، (اخبار رسمی): از تولیدِ صنعتی کولرآبی در دنیا نزدیک صد سال گذشته است. ساختار کلی و تکنولوژی مورد استفاده در این کولرها از زمان تولید تا به امروز تغییر چندانی نکرده است.
از تولیدِ صنعتی کولرآبی در دنیا نزدیک صد سال گذشته است .اولین کولرهای آبی با شکل و شمایل فعلی در کشور آمریکا به تولید و بهره برداری رسید. ظاهرا شخصی که این محصول را به تولید انبوه رسانده است ویلیس کرییر (willis carrier) است.
ویلیس کرییر را با نام پدر سیستمهای تهویه مشهور است. ساختار کلی و تکنولوژی مورد استفاده در این کولرها از زمان تولید تا به امروز تغییر چندانی نکرده است. بنیاد کولرهای آبی بر این اساس که استفاده از آب برای خنک کردن هوای محیط مناسب است استوار است.
این سیستم هزاران سال قبل در مناطقی از ایران و مصر استفاده شده است. اماتبدیل این سیستم به یک کالای صنعتی در قرن بیستم رخ داد هر چند در کنار کولرهای آبی، کولرهای گازی نیز به تولید انبوه رسیدهاند و در خیلی از مناطق مخصوصا مناطق شرجی استفاده میشوند و حتی کارایی آنها در مناطق شرجی بیشتر از کولر آبی است، اما هنوز هم در اکثر مناطق جغرافیایی و اقلیمهای ایران کولرآبی طرفداران خود را دارد.
خط تولید کولرهای آبی در ایران نیز بعد از انقلاب به مرحلهی بهره برداری رسید. شرکتهای قدیمی و بزرگ در صنعت لوازم خانگی ایران همانند ارج، آزمایش، یونیورسال (آبسال)، پلار و لورچ و تعدادی دیگر از آنها تولید انبوه و صنعتی کولر آبی را در ایران شروع کردند. به همت این تولیدکنندگان در حال حاضر کولر آبی در دنیا با نام کولر ایرانی هم شناخته شده است.
اما در طی این سالیان زیاد، ساختار کلی این کالا تغییر چندانی نکرد. تغییرات جزیی که صورت گرفته به این ترتیب است:
بدنه کولر:
بدنه کولر در ابتدا فلزی بود اما در حال حاضر کولرهایی با بدنهها ی پلاستیکی هم تولید میشود.
حذف تسمه:
در بعضی از تولیدات جدید، تسمه از کولر آبی حذف شده است.
بهینهسازی در مصرف انرژی:
با توجه به افزایش هزینههای انرژی، صرفه جویی در مصرف آن و تولید محصولاتی با مصرف آب و برق کمتر در اولویت شرکتهای صنعتی قرار گرفت.
با این وجود هنوز تغییر چندانی در این مدل کولرها مشاهده نشده است. علی رغم هزینه زیادی که مصرف کننده نهایی بابت خرید کولر آبی میدهد، رضایت چندانی از خرید خود ندارد و گاهی اوقات هم کار به گله و شکایت میرسد. مانند اینکه مصرف کنندهها بعد از حدود دو الی سه هفته پس از نصب و راه اندازی کولرآبی از این شکایت میکنند که خنکای کولر کمتر شده است و برای جبران این خنکی ناچار میشوند کولر را با دور تند استفاده کنند و باز هم مصرف انرژی بالا خواهد رفت.
به جرات میتوان گفت بزرگترین هدر دهنده انرژی در کولرهای آبی بدون شک پوشال سوزنی آن است.
پوشال یک نوع واسطه سرمایش تبخیری است که از چوب درخت صنوبر درست میشود. برای تهیه پوشال کولر باید درختان را برید. اما از بین درختان، محصول درجه اول و مناسبی تولید نمیشود، تا لااقل دلمان به این خوش باشد که در عوض قطع درختان نهایت استفاده را از محصول تولید شده برده است.
حدود 20 سال پیش متخصصان و طراحان کولر در شرکت انرژی در صدد برآمدند که انقلابی در تولید کولر آبی به وجود بیاورند. این انقلاب در بدنه کولر و یا تسمه و موتور آن نبود. بلکه این انقلاب در جایگزین کردن واسطه سرمایش تبخیری کولر صورت گرفت. طراحان و متخصصان شرکت انرژی زمانی که با تحقیق بسیار متوجه ایرادهای بسیار زیاد پوشال سوزنی شدند، پد سلولزی را به عنوان جایگزین پوشال در کولرها پیشنهاد کردند و با تولید کولر سلولزی به سیطره پوشال سوزنی در کولرهای آبی پایان دادند.
شرکت انرژی تا این اواخر تنها تولیدکننده کولر سلولزی در ایران بود و کولرهای تولیدی این شرکت فقط سلولزی بودند. اما کم کم شرکتهای کولرسازی دیگر نیز به جرگه تولیدکنندگان کولر سلولزی اضافه شدند و در کنار کولرهای پوشالی خود کولرهای سلولزی هم تولید کردند و مصرف کننده نهایی اندک اندک متوجه تفاوتهای زیاد پوشال با پد سلولزی شد به این ترتیب تمایل برای خرید این محصول هر سال افزایش پیدا کرد.
در حال حاضر کارایی پد سلولزی و مزایای آن به نسبت پوشال به حدی برای مصرف کننده و تولیدکننده واضح است که هر سال تقاضا برای خرید کولر سلولزی بیشتر میشود. با توجه به افزایش هزینههای مصرف انرژی، الگوی مصرف در ایران به تدریج تغییر میکند. مصرف کننده نهایی ترجیح میدهد در همان ابتدای خرید، هزینه بیشتری بپردازد، اما در بلند مدت رضایت بیشتری از خرید خود داشته باشد. علی رغم اینکه در گذشته میتوانست هزینه کمتری بابت خرید کولرآبی بپردازد اما مدام بابت کارا نبودن کولرآبی شکایت کند.
حتی با وجود اینکه کولر آبی سلولزی، از کولرآبی پوشالی گرانتر است، باز هم سهم بازار کولر سلولزی از حدود 5 درصد به نزدیک 20 درصد رسیده است.
### پایان خبر رسمی