بالتیک به دست آمده است. این فسیل حدود ۴۰ میلیون سال قدمت دارد.
این اسناد نشان میدهد که قدمت زندگی زنبور عسل بر روی کره زمین به مراتب بیشتر از قدمت زندگی انسان و بسیاری از گونههای جانوری یا گیاهی موجود یا منقرض شده است.
این قدمت نسبتا استثنای زندگی زنبور عسل در مقایسه با بسیاری از گونههای دیگر، نشان میدهد که این حشره از بدو پیدایش تاکنون قادر بوده است که تمام شرایط محیطی و دگرگونیهای زمین شناختی را تحمل کند و زندگی خود را تداوم ببخشد و این در حالی است که بسیاری از گونههایی که بعد از زنبور عسل روی کره زمین پدید آمدند، پس از مدتی منقرض شده و اکنون هیچ اثری جز تعدادی فسیل از آنها باقی نمانده است.
بیشک قدمت کم نظیر طول عمر گونه زنبور عسل روی کره زمین، یکی از اسرار خلقت است که تا قرون اخیر بشر از آن کاملا بی اطلاع بود. به هر حال با کشف بخشی از این راز بزرگ خلقت و طبیعت، بشر توانست به ارزش واقعی زنبور عسل برای خودش و برای کل طبیعت جاندار پی ببرد. این راز بزرگ طبیعت که باعث شده است زنبورعسل از لحاظ ارزش و اهمیت در صدر تمامی حیوانات و گیاهان قرار گیرد، قابلیت بسیار بالا و تقریبا منحصر به فرد زنبور عسل در گرده افشانی بسیاری از گونههای مهم گیاهی بوده است.
ظهور و پیدایش زنبورعسل در کره زمین
اجداد زنبور عسل بدون شک زنبورهای زرد و خرمایی (غارتگر) یا حشراتی مشابه آنها بودهاند که مانند زنبورهای سرخ و زرد امروزی لانههای خود را در جاهای سرپوشیده بنا میکردند.
زنبور عسل کوچک (آپیس فلورا) و زنبورعسل درشت (آپیس دورساتا) نمونههایی از زنبورعسلهای ابتدایی هستند که تنها یک شان در محیطهای سرپوشیده و باز به وجود میآورند. به تدریج که سطح کره زمین سردتر شد و یا این زنبوران ابتدایی به نواحی سردسیر گسترش یافتند، کلنیهایی که در محیطهای محفوظ لانه ساختند از سازش پذیری بیشتری با محیط برخوردار بودند.
منشأ زنبور عسل
منشا زنبور عسل نواحی گرمسیری و نیمه گرمسیری آفریقا است، اما امروز به جز نواحی قطبی، زنبور عسل در تمام نقاط دنیا یافت میشود. تا قرن ۱۶ میلادی، زنبور عسل فقط به نقاط کشف شده دنیا برده شده بود و لذا در قاره آمریکا، استرالیا و نیوزلند تا قبل از آن زمان زنبور عسل وجود نداشت.
بشر از بدو پیدایش، آشیانههای طبیعی زنبور عسل در غارها، شکاف صخرهها، تنه درختان و دیگر نقاط را به عنوان مکانهایی برای دستیابی به عسل کشف کرد و تا قبل از قرن ۱۶ میلادی نیز برای دستیابی به عسل، آشیانههای طبیعی زنبور عسل را مورد حمله و تخریب قرار میداد. انسان به تدریج دریافت که میتواند با جمعآوری آشیانههای طبیعی زنبوران عسل، تعدادی از آنها را در مجاورت محل زندگی خود نگهداری و از آنها بهرهبرداری کند.
شروع پرورش زنبور عسل
بنابراین بومیان نواحی جنگلی، آشیانههای تنه درختی زنبوران عسل را با قطع بخشی از تنه درخت و بستن دو طرف آن جمعآوری و به صورت افقی یا عمودی در محل مستقر میکردند و به این ترتیب پرورش زنبورعسل توسط انسان شروع شد.
در نقاط غیر جنگلی نیز مردم با ساختن آشیانههای گلی، سفالی، سبدی و غیره و جا دادن زنبوران عسل در آنها به پرورش زنبور عسل روی آوردند. در مصر باستان، برای تولید عسل و موم، از لولههای سفالی یا آشیانههای کوزهای برای پرورش زنبور عسل استفاده میشد.
مصریان با مهاجرت دادن این کندوها در طول رودخانه نیل، عسل بیشتری به دست آوردند. کندوهای بومی هر منطقه این خواص را داشته است که زنبورها را از گزند باد و باران و سایر عوامل جوی نامساعد حفظ کند، اما چون قاب قابل جابجایی ندارند، در هنگام برداشت عسل، زنبوردار مجبور بوده است که ابتدا با دود دادن زنبورها را از کندو خارج کند و سپس به برداشت شانهای عسل اقدام کند. بدیهی است شانهای عسل کندوهای بومی در هر نوبت برداشت عسل قابل استفاده مجدد نبوده و زنبورها مجبورند که مجددا آنها را بسازند.
غیاب زنبور عسل و اختلال در جهان
عمل گرده افشانی زنبورعسل برای انسان و کل طبیعت از چنان اهمیتی برخوردار است که در غیاب زنبور عسل، تداوم حیات گیاهان گل داری که برای بارور شدن به عمل گرده افشانی حشرات، به ویژه زنبور عسل نیاز مطلق دارند، به شدت دچار مخاطره و اختلال میشود و با ایجاد این اختلال، بسیاری از گونههای گیاهی پر اهمیت در تغذیه انسانی و حیوانی منقرض خواهند شد.
بنابراین با انقراض نسل زنبوران عسل، به علت کاهش بسیار شدید در قابلیت تولید غذا و خوراکهای حیوانی در طبیعت، عملا برای درصد بالایی از حیوانات و بالطبع انسان غذای کافی وجود نخواهد داشت و در نتیجه این محدودیت، قحطی، گرسنگی و مرگ و میر درصد بسیار بالای حیوانات و انسان خواهد بود.
باید پذیرفت که زنبور عسل مهمترین سر حلقه زنجیره حیات روی کره زمین است چرا که تاکنون دهها هزار گونه گیاهی و جانوری در چرخه حیات به وجود آمدند و پس از مدتی منقرض شدند، بدون آنکه اختلال قابل توجهای در زنجیره حیات به وجود آمده باشد. اما تنها با حذف زنبور عسل از چرخه حیات، زندگی گیاهی، حیوانی و انسانی دست خوش چنان اختلال هولناکی میشود که تاب تصور آن نیز دشوار است.
### پایان خبر رسمی