اهل هوا، سنت منحصر به فرد جزیره کیش

چهارشنبه 97/4/06، (اخبار رسمی): مراسم مردم کیش از قبیل زار، اهل هوا و عید مبعث برای گردشگران جالب توجه است، البته این عقاید ظاهرا برای درمان بعضی بیماری‌ها نیز مفید است.

از گذشته تاکنون کیش محل رفت‌و‌آمد بازرگانان زیادی بوده که هرکدام از فرهنگ و تاریخ کشور خود چیزی به عنوان یادگار وارد این جزیره کرده‌اند

آداب و رسوم در کیش

جزیره زیبای کیش همچون دیگر جزایر و شهر‌های جنوبی ایران، از گذشته تاکنون محل رفت‌و‌آمد بازرگانان زیادی بوده که هرکدام از فرهنگ و تاریخ کشور خود چیزی به عنوان یادگار وارد این جزیره مرجانی کرده‌اند. آشنایی با آداب و رسوم مردم این بخش از کشور که به دلیل قرار گرفتن در مجاورت دریا و دور بودن از فلات مرکزی ایران کمی با آداب و سنن دیگر بخش‌های ایران متفاوت است برای گردشگران جذاب است. مهم‌ترین مراسم‌های مردم جزیره که مورد توجه مسافران قرار دارد عبارتنداز: مراسم زار، مراسم عروسی، مراسم بومی، اعیاد مذهبی، عید نوروز، مراسم نیمه شعبان، نیمه رمضان، پایان صفر و… است.

از دیگر آداب و رسوم بومیان، انواع رقص‌هایی است که ظاهرا برای درمان بعضی بادها و درمان بیماری‌ها مفید است. ظاهرا عقاید مربوط به بادهای زار از طریق اتیوپی (حبشه) به سرزمین‌های اسلامی راه یافته است و عقاید مشابه آنچه در ایران وجود دارد در مصر، عربستان و عمان نیز تحت عنوان «زار» دیده می‌شود. انجام بعضی مراسم خصوصا انواع رقص‌ها، این ارواح را مجبور به ترک کالبد انسانی می‌کنند. این عمل معمولا به وسیله زنی انجام می‌شود و مراسم چند شبانه روز طول می‌کشد. رقص همراه با صدای طبل‌های کوچک و بزرگ است. اگر در طول سفر شاهد رقص خاص با نوایی منحصر به فرد و عجیب بودید، بی‌شک این رقص مربوط به یکی از مراسمات سنتی این منطقه است. هر شهر عقاید خود را دارد و مردم جزیره کیش هم به برخی رویدادها و برخی اعمال معتقد هستند.

مراسم زار

برخی از محلی‌های جزیره کیش و بنادر و جزایر خلیج‌فارس، بر این باورند که زار خطرناک‌ترین و شایع‌ترین بادها است. بیشتر مبتلایان «اهل هوا» گرفتار این باد هستند. زار را از گویشی که دارد می‌شناسند که از کدام سرزمین یا دیار آمده است. هر زار، هنگامی که خون می‌خورد سیر می‌شود و به زبان در می‌آید و از درون کالبد شخص مبتلا و با حنجره وی با بابا یا ماما صحبت می‌کند و می‌گوید که از کدام دیار آمده است. به مبتلایان، فرس یا مرکب زار گویند.

شخص مبتلا به زار باید مدت‌‌ها توسط پزشک، دوا درمان شده باشد. اگر معالجه نشد، او را نزد ملای دعانویس می‌برند. اگر هیکل بستن و دعاگرفتن هم کارگر نیفتد ، آن وقت نوبت بابا یا مامای زار است که باید دست به کار شود. هنگامی که بابا یا ماما احتمال داد که شخص مبتلای یکی از زارها شده او را مدت هفت روز در حجاب و دور از چشم دیگران نگه می‌دارند. ابتدا بدن او را می شویند و سپس هفت روز مانع می‌شوند که بیمار، زن، مرغ و سگ ببیند. در این مدت ، چشم هیچ زن، چه محرم و چه نامحرم نباید به روی او بیفتد و اگر بیمار زن باشد ، او را از جلو چشم مردان دور می‌کنند. تمام شبهایی که بیمار در حجاب نگه‌داشته می‌شود، ماما یا بابا معجون یا داروی مخصوص زاران را به تن وی می‌مالد. این دارو «گره کو» نامیده می‌شود که از ۲۱ ماده درست می‌شود. تمام ۲۱ ماده را در گلاب خیس می‌کنند و هر شب به تن شخص مبتلا می‌کشند و مقداری هم به بیمار می‌خورانند.

مراسم اهل هوا

از جمله جالب‌ترین و مرموزترین مراسمات مردم کیش که برای مسافران نیز جالب توجه است، مراسم اهل هوا است. به گفته غلام حسین ساعدی، اهل هوا به کسانی گفته می‌شود که توسط بادهای جادویی تسخیر شده و هیچ‌کس قدرت مقابله با آن را ندارد. به عقیده بومیان، بادها همچون انسان‌ها مهربان، خبیث، بینا، نابینا، کافر یا مسلمان هستند و زمانی که باد به سراغ کسی رود فرد مریض و هوایی می‌شود.

برای رهایی از درد و رنج باد، باید نزد «بابا» یا «ماما»ی آن باد رفت. برای پایین آوردن و زیر آوردن و زیرکردن باد، هر بابا یا ماما مجالس و مراسم خاصی برای بازی کردن ترتیب می‌دهد. طی این مراسم باد را از تن بیمار بیرون می‌آورد.

عید مبعث

در روز عید مبعث بومیان جزیره کیش بچه‌های ۱۲ و ۱۳ ساله خود را با کاسه‌ای به دست روانه کوچه می‌کنند. کودکان به درب خانه‌ها رفته و صاحب خانه با مهربانی مقداری حنا در کاسه بچه‌ها می‌ریزد و کودک به خانه می‌رود. همه اعضا خانه با حنایی که توسط کودک جمع‌آوری شده است، دست و پای خود را حنا بسته و این عید بزرگ را جشن می‌گیرند. اگر در روز عید مبعث با تور کیش از اصفهان همراه شوید، می‌توانید شاهد برگزاری این مراسم توسط بومیان جزیره کیش باشید.

علاقه‌مندان برای تجربه رسم و رسوم مردم کیش می‌توانید با تور کیش همراه باشید.

### پایان خبر رسمی