، ساری , (اخبار رسمی): برنج یکی از غذاهای اصلی مردم جهان است که در ایران هم طرفداران زیادی دارد و در مناطق مختلف کشور جز غذاهای اصلی به شمار می‌رود. اما همین محصول پرطرفدار آب زیادی را مصرف می‌کند تا جایی که به آن غلات آب دوست می‌گویند.
با این همه مصرف آب که برنج داره چرا تو ایران و جاهای مختلفش که حتی مشکل کم آبی دارند برنج کاشت می شود؟
درست خواندید غلات آب‌دوست. یعنی هر کیلو برنج از زمان کاشت تا زمانی که می‌خواهد به دست مصرف‌کننده برسد 8000 لیتر آب مصرف می‌کند.
حال سوال این است که با این حجم مصرف آب، چرا در ایران و جاهای مختلف آن که مشکل کم‌آبی دارند برنج کاشت میشود؟
دلیلش واضح است چون درآمدش نسبت به دیگر غلات خیلی بیشتر است و هر هکتار از اراضی برنجکاری شده در یک مرحله کاشتبه طور متوسط 30 میلیون درآمد دارد. یعنی اگر کشاورزی شرایطش مهیا باشد و بتواند در سال دوبار برنج کشت و برداشت کند در هر هکتار، درآمدش تا 45 میلیون می‌رسد و این درآمد در مقابل دیگر غلات مانند گندم و جو و ذرت و... که کشاورز برای فروش آنها هم مشکل دارد یک درآمد عالی است. ضمن این که فروش برنج در مقایسه با دیگر غلات هم خیلی سریع و هم راحت تر اتفاق می‌افتد.
ایران در منطقه‌ی گرم و خشک واقع شده است و بنابراین کاشت برنج در بخش‌های مختلف ایران که حتی برای تامین آب آشامیدنی مشکلاتی وجود دارد کاشت برنج غیر منطقی است. در مورد این که پتانسیل کاشت برنج در ایران چقدر است در مقالات بعدی به صورت مفصل توضیح خواهیم داد.
کل مصرف آبدر ایران در حوزه کشاورزی 86 میلیارد متر مکعب است و این به این معناست که 90درصد آب مصرفی کل کشور توسط بخش کشاورزی استفاده میشود و بعضا حتی هدر می‌رود. جالب است بدانید اگر کشوری بخواهد تعادل اکولوژیکی داشته باشد باید ۲۰ درصد منابع آبی تجدیدپذیر خود را مصرف کند و در صورت خشک بودن کشور و کم بودن بارندگی نهایتا تا ۴۰ درصد حق مصرف آب را دارد. در جهان تنها هشت کشور هستند که بیش از ۴۰ درصد مصرف آب دارند و ایران تنها کشوری است که مصرفش بالاتر از ۵۰ درصد است. به عنوان نمونه در استان فارس، کشت برنج در 26 هکتار از اراضی استان نیاز به 570 میلیون متر مکعب آب دارد. هر چند طرح‌هایی برای کاهش مصرف آب برای تولید برنج در حال انجام است ولی کشور نیازمند اقدامات فوری برای صرفه‌جویی در این حوزه می‌باشد. قوانین آب در کشورهای پیشرفته به صراحت می‌گوید که زه آب یک کشاورز میتواند منبع تامین آبیاری برای کشاورز دیگر باشد و از جریانهای آب برگشتی به شدت محافظت میشود.
بهره‌وری آب در ایران 0.79 کیلوگرم به ازای مصرف هر متر مکعب آب است. با مقایسه بهره‌وری کل محصولات کشاورزی به ازای مصرف آب در ایران و جهان متوجه می‌شویم که بهره‌وری در ایران پایین است و در تولید برنج بهره‌وری به مراتب پایین تر می‌باشد.
مصرف آب در مراحل مختلف تولید برنج:
1-مرحله آماده کردن زمین:
در این مرحله هر هکتار حدودا 1000 تا 7000 مترمکعب آب مصرف می‌کند.
2-مرحله جوانه زنی و رشد در خزانه:
در این مرحله 45 تا 60 متر مکعب برای آماده کردن خزانه و 75 تا 120 متر مکعب برای آبیاری بذر نیاز است.
3- مرحله رشد رویشی:
در هفته اول پس از نشاکاری عمق آب 5-6 سانتی متر و پس از آن در زمان پنجه دهی به 2-3 سانتی متر کاهش میابد.
4-رشد زایشی:
عمق آب در کرت باید 2-4 سانتی متر باشد.
5-مراحل رسیدن:
عمق آب در این دوره 1-2 سانتی‌متر است و پس از رشد بوته‌های برنج به آبیاری نیازی نیست.
همه‌ی این مراحل به اضافه‌ی مراحل تبدیل شلتوک به برنج، حمل و جابجایی آن نیز که مستلزم مصرف آب است بیانگر این نکته است که برای تولید برنج و رسیدن به دست مصرف‌کننده باید مقدار زیادی آب مصرف بشود در حالی که مشاهده می‌کنیم در خیلی از مهمانی ها و شاید هم مصارف روزانه به راحتی در مصرف برنج اسراف می‌کنیم و قدر این محصول با ارزش را نمی‌دانیم. اگر با همین روند نادرست و اسراف بی‌رویه در مصرف آب پیش برویم در سال های آتی خاطرات برنج را برای فرزندان و نوه‌هایمان تعریف کنیم.
حالا به نظرتان هر کیلو برنج چقدر برای ما آب میخورد؟
سایت خوشه چین: www.khoshechin.com
### پایان خبر رسمی