، اصفهان , (اخبار رسمی): ظهور استارت‌آپ‌های مختلف در حوزه حملونقل کالا، نگرانی‌ها و ابهاماتی را از ناحیه برخی دلسوزان به همراه داشته که متأسفانه برخی دلالان نیز شبهات و شایعاتی به آن افزودند تا شرایط موجود را حفظ کرده و سودجویی خود را ادامه دهند. این مقاله به شفاف سازی انواع بازارگاه‌ها و نقش‌آفرینی آنها پرداخته است.
در مدل صحیح بازارگاه؛ صاحب کالا، راننده و شرکت حملونقلی با استفاده از بستر فناورانه به طور مستقیم به هم دسترسی خواهند داشت و همه فرآیندها به طور شفاف و سریع در معرض دید همگان انجام می‌پذیرد
در ادامه بخش اول این مقاله، به گزارش باروان، بازارگاه الکترونیکی هوشمند حمل بار، سخنی با دلسوزان حمل و نقل در باب برخی اظهارنظرهای اخیر در چند ماه اخیر با ظهور و بروز استارت‌آپ‌های مختلف در این عرصه که هر کدام با اتخاذ روش‌هایی سعی در ورود به بازار حملونقل جاده‌ای داشته‌اند، نگرانی‌ها و ابهاماتی از ناحیه برخی دلسوزان مطرح شد که متأسفانه برخی دلالان نیز شبهات و شایعاتی به آن افزودند تا شرایط موجود را حفظ کنند و سودجویی خود را ادامه دهند. البته اظهارنظر نسنجیده و عملکرد عجولانه و بعضاً نادرست برخی استارتاپ‌ها در این عرصه هم مزید بر علت بود و به این ماجرا دامن زد.
استارت آپ‌های موجود در حوزه حملونقل جاده‌ای کالا از منظرهای مختلف به چند دسته تقسیم می‌شوند:
| موضوع | دسته بندی | ||
| مجوز بازارگاه الکترونیکی حمل بار | دارای مجوز بازارگاه الکترونیکی | فاقد مجوز بازارگاه الکترونیکی | |
| عملکرد کلان و ارتباط با نهادهای ذینفع | مستقل | وابسته | |
| مدل ارتباطی با دیگر اضلاع حمل و نقل | بسترسازی برای ارتباط شفاف، سریع و علمی اضلاع حمل و نقل (B2B) | سیاست حذف یکی از اضلاع حملونقل و جایگزین شدن آن (B2C) | |
| نقش قیمت دهی | دارای سیستم تعیین نرخ حمل بار | قیمت مناقصه‌ای | فاقد نقش |
ـ از منظر عملکرد: برخی بازارگاه‌ها کاملاً مستقل و بدون هیچ وابستگی به نهادها و شرکت‌ها و کانون‌های ذینفع در حمل و نقل بر مبنای علمی عمل می‌کنند نظیر باروان. برخی نیز زاییده برخی کانون‌های قدرت و مافیای حملونقلی هستند و از زیرساخت‌های فنی و علمی لازم برخوردار نیستند و صرفاً جهت اینکه از قافله عقب نیفتند وارد این عرصه شده‌اند.ـ از منظر مجوز: دسته اول استارت آپ‌هایی هستند که دارای مجوز «بازارگاه الکترونیکی حمل و نقل کالا» هستند. دسته دوم سایر استارت آپ‌ها که از این مجوز برخوردار نیستند. سازمان راهداری به عنوان متولی اصلی حملونقل کشور ساز و کاری به عنوان مجوز بازارگاه الکترونیکی تدارک دیده که فعالیت شرکت‌های فناوری در این حوزه را نظم داده و قابل نظارت کند تا در قامت قانون پیش بروند، بنابراین استارت‌آپ‌های فاقد مجوز بازارگاه از اعتبار لازم برخودار نیستند.
ـ از منظر نقش‌آفرینی و مدل ارتباطی: از میان بازارگاه‌های مستقل، برخی از رویکرد بسترسازی برای ارتباط شفاف، سریع و علمی اضلاع حملونقل یعنی رانندگان، شرکت‌های حملونقلی و صاحبان کالا برخوردارند یا اصطلاحاً دارای مدل B2B هستند و برخی نیز رویه مقابله با شرکت‌های حمل و نقلی یا حذف آنها را در دستور کار خود دارند و اصطلاحاً دارای مدل B2C هستند. ناگفته پیدا است این شیوه علاوه بر اینکه کارآمد نیست بر معضلات حمل و نقل اضافه خواهد کرد. باید گفت: این شیوه کار به عنوان بازارگاه شناخته می‌شود نه شرکت حمل و نقلی هوشمند و نه رقیبی برای شرکت‌های حمل و نقلی و نه باری بر دوش سازمان راهداری! هدف بازارگاه‌های الکترونیکی بهینه‌سازی و افزایش بهره‌وری حمل و نقل کشور است. در این سیستم همه عناصر حقیقی حمل و نقل کشور با هم به طور شفاف و موثر مرتبط می‌شوند و انتفاع مشترک می‌برند و شرکت‌های حمل و نقلی نیز یکی از این عناصر مهم هستند.
دلالی مجازی زمان رخ می‌دهد که بازارگاهی این ارتباط را به نحوی دیگر تعریف کند و یا خود را رقیب شرکت‌های حمل و نقلی بپندارد و یا جانبدار شرکت‌های حمل و نقلی باشد! بازارگاه‌ها قرار است چالش‌های حمل و نقل را حل کنند، گرهی از مشکلات رانندگان کشور بگشایند، یاور و همراه صادق اصحاب حمل و نقل کشور باشیم نه اینکه دکانی برای خود باز کنیم. قرار نیست بازارگاه‌ها بارنامه صادر کنند چرا که این می‌شود همان باربری سنتی که صرفاً از کامپیوتر هم استفاده می‌کند. این یک نگاه سطحی و حاشیه‌ساز نسبت به بازارگاه‌ها است؛ و به اعتماد عمومی، تدابیر و حمایت‌هایی که سازمان راهداری برای نیل به اهداف مربوطه از طریق بازارگاه‌ها فراهم دیده لطمه جبران ناپذیری خواهد زد.
در میان این چهار روش، مدل شماره 1 بیانگر نقش آفرینی صحیح یک بازارگاه الکترونیکی است؛ صاحبان کالا، رانندگان و کامیونداران و نیز شرکت‌های حملونقلی با استفاده از بستر فناورانه بازارگاه الکترونیکی به طور مستقیم به هم دسترسی خواهند داشت و همه فرایندها به طور شفاف و سریع در معرض دید همگان انجام می‌پذیرد. اما بقیه مدل‌های ارتباطی که بعضاً رایج هم هستند دارای آسیب‌هایی چون حذف شرکت‌های حملونقلی، قطع ارتباط مستقیم طرفین معامله و دلال آفرینی، عدم شفافیت کامل و ... است. همه فعالان حمل و نقل کشور باید به این مهم توجه کنند که اگر اظهارنظری خاص یا رویکرد اشتباهی از برخی استارت‌آپ‌ها در این حوزه رخ می‌دهد، آن را به حساب همه نگذارند و همه بازارگاه‌های الکترونیکی را به یک چوب نرانند. رویکردها متفاوت است، بهترین را باید انتخاب کرد و از آن بهره گرفت.
ـ از نقطه نظر قیمت‌دهی: برخی استارت آپ‌ها، دارای سیستم تعیین نرخ حمل بار هستند که باید این سیستم مورد تأیید سازمان راهداری و تأمین کننده منافع تمامی اضلاع حملونقل به خصوص قشر رانندگان و کامیونداران باشد. برخی استارت‌آپ‌ها نیز بر مبنای قیمت توافقی عمل می‌کنند، برخی دیگر رویکرد قیمت مناقصه‌ای دارند و برخی نیز در تعیین قیمت هیچ نقشی ایفا نمی‌کنند و قیمت‌ها توسط صاحب کالا یا شرکت حمل و نقلی تعیین می‌شود. این نوع شیوه‌ها به نظر کارشناسان باروان به دور از شفافیت و ناقض منافع رانندگان و کامیونداران است. یکی از نقاط تاریک و مبهم نرخ حمل بار در کشور این است که در اکثر موارد راننده از میزان دقیق کرایه کامل بی‌اطلاع است و صرفاً مقدار دستمزد راننده یا اصطلاحاً صافی راننده به وی گفته می‌شود. یکی از گلوگاه‌های فساد اقتصادی در حوزه حمل و نقل همین‌جا است و در قدم اول خود رانندگان باید تابع این سنت نباشند.
باروان به عنوان بازارگاه الکترونیکی مستقل، فراهم کننده بستر تعامل شفاف، سریع و علمی اضلاع حمل و نقل و مجهز به سیستم علمی تعیین نرخ حمل بار است.
آخر سخن اینکه ابزارهای تکنولوژیک از مزیت‌های فراوانی برخوردار است که با کج فهمی، شایعه‌سازی، سوء استفاده، دلالی و ... کسی نمی‌تواند آن را از میدان به در کند یا بر آن سوار شود. باید ظرفیت‌های آن را شناخت و از این موهبت به خوبی بهره گرفت و فرآیندها را اصلاح کرد.
این یادداشت به قلم دکتر صابر فاضل، موسس و مدیر عامل «باروان؛ بازارگاه الکترونیکی هوشمند حمل بار» نگارش شده است.
### پایان خبر رسمی